Wikipedia

Kościół Ścięcia Głowy św. Jana Chrzciciela w Pyzdrach

Kościół Ścięcia Głowy św. Jana Chrzciciela – zabytkowy rzymskokatolicki kościół w Pyzdrach, w powiecie wrzesińskim, w województwie wielkopolskim.

Kościół Ścięcia Głowy
Św. Jana Chrzciciela
w Pyzdrach
Zabytek: nr rej. kl.IV-73/35/58 z dnia 3.10.1958[1]
kościół filialny
Ilustracja
Widok na kościół od strony ul. Kaliskiej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Pyzdry

Adres

ul. Kaliska 25

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Pyzdrach

Wezwanie

Ścięcia Głowy św. Jana Chrzciciela

Położenie na mapie Pyzdr
Mapa konturowa Pyzdr, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Ścięcia GłowyŚw. Jana Chrzcicielaw Pyzdrach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół Ścięcia GłowyŚw. Jana Chrzcicielaw Pyzdrach”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Ścięcia GłowyŚw. Jana Chrzcicielaw Pyzdrach”
Położenie na mapie powiatu wrzesińskiego
Mapa konturowa powiatu wrzesińskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół Ścięcia GłowyŚw. Jana Chrzcicielaw Pyzdrach”
Położenie na mapie gminy Pyzdry
Mapa konturowa gminy Pyzdry, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Ścięcia GłowyŚw. Jana Chrzcicielaw Pyzdrach”
Ziemia52°09′57,19″N 17°41′20,58″E/52,165886 17,689050
Multimedia w Wikimedia Commons

Wraz z dawnym klasztorem franciszkańskim jest jednym z trzech zachowanych z okresu średniowiecza zabytków architektury franciszkańskiej w Wielkopolsce. Kościół ma czternastowieczny gotycki charakter, mimo widocznych elementów barokowych (np. ołtarz). We wnętrzu jest żaglaste sklepienie, powstałe po zniszczeniach z 1768. Nieznany architekt siedemnastowiecznej przebudowy zbudował wewnętrzne filary przyścienne, oraz podwójne rzędy okien.

Pierwsze wzmianki historyczne o kościele pojawiają się w 1277. Został zniszczony w 1331 (podobnie jak klasztor franciszkanów) przez wojska zakonu krzyżackiego[2]. Istniejące do dziś już murowane budynki kościoła i klasztoru powstały około 1339 z inicjatywy króla Kazimierza III Wielkiego[3]. Kolejne zniszczenie pożarem nastąpiło w 1589, a jego odbudowa miała miejsce w 1596 dzięki okolicznej szlachcie. Po wojnie szwedzkiej przeprowadzono w 1690 barokową przebudowę klasztoru, nadając mu obecną czworoboczną formę z wewnętrznym wirydarzem. Wieże wzniesiono w czasie kolejnej przebudowy – w latach 1735-1756. Gruntowne remonty przeprowadzono po zniszczeniach wojennych w 1768 oraz w latach 1852-1854. W wyniku represji popowstaniowych w 1864 dokonano kasaty zakonu, a klasztor oddano księżom diecezjalnym. Prawdopodobnie w XVII wieku powstała po północnej stronie nawy, wtopiona w skrzydło klasztoru, kaplica Matki Boskiej Pocieszenia. W II połowie XVIII wieku wzniesiono wieżę i przebudowano fasadę świątyni, odcięto od kościoła ostatnie przęsło prezbiterium, tworząc w nim zakrystię, oraz przesklepiono nawę i prezbiterium. W 1864 władze rosyjskie dokonały kasaty klasztoru. Około 1910 przeprowadzono renowację wnętrza kościoła według projektu Aleksandra Przewalskiego.

Obecnie świątynia pełni rolę kościoła filialnego parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, w dawnym klasztorze zaś mieszczą się m.in. Muzeum Ziemi Pyzdrskiej i biblioteka.

Galeria

edytuj
  •  
    Wnętrze
  •  
    Fasada kościoła
  •  
    Figura Chrystusa przed wejściem do kościoła

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 254 [dostęp 2012-06-22].
  2. ↑ Marian Biskup, Wojny Polski z Zakonem Krzyżackim 1308-1521 Wydawnictwo Marpress Gdańsk 1993, s.23.
  3. ↑ Zbigniew Zyglewski, Polityka klasztorna Kazimierza Wielkiego, w: Kazimierz Wielki i jego państwo, 2011, s. 159.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_Ścięcia_Głowy_św._Jana_Chrzciciela_w_Pyzdrach&oldid=74020891”