Ken Wharton

brytyjski kierowca wyścigowy i rajdowy

Ken Wharton, właśc. Kenneth Wharton (ur. 21 marca 1916 w Smethwick, zm. 12 stycznia 1957 w Ardmore) – brytyjski kierowca wyścigowy i rajdowy. W 1952 zadebiutował w Grand Prix Szwajcarii w Formule 1. Wywalczył czwarte miejsce i zdobył jedyne w swojej karierze trzy punkty w Formule 1.

Kenneth Wharton
Ilustracja
Ken Wharton na torze Circuit Zandvoort (1952)
Państwo

 Wielka Brytania

Data i miejsce urodzenia

21 marca 1916
Smethwick

Data i miejsce śmierci

12 stycznia 1957
Ardmore

Sukcesy

1947: Southsea Speed Trials (w klasie 850cm³)
1949, 1950, 1952: Tulpenrallye
1950: Richmond Trophy
1951, 1952, 1953, 1954: British Hill Climb Championship
1951: Goodwood September
1954: Reims 12 Hours (wspólnie z Peterem Whiteheadem)

Życiorys

edytuj

W 1935 roku[1] zadebiutował w samochodzie Austin Seven w wyścigu na torze Donington Park. Wykorzystywał każdą okazję by startować w wyścigach, ścigał się w wyścigach górskich, sprintach oraz wyścigu na torze Brooklands. Wybuch II wojny światowej spowodował zastój w sportach motorowych w Wielkiej Brytanii, mimo to Wharton szybko wrócił do wyścigów i zaczął testować[2].

Wharton był inżynierem silników i sprzedawcą samochodów Forda. Zaprojektował i zbudował[3] w swoim garażu w Smethwick własne modele samochodów, opierające się na Austin Seven i wyposażone w silniki Forda lub MG[2]. We wrześniu 1947 roku wygrał Southsea Speed Trials w klasie 850 cm³[3], a także trzy rajdy Tulpenrallye, w 1949, 1950 i 1952 roku. Przed powrotem do wyścigów górskich rozpoczął starty samochodem Cooper-JAP w nowej Formule 3 o pojemności 500 cm³, gdzie osiągnął sukces wygrywając mistrzostwa[2].

W maju 1950 roku zajął piąte miejsce na torze w Goodwood Circuit[3]. 26 sierpnia tego samego roku miał wystartować w Silverstone International, jednak tak się nie stało[4]. Podczas Silverstone Daily Express Meeting na torze Silverstone Circuit był szósty, drugi w Lydstep w samochodzie Kieft[3], czwarty na torze Goodwood Circuit 30 września[3].

W marcu 1951 roku był najszybszy w Lydstep w samochodzie Kieft. 31 marca wygrał w samochodzie Cooper Mk V na torze Castle Combe Circuit. W czerwcu był drugi w Shelsley, następnie najszybszy w Bo'ness. Wharton zajął drugie miejsce w Grand Prix Wielkiej Brytanii w lipcu, następnie był najszybszy w Lydstep i Shelsley[3]. 29 września był szósty w Goodwood Trophy[5]. 8 września wystartował w ramach Formuły Libre w wyścigu Wakefield Trophy, następnie 29 sierpnia w Goodwood September, w którym zwyciężył[4].

 
Ken Wharton na torze Circuit Zandvoort (1952)

W 1952 roku został zgłoszony do Lavant Cup, jednak w nim nie wystartował. W tym roku wystartował również w BRDC International Trophy, Autodrome GP, Daily Mail Trophy, Scotland National Trophy, Madgwick Cup, Newcastle Journal Trophy. W Joe Fry Memorial Trophy był drugi, w Eifelrennen drugi[5]. Zwyciężył natomiast w Boreham International, był też drugi w Jersey International i National Thruxton, a także trzeci w Goodwood International oraz National Castle Combe[4].

W 1951, 1952, 1953 i 1954 roku zwyciężył w British Hill Climb Championship[1].

