Joanna Wnuk-Nazarowa
Joanna Wnuk-Nazarowa, właśc. Joanna Maria Wnuk-Nazar[1] (ur. 28 maja 1949 w Gdyni) – polska dyrygent, kompozytor, pedagog i polityk, dyrektor instytucji kulturalnych, w latach 1997–1999 minister kultury i sztuki. Dama Orderu Orła Białego.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
28 maja 1949 |
|---|---|
| Minister kultury i sztuki | |
| Okres |
od 31 października 1997 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
       
| |
Życiorys
edytujUkończyła studia na Akademii Muzycznej w Krakowie w zakresie dyrygentury i kompozycji. Dyplom obroniła w 1974 u Krzysztofa Pendereckiego. Brała udział w dyrygenckich kursach mistrzowskich pod kierunkiem Hansa Swarowsky'ego w Austrii (1971–1972)[2]. W latach 70. pracowała m.in. w krakowskich Teatrze Ludowym (1973–1974) i Teatrze Starym (1977–1978). Jest autorką muzyki do spektakli teatralnych oraz telewizyjnych, w tym spektakli w reżyserii Kazimierza Kutza i Krzysztofa Nazara[2].
W 1974 zaczęła prowadzić zajęcia na Akademii Muzycznej w Krakowie, została zatrudniona w Zakładzie Analizy i Interpretacji Muzyki. W pracy naukowej zajęła się m.in. sylwetką kompozytora Zygmunta Koniecznego[3]. Brała udział jako dyrygent m.in. w festiwalach Warszawskiej Jesieni. W 1991 objęła stanowisko dyrektora naczelnego Filharmonii Krakowskiej, zajmując się m.in. odbudową gmachu po pożarze z 11 grudnia 1991. Instytucją tą kierowała do 1997[4].
Od 31 października 1997 do 26 marca 1999 z rekomendacji Unii Wolności była ministrem kultury i sztuki w rządzie Jerzego Buzka.
Od 2000 do 2018 pełniła funkcję dyrektora naczelnego i programowego Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Jako dyrektor była pomysłodawczynią wielu projektów orkiestry, m.in. „Maratonu twórczości Góreckiego”, „Pociągu do muzyki Kilara”, „Muzycznych Podróży Morskich”, „Dnia Kilara”, „Nocy Kilara”, „Festiwalu Górecki–Penderecki”[5] oraz biennale Festiwal Prawykonań – Polska Muzyka Najnowsza[6]. Przyczyniła się do wybudowania nowej siedziby orkiestry; uroczyste otwarcie nowego gmachu miało miejsce w 2014 i zostało uznane za „Wydarzenie Roku” przez kapitułę nagrody Koryfeusz Muzyki Polskiej w 2015[7].
Została członkiem kapituły Nagrody im. Lecha Kaczyńskiego[8]. Weszła również w skład Komitetu Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w Warszawie[9].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytujW 2023 prezydent RP Andrzej Duda, w uznaniu znamienitych zasług dla polskiej kultury, za wybitne osiągnięcia w pracy artystycznej i pedagogicznej, za działalność na rzecz upowszechniania dorobku rodzimej kultury muzycznej oraz konsekwentne wspieranie aktywnego w niej uczestnictwa, nadał Joannie Wnuk-Nazarowej Order Orła Białego[10][11].
Została odznaczona również Krzyżem Kawalerskim (2011)[1] i Krzyżem Oficerskim (2018)[12] Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi (2005)[13], Srebrnym[14] i Złotym[5] Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”[5], litewskim Medalem Dariusa i Girėnasa i węgierskim Złotym Krzyżem Zasługi[15].
Wyróżniona tytułem honorowego obywatela Katowic (2021)[16].
Życie prywatne
edytujByła żoną Krzysztofa Nazara i synową Krystyny Moszumańskiej-Nazar. Córka Włodzimierza Wnuka, praprawnuczka brata Sabały[17][18].
