Julian Szymański
Julian Juliusz Szymański (ur. 10 maja 1870 w Kielcach[1], zm. 8 czerwca 1958 w Białymstoku) – polski okulista, polityk, w latach 1928–1930 marszałek Senatu II RP.
 Julian Szymański (przed 1929) | |
| Data i miejsce urodzenia |
10 maja 1870 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
8 czerwca 1958 |
| Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej | |
| Okres |
od 27 marca 1928 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
      
| |
Życiorys
edytujW Kijowie ukończył studia medyczne[1], a następnie w latach 1891–1898 był tam asystentem w klinice okulistycznej. Za udział w rewolucji w 1905, uciekając przed represjami, emigrował do USA, gdzie kontynuował pracę naukową. W latach 1916–1920 przebywał w Brazylii, gdzie został profesorem Federal University of Paraná w Kurytybie. Zorganizował też tam klinikę oczną i opublikował pierwszy w języku portugalskim podręcznik okulistyki, który ukazał się też w języku polskim Okulistyka w skróceniu (1920). Po powrocie do Polski, od 1922 był profesorem Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie[2].
Prof. Julian Szymański był twórcą różnych nowatorskich metod leczenia chorób oczu, zwłaszcza jaskry. W latach 1931–1935 pełnił funkcję przewodniczącego Polskiego Towarzystwa Okulistycznego[3].
W latach 1928–1935 był senatorem II i III kadencji z ramienia BBWR[4]. Jednocześnie w latach 1928–1930 był marszałkiem izby. 1 lipca 1928 został członkiem zarządu głównego założonego wówczas Związku Sybiraków[5]. W 1929 utworzył Towarzystwo Brazylijsko-Polskie im. Rui Barbosy w Warszawie, którego prezesem był do 1939[6].
Podczas okupacji niemieckiej pracował w Szpitalu Maltańskim w Warszawie utworzonym w Pałacu Mniszchów[7]. W 1949 ponownie wyemigrował wraz z rodziną do Brazylii. W 1957 powrócił do Polski. Miał syna, Lecha Konstantego Szymańskiego, lekarza oftalmologa[8]. Jego wnuk Jack Szymanski, także okulista, mieszka w Cascavel, utrzymuje kontakty z Towarzystwem Polsko-Brazylijskim[6].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1931)[9]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[10]
- Krzyż Niepodległości (12 marca 1931)[11]
- Złoty Krzyż Zasługi (1940)[7]
- Order Krzyża Orła I klasy (Estonia, 1931)[12]
- Order Krzyża Południa I klasy (Brazylia, 1934)[4][13]
- Kawaler Magistralny Orderu Maltańskiego (1940)[7]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Stanisław Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci – pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 538.
- ↑ Wielka Encyklopedia Powszechna PWN. praca zbiorowa. Wyd. I. T. 11: Ster–Urz. Warszawa: PWN, 1968, s. 291.
- ↑ O PTO. [w:] Strona internetowa Polskiego Towarzystwa Okulistycznego [on-line]. [dostęp 2015-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-18)].
- ↑ a b Julian Juliusz Szymański (10.X.1870 – 8.VI.1958) Marszałek Senatu RP w latach 1928–1930. [w:] Spotkanie marszałka Bogdana Borusewicza z przedstawicielem brazylijskiej Polonii – wnukiem marszałka Senatu RP w latach 1928–30 [on-line]. [dostęp 2014-02-21].
- ↑ Ze zjazdu sybiraków. „Kurier Warszawski”. Nr 181, s. 4, 2 lipca 1928.
- ↑ a b O założycielu [online], Towarzystwo Polsko-Brazylijskie, 21 października 2014 [dostęp 2020-04-25].
- ↑ a b c Tadeusz Wojciech Lange: Zakon Maltański w Drugiej Rzeczypospolitej 1919–1939. Wyd. Poznańskie, 2000, s. 71, 179.
- ↑ Lech Konstanty Szymański. sejm-wielki.pl. [dostęp 2024-04-24].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345 „za zasługi na polu pracy narodowej i społecznej”.
- ↑ Brożek 2015 ↓, s. 176.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 100 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 2014-10-23]. (est.).
- ↑ 85 lat Towarzystwa Polsko-Brazylijskiego. „Echo Polonii Brazylijskiej”. Kurytyba, styczeń – kwiecień 2015, nr 1–2(33–34). s. 7.
Bibliografia
edytuj- Krzysztof Brożek: Szymański Julian Juliusz. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 50. Warszawa – Kraków: Polska Akademia Nauk – Polska Akademia Umiejętności, 2015, s. 175–177. ISBN 978-83-63352-37-0.
- Leksykon historii Polski z 1995.
- Encyklopedia Powszechna PWN (tom 4) z 1976.