W wyścigach Grand Prix Formuły 1 zadebiutował w Szwajcarii w 1952 roku[2]. Startując dla zespołu Scuderia Franera w samochodzie Frazer Nash FN48 zakwalifikował się na 13. miejscu[6], jednak w wyścigu awansował na czwartą pozycję i zdobył swoje jedyne trzy punkty[7]. W Grand Prix Belgii zakwalifikował się na siódmej pozycji[8]. Podczas wyścigu spadł deszcz[9]. Na 10 okrążeniu, gdy Wharton był w pierwszej szóstce, wpadł w poślizg, niemal uderzając w drut kolczasty[10] i zakończył jazdę[11]. W Grand Prix Holandii wystartował w samochodzie Frazer Nash 421. Zakwalifikował się na siódmym miejscu[12], jednak musiał przedwcześnie zakończyć jazdę w pochmurnym i mokrym wyścigu[13], gdy na 76 okrążeniu w jego samochodzie doszło do awarii tłoka[a][14]. W Grand Prix Włoch wystartował w samochodzie Cooper T20. Zakwalifikował się na piętnastej pozycji[15], a wyścig ukończył na miejscu dziewiątym[16]. W klasyfikacji generalnej zajął 13. miejsce[17].

W 1953 roku wystartował w samochodzie Cooper T23 we własnym zespole prywatnym. W Grand Prix Holandii zakwalifikował się na przedostatnim, osiemnastym miejscu[18]. W wyścigu na 19 okrążeniu zakończył jazdę z powodu swej kondycji[19]. Podczas Grand Prix Francji zakwalifikował się na czternastym miejscu[20]; w wyścigu w jego samochodzie doszło do awarii łożyska koła, co uniemożliwiło mu dalszą jazdę[21]. W kwalifikacjach do Grand Prix Wielkiej Brytanii osiągnął jedenasty czas[22]. Wyścig, w którym pojawiły się przelotne opady deszczu, a także zachmurzenie[23] zakończył na ósmej pozycji[24]. W Grand Prix Szwajcarii zakwalifikował się na dziewiątej pozycji[25], w wyścigu awansował o dwie pozycje[26]. Do Grand Prix Włoch zakwalifikował się na miejscu dziewiętnastym[27]. W wyścigu nie został sklasyfikowany, ponieważ przejechał 57 okrążeń co nie stanowiło 75% dystansu[28]. W klasyfikacji generalnej zajął 26 pozycję[29].

W tym roku również w czasie wielkanocnego spotkania na torze Goodwood Circuit wystartował w BRM podczas Richmond Trophy, gdzie zwyciężył. W Albi Grand Prix, którego nie ukończył[5], był jednym z odznaczonych głównym klubowym trofeum mistrzowskim[3]. Wystartował również w Lavant Cup, Aston Martin Owners Club, BRDC International Trophy, Cadours Circuit, Madgwick Cup[5], Tourist Trophy i National Castle Combe[4]. Zwyciężył w Winfield JC i Newcastle Journal Trophy, w Ulster Trophy, Coronation Trophy[5] oraz British Empire Trophy zajął drugie miejsce[4]. W Joe Fry Memorial Trophy ponownie zajął trzecią pozycję[5]. Wystartował również w Grand Prix Nowej Zelandii niezaliczanym do Mistrzostw Świata Formuły 1, w którym miał katastrofalny wypadek[1]. W 24h Le Mans wystartował wspólnie z Laurence'em Mitchellem, wyścig kierowcy ukończyli na trzynastej pozycji. Wharton był zgłoszony do Crystal Palace International, jednak w nim nie wystartował, pojawił się także na liście startowej Reims 12 Hours, w którym pomimo udziału w wyścigu nie został sklasyfikowany. Nie pojawił się na starcie Mille Miglia[4].

