Kościół św. Józefa w Krakowie (ul. Poselska)
Kościół św. Józefa – zabytkowy rzymskokatolicki kościół konwentualny bernardynek, znajdujący się w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto przy ul. Poselskiej 21, na Starym Mieście.
 nr rej. A-80 [A-209/M] z 14 listopada 1934[1]
| |||||||||
| kościół konwentualny bernardynek | |||||||||
 Widok z ul. Grodzkiej | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| Miejscowość | |||||||||
| Adres |
ul. Poselska 21 | ||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||
Położenie na mapie Krakowa  | |||||||||
 50°03′29″N 19°56′22″E/50,058056 19,939444
| |||||||||
Historia
edytujObecna świątynia pochodzi z lat 1694–1703. Została ona zbudowana przy pomocy finansowej Michała Warszyckiego, wojewody sandomierskiego, w miejscu zburzonego pałacu Tęczyńskich, darowanego zgromadzeniu zakonnemu przez Stanisława Opalińskiego. Kościół konsekrował biskup krakowski Kazimierz Łubieński. W 1850 podczas pożaru miasta został on częściowo spalony, wnętrze jednak szczęśliwie ocalało. W 2005 rozpoczęto kompleksowy remont konserwatorski kościoła oraz muru i zabudowań klasztornych, finansowany między innymi przez Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa oraz Samorząd Miasta Krakowa[2].
19 marca 2016 r. kościół został ustanowiony diecezjalnym sanktuarium św. Józefa[3].
Architektura
edytujKościół jest barokowy, jednonawowy, sklepiony kolebkowo. Od północnej strony do bryły kościoła przylega klasztorna kaplica, z prowadzącym doń późnobarokowym drewnianym portalem[4].
Wyposażenie wnętrza
edytujPolichromia zdobiąca wnętrze jest dziełem Jana Bukowskiego z 1913, odnawiana w 1930. Ołtarz główny i cztery ołtarze boczne oraz ambona powstały w warsztacie krakowskiego snycerza Jerzego Hankisa w latach 1697-1699. W ołtarzu głównym znajduje się obraz św. Józefa z Chrystusem w wieku chłopięcym, namalowany we Włoszech w pierwszej połowie XVII wieku. Według tradycji klasztornej obraz ten został przywieziony z Rzymu przez biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika, który otrzymał go od papieża Urbana VIII w 1627. Biskup podarował ten wizerunek swojej siostrze Teresie Zadzikównie (1592–1652), która była współzałożycielką i pierwszą przełożoną tutejszego konwentu[5]. Od 1879 przed wizerunkiem św. Józefa w tutejszym kościele odbywają się obchody patronalne, a obraz cieszy się ogromnym kultem wśród mieszkańców Krakowa. Od 1884 odbywa się tutaj także wieczysta adoracja Najświętszego Sakramentu[6].
W ołtarzu bocznym po lewej stronie znajduje się figurka przebranego w kolorowe szatki maleńkiego Jezusa. Pochodzi ona ze zburzonej w 1823 kaplicy św Kolety na Stradomiu, należącej do sióstr bernardynek. Od pierwotnego miejsca figurkę, również cieszącą się sporym kultem wśród wiernych, nazywa się Dzieciątkiem Koletański[7].
W przedsionku kościelnym znajduje się barokowy krucyfiks z przełomu XVII i XVIII wieku. Z epitafiów na uwagę zasługuje wykonane z marmuru dębnickiego epitafium Franciszki Cughii (Zucchi) zm. 1753 i Katarzyny Placidi zm. 1756, teściowej i żony architekta Franciszka Placidiego[8].
Otoczenie kościoła
edytujDziedziniec przed kościołem od ulicy zamknięty jest neorenesansowym murem, dekorowanym boniowaniem z trzema bramkami i zaprojektowanym przez Tomasza Majewskiego w 1840. Na dziedzińcu znajduje się loggia arkadowo-kolumnowa, wzniesiona w miejscu kapelanii z XVIII wieku, zburzonej w latach 1935–1936 oraz figura Matki Boskiej, umieszczona na kolumnie[9].
Klasztor
edytujKlasztor założyła w 1644 roku Teresa Zadzikówna, która była siostrą Jakuba Zadzika. Na zakup przeznaczyła środki otrzymane ze spadku po nim. Mieścił się on pierwotnie w dawnym dworze Lanckorońskich, zakupionym dla potrzeb konwentu za pośrednictwem Doroty Sułkowskiej, wojewodziny rawskiej od Stanisława Żeleńskiego. Za klauzurą we wschodniej części klasztoru do dziś zachował się renesansowy krużganek arkadowy dawnego dworu Lanckorońskich. 11 sierpnia 1646 roku siostry zostały wprowadzone na ul. Poselską przez biskupa krakowskiego Piotra Gembickiego[10].
Klasztor zniszczony w czasie potopu szwedzkiego odbudowano i powiększono o kolejne zabudowania dworów Tarłów i Pieniążków. Zabudowania w jednolitą całość połączyli tworząc obecny klasztor Kacper Bażanka i Franciszek Placidi[11].
-
Wnętrze kościoła -
Dziedziniec przed kościołem
,_21_Poselska_street,_Old_Town,_Krakow,_Poland.jpg)
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ Komunikaty - www.krakow.pl [online], www.krakow.pl [dostęp 2023-11-04].
- ↑ s, Dekret Ustanowienia Sanktuarium św. Józefa – Klasztor Sióstr Bernardynek w Krakowie [online], bernardynki.com, 5 marca 2019 [dostęp 2023-11-04] (pol.).
- ↑ Klasztor Bernardynek [online], encyklopediakrakowa.pl [dostęp 2023-11-04].
- ↑ Ulica Poselska | Przewodnik Kraków [online], 9 września 2015 [dostęp 2023-11-04] (pol.).
- ↑ s, Klasztor św. Józefa - Klasztor Sióstr Bernardynek w Krakowie [online], bernardynki.com, 3 listopada 2018 [dostęp 2023-11-04] (pol.).
- ↑ Grzegorz Bednarczyk: Nieistniejące kościoły Krakowa [online], jazon.krakow.pl [dostęp 2023-11-04].
- ↑ Sakralne Dziedzictwo Małopolski [online], sdm.upjp2.edu.pl [dostęp 2023-11-04].
- ↑ Kościół św. Józefa (Poselska) [online], encyklopediakrakowa.pl [dostęp 2023-11-04].
- ↑ Andrzej Gaczoł, Prace konserwatorskie w zespole klasztornym Bernardynek w Krakowie – przywrócenie renesansowej loggii arkadowej dawnego dworu Lanckorońskich, „Wiadomości Konserwatorskie” (16), 2004, s. 63-67.
- ↑ Kościół św. Józefa i Klasztor Bernardynek - Magiczny Kraków [online], www.krakow.pl [dostęp 2023-11-04].
Bibliografia
edytuj- Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom. IV miasto Kraków cz. II, Kościoły i klasztory Śródmieścia 1, red. Adam Bochnak i Jan Samek, Warszawa 1971.
- Michał Rożek, Dzieciątko Koletańskie [w:] Dziennik Polski, 27 grudnia 2003.
- Grzegorz Sokołowski, Diecezjalne Sanktuarium św. Józefa w kościele Sióstr Bernardynek. Przewodnik duchowy, Wrocław 2019,