Kaplica Zmartwychwstania Pańskiego w Krakowie

Kaplica Zmartwychwstania Pańskiego – zabytkowa kaplica cmentarna znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto, na Cmentarzu Rakowickim przy ul. Rakowickiej 26.

Kaplica
Zmartwychwstania Pańskiego

nr rej. A-584 z 7 czerwca 1976
kaplica cmentarna
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Adres	ul. Rakowicka 26
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Wezwanie	Zmartwychwstania Pańskiego
Historia Data rozpoczęcia budowy 1861 Data zakończenia budowy 1862 Data poświęcenia 28 października 1862 Fundator Ludwik Helcel i Anna Helcel
Dane świątyni Styl Neoklasycyzm
Położenie na mapie Krakowa Kaplica Zmartwychwstania Pańskiego
Położenie na mapie Polski Kaplica Zmartwychwstania Pańskiego
Położenie na mapie województwa małopolskiego Kaplica Zmartwychwstania Pańskiego
50°04′25,91″N 19°57′15,13″E

Historia

Po założeniu Cmentarza Rakowickiego w 1803 r. wybudowano drewnianą kaplicę. Prowizoryczna budowla i jej nieestetyczny wygląd wywołały ostrą krytykę w prasie krakowskiej. Z racji uznania Krakowa za twierdzę i prowadzenia prac fortyfikacyjnych oraz faktu iż cmentarz znajdował się w bezpośrednim sąsiedztwie pasa fortyfikacyjnego wojskowe władze austriackie czyniły znaczne trudności przy próbach wzniesienia nowej kaplicy cmentarnej.

Pierwszy projekt nowej neogotyckiej kaplicy został odrzucony. Krakowski bankier Ludwik Helcel i jego żona Anna Helcel postanowili wznieść kaplicę na własny koszt powierzając realizację Józefowi Czeszce budowniczemu i podpułkownikowi austriackiej artylerii. Do realizacji przyjęto projekt budowli o niskich wymiarach, bez wież w typie neoklasycystycznym. Pozwolenie na budowę uzyskano w 1856 r., ale kamień węgielny z nieznanych dziś przyczyn położono dopiero 27 lipca 1861 r. Uroczystej konsekracji kaplicy dokonał biskup krakowski Ludwik Łętowski 28 października 1862 r.

Wygląd i wnętrze

Neoklasycystyczna kaplica została wzniesiona na placu znajdującym się w centrum pierwotnego założenia cmentarza. Nad wejściem do kaplicy znajduje się malowany na blasze obraz Matki Boskiej Częstochowskiej z 1937 r. oraz łaciński napis: „Beati qui in Domino moriuntur” („Błogosławieni, którzy umierają w Panu”).

Elementy dekoracyjne na zewnątrz i wewnątrz kaplicy wykonano z piaskowca, mensy i retabula ołtarza głównego i dwóch bocznych z drewna dębowego. Obraz malowany na płótnie przez Józefa Planka w 1862 r. z ołtarza głównego przedstawia scenę Zmartwychwstania Chrystusa. W ołtarzach bocznych znajdują się obrazy Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz klęczącym św. Stanisławem biskupem w szatach pontyfikalnych i św. Barbarą (pokazywany jedynie w niektórych okresach roku liturgicznego) oraz Śmierć św. Józefa.

Zgodnie z wolą fundatorów wyrażoną w akcie fundacyjnym w podziemiach kaplicy znajduje się krypta grobowa rodziny Helclów, ale tylko tych, którzy znali i władali językiem polskim. Na ścianach wewnątrz kaplicy umieszczono epitafia rodziny Helclów pochowanych w podziemiach wykonane z czarnego marmuru dębnickiego z portretami zmarłych malowanymi na blasze. Zobaczyć można portret fundatora Ludwika (1810–1872), jego żony Anny (1813–1880) oraz brata Ludwika Antoniego Zygmunta Helcla (1808–1870) prawnika, historyka i profesora UJ.

• 
  Wnętrze kaplicy
• 
  Epitafium Ludwika Helcla, fundatora kaplicy
• 
  Eptafium Antoniego Helcla

Bibliografia

• ks Jan Dębski, Kaplica cmentarza Rakowickiego [w] Cmentarz Rakowicki w Krakowie 1988.