W 1954 roku startował w samochodzie Maserati 250F zespołu Owen Racing Organisation[2]. W Grand Prix Francji zakwalifikował się na szesnastym miejscu[30]. Na 19 okrążeniu wyścigu w jego samochodzie doszło do awarii układu przeniesienia napędu[31]. W Grand Prix Wielkiej Brytanii zakwalifikował się na dziewiątym miejscu[32]. W zimnym i mokrym wyścigu[33] awansował o pozycję[34]. Podczas kwalifikacji Grand Prix Niemiec zakwalifikował się na przedostatnim, 22. miejscu[35], ale nie wystartował w wyścigu[36]. W Grand Prix Szwajcarii w kwalifikacjach osiągnął szósty czas[37]; w wyścigu, na mokrej nawierzchni[38] zachował swoją pozycję[39]. W Grand Prix Hiszpanii zakwalifikował się na czternastej pozycji[40], a wyścig ukończył na miejscu ósmym[41]. W klasyfikacji generalnej zajął 28. miejsce[42].

W tym roku wystartował również w wyścigu samochodów sportowych Reims 12 Hours, gdzie wraz z Peterem Whiteheadem zwyciężył[2]. Wspólnie z Whiteheadem wystartował również w 24h Le Mans, jednak nie ukończyli oni wyścigu. Silverstone International nie ukończył, w Tourist Trophy był szósty i w Aintree International dwunasty. Nie zakwalifikował się do British Empire Trophy[4].

W 1955 roku przeniósł się do zespołu Vandervell Products[2], gdzie startował w samochodzie Vanwall 55. Samochody Vanwalla okazały się nieco niedopracowane. Już po pierwszym wyjeździe w Grand Prix Wielkiej Brytanii rozbił się i doznał poparzeń i drobnych urazów[3]. Podczas kwalifikacji Wharton osiągnął piętnasty czas[43]. Upalny[44] wyścig kierowcy (do wyścigu Wharton został zgłoszony z Harrym Schellem) ukończyli na pozycji dziewiątej[45]. W swoim ostatnim Grand Prix Formuły 1, Grand Prix Włoch, zakwalifikował się na siedemnastej pozycji[46]. Wharton wycofał się z wyścigu po jego wystartowaniu z powodu wtrysku[47]. W klasyfikacji generalnej zajął 37 pozycję[48].

W 1955 roku w BRDC International Trophy na torze Silverstone Circuit miał wypadek. Doznał oparzenia ramion i szyi[2]. Był drugi w RedeX Trophy, Glover Trophy nie ukończył, a w International Gold Cup zajął piątą pozycję[5]. W British Empire Trophy był dwunasty, Silverstone International, 9h Goodwood, Oulton Park International i Tourist Trophy nie ukończył. Nie pojawił się na starcie Goodwood Easter[4].

W 1956 roku wziął udział w zaproponowanych mu startach[2] w samochodzie Ferrari 750 Monza[4] w Australian Tourist Trophy w Melbourne[2], mistrzostwa ukończył na trzeciej pozycji. Wystartował również w British Empire Trophy, Aintree 200 i Grand Prix Bari. W Oulton Park i 1000 km Nürburgring był trzeci. Do wyścigu Le Mans został zgłoszony z Jackem Fairmanem, kierowcy nie kończyli wyścigu. Do Reims 12 Hours został zgłoszony z Paulem Alfonsem von Metternich-Winneburgiem, Wharton i jego zmiennik nie ukończyli tego wyścigu. Wharton nie ukończył również Daily Express Silverstone, 1000 km Paris, a także nie wystartował w Grand Prix Silverstone i nie pojawił się na starcie Grand Prix Rouen[4].

W 1957 roku ponownie wystartował w samochodzie Ferrari, podczas wyścigu[1] w Ardmore, Auckland w Nowej Zelandii[2], Wharton uderzył w słupek, a jego samochód obrócił się, kierowca z niego wypadł[3], był ciężko ranny w głowę, zmarł w szpitalu[49] w wyniku doznanych obrażeń[3].

Wyniki w Formule 1

edytuj
Rok Zespół Samochód Silnik Wyniki w poszczególnych eliminacjach Punkty Pozycja
               
1952 Scuderia Franera Frazer Nash FN48 Bristol Cars R6 4 NU 3 13
Frazer Nash 421 NU
Cooper T20 9
1953 Ken Wharton Cooper T23 Bristol Cars R6                   0 26
NU NU 8 7 NS
1954 Owen Racing Organisation Maserati 250F Maserati R6                   0 28
NU 8 NW 6 8
1955 Vandervell Products Vanwall 55 Vanwall R4               0 37
9* NU

* – samochód współdzielony z Harrym Schellem

  1. Jako przyczynę wycofania się z wyścigu podawana jest również awaria łożyska koła.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Martin Williamson: KEN WHARTON Great Britain. en.espnf1.com, 2009-11. [dostęp 2013-09-23]. (ang.).
  2. a b c d e f g h i j k DRIVERS: KEN WHARTON. grandprix.com. [dostęp 2013-09-22]. (ang.).
  3. a b c d e f g h i j Ken Wharton. 500race.org. [dostęp 2013-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-02-13)]. (ang.).
  4. a b c d e f g h i j All Results of Ken Wharton. racingsportscars.com. [dostęp 2013-09-24]. (ang.).
  5. a b c d e f g Data Search Results. chicanef1.com. [dostęp 2013-09-24]. (ang.).
  6. Grosser Preis der Schweiz 1952. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  7. Grosser Preis der Schweiz 1952. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  8. Grand Prix de Belgique 1952. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  9. 1952 Belgian GP. chicanef1.com. [dostęp 2013-09-23]. (ang.).
  10. Martin Williamson: Ascari keeps his head in the wet of Spa. en.espnf1.com, 1952-06-22. [dostęp 2013-09-23]. (ang.).
  11. Grand Prix de Belgique 1952. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  12. Grote Prijs van Nederland 1952. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  13. 1952 Dutch GP. chicanef1.com. [dostęp 2013-09-23]. (ang.).
  14. Grote Prijs van Nederland 1952. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  15. Gran Premio d'Italia 1952. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  16. Gran Premio d'Italia 1952. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  17. 1952 – ALL DRIVERS. formula1.com. [dostęp 2013-09-24]. (ang.).
  18. Grote Prijs van Nederland 1953. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  19. Grote Prijs van Nederland 1953. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  20. Grand Prix de l'Automobile Club de France 1953. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  21. Grand Prix de l'Automobile Club de France 1953. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  22. British Grand Prix 1953. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  23. 1953 British GP. chicanef1.com. [dostęp 2013-09-23]. (ang.).
  24. British Grand Prix 1953. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  25. Grosser Preis der Schweiz 1953. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  26. Grosser Preis der Schweiz 1953. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  27. Gran Premio d'Italia 1953. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  28. Gran Premio d'Italia 1953. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  29. 1953 – ALL DRIVERS. formula1.com. [dostęp 2013-09-24]. (ang.).
  30. Grand Prix de l'Automobile Club de France 1954. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  31. Grand Prix de l'Automobile Club de France 1954. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  32. British Grand Prix 1954. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  33. 1954 British GP. chicanef1.com. [dostęp 2013-09-23]. (ang.).
  34. British Grand Prix 1954. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  35. Grosser Preis von Deutschland 1954. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  36. Grosser Preis von Deutschland 1954. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  37. Grosser Preis der Schweiz 1954. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  38. 1954 Swiss GP. chicanef1.com. [dostęp 2013-09-23]. (ang.).
  39. Grosser Preis der Schweiz 1954. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  40. Gran Premio de Espana 1954. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  41. Gran Premio de Espana 1954. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  42. 1954 – ALL DRIVERS. formula1.com. [dostęp 2013-09-24]. (ang.).
  43. R.A.C. British Grand Prix 1955. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  44. 1955 British GP. chicanef1.com. [dostęp 2013-09-23]. (ang.).
  45. R.A.C. British Grand Prix 1955. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  46. Gran Premio d'Italia 1955. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  47. Gran Premio d'Italia 1955. f1wm.pl. [dostęp 2013-09-23]. (pol.).
  48. 1955 – ALL DRIVERS. formula1.com. [dostęp 2013-09-24]. (ang.).
  49. KEN WHARTON. statsf1.com. [dostęp 2013-09-24]. (fr.).