Twórczość
edytuj- Głos miłego mego, pieśń na 3-głosowy chór żeński (1968),
- Wszech-kanon non-stop na dowolną liczbę instrumentów dętych (1970),
- D.Z.W.M na 13 wykonawców (1973),
- Oh, dr Jekyll, oh, Mr Hyde na obój, organy i organy elektryczne (1973),
- Lady Macbeth, pieśń na głos kobiecy oraz flet, klarnet, obój, fagot i perkusje (1974),
- Solution na czterech aktorów i perkusje (1974),
- Requiem II na sopran lub mezzosopran i wielką orkiestrę symfoniczną (1974),
- Kwadryptyk podwójnostroikowy na obój, rożek angielski, fagot i kontrafagot (1975),
- Precz?, utwór kwadrofoniczny (1980),
- Życie i miłość poety, 10 pieśni romantycznych na alt, baryton i fortepian (1981–1982),
- Lamento na obój i instrumenty smyczkowe (1983–1984),
- Morze Śródziemne, żegnaj. Próba rekonstrukcji na dwie gitary i orkiestrę (1986),
- Liedchen ohne Worte na harfę, klawesyn i fortepian (1994),
- Muzyka do spektaklu Operetka w reż. Krystyny Meissner na śpiewających aktorów i małą orkiestrę symfoniczną (1988),
- Muzyka do spektaklu telewizyjnego Kolacja na 4 ręce w reż. Kazimierza Kutza (1990),
- Muzyka do spektaklu Król umiera, czyli ceremonie w reż. Krzysztofa Nazara (1991),
- Muzyka do spektaklu telewizyjnego Mizantrop w reż. Krzysztofa Nazara (1993),
- Liedchen ohne Worte na harfę, klawesyn i fortepian (1994),
- Muzyka do spektaklu telewizyjnego Sen srebrny Salomei w reż. Krzysztofa Nazara (1994),
- Muzyka do spektaklu telewizyjnego Wujaszek Wania w reż. Kazimierza Kutza (1994),
- Muzyka do spektaklu telewizyjnego Ziarno zroszone krwią w reż. Kazimierza Kutza (1994),
- Miniatury na kwartet smyczkowy (1995),
- Muzyka do spektaklu telewizyjnego Urodziny w reż. Krzysztofa Nazara (1995),
- Muzyka do spektaklu Wesele w reż. Krzysztofa Nazara (1995),
- Muzyka do spektaklu telewizyjnego Emigranci w reż. Kazimierza Kutza (1995),
- Muzyka do spektaklu telewizyjnego Antygona w Nowym Jorku w reż. Kazimierza Kutza (1995),
- Muzyka do spektaklu Kolacja na 4 ręce w reż. Krzysztofa Jasińskiego (1998),
- Muzyka do spektaklu Ryszard III w reż. Krzysztofa Nazara (2000),
- Psalmy przyszłości? na chór do słów Zygmunta Krasińskiego (2009),
- Planctus – pamięci 96-ciu na chór i zespół kameralny (2011),
- Se je chant – chace na sopran, flet i obój (2012),
- Scherzo na kwintet smyczkowy (2013),
- Psalm dobrej woli na chór do słów Zygmunta Krasińskiego (2015),
- Quintetto per archi – per Krzysztof Penderecki (2018),
- Preludē et Grande Fugue „La Catastrophe” na wielką orkiestrę symfoniczną, sopran chłopięcy i harfę haczykową (2019),
- Słuchaj, Neronie! na alt i wielką orkiestrę symfoniczną (2020),
- Il tempo passa, passacaglia na wielką orkiestrę symfoniczną (2020),
- Wanda, opera na solistów, chór mieszany, chór dziecięcy, balet i orkiestrę symfoniczną (2021),
- Dziewczyna, pieśń na chór mieszany do słów Bolesława Leśmiana (2022),
- Nie odwracaj się, dyptyk: Orfeusz i Eurydyka, Lot i żona Lota na 2 flety solo i orkiestrę kameralną (2022),
- Quintetto per archi II – Krzysztof Penderecki in memoriam (2023),
- Siedem grzechów głównych, suita tragikomiczna na wielką orkiestrę symfoniczną (2024)[20].
Przypisy
edytuj- ↑ a b M.P. z 2012 r. poz. 81
- ↑ a b c Joanna Wnuk-Nazarowa, polmic.pl [zarchiwizowane 2022-03-30].
- ↑ Joanna Wnuk-Nazarowa, Zygmunt Konieczny – sylwetka kompozytora [online], krakow2000.pl, 2000 [dostęp 2020-02-06].
- ↑ 20 lat temu zabrzmiały nowe organy…, filharmonia.krakow.pl, 25 października 2016 [zarchiwizowane 2020-02-06].
- ↑ a b c Joanna Wnuk-Nazarowa, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21].
- ↑ „Festiwal Prawykonań – Polska Muzyka Najnowsza” [online], culture.pl, 22 stycznia 2007 [dostęp 2020-02-06].
- ↑ Koryfeusz Muzyki Polskiej 2015 [online], koryfeusz.org.pl [dostęp 2020-02-06].
- ↑ Jarosław Kaczyński wręczył Jarosławowi Markowi Rymkiewiczowi nagrodę im. Lecha Kaczyńskiego [online], wp.pl, 11 czerwca 2016 [dostęp 2016-12-12].
- ↑ Komitet Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, Muzeum Historii Żydów Polskich Polin [zarchiwizowane 2021-05-06].
- ↑ M.P. z 2023 r. poz. 687
- ↑ Ordery Orła Białego w Święto Narodowe Trzeciego Maja [online], prezydent.pl, 3 maja 2023 [dostęp 2023-05-03].
- ↑ M.P. z 2018 r. poz. 1142
- ↑ M.P. z 2005 r. nr 83, poz. 1174
- ↑ Minister Kultury w Katowicach, slaskie.pl, 15 września 2005 [zarchiwizowane 2014-01-04].
- ↑ Kitüntetések a magyar-lengyel barátság éptőinek [online], kurier.plus, 10 grudnia 2019 [dostęp 2023-09-20] (węg.).
- ↑ Krzysztof Konopka, Joanna Wnuk-Nazarowa honorową obywatelką Katowic [online], dzieje.pl, 8 września 2021 [dostęp 2022-06-08].
- ↑ Zabytki: Restauracja „U Wnuka” [online], z-ne.pl [dostęp 2011-07-12].
- ↑ Historia kompleksu domów Wnuków przy ulicy Kościeliskiej 8, za-wnukiem.pl [zarchiwizowane 2015-10-17].
- ↑ Marek Podhajski, Magdalena Adamek-Kurgan, Kompozytorzy polscy 1918–2000: praca zbiorowa. T. 2. Biogramy, Gdańsk: Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, 2005, s. 1092, ISBN 978-83-89444-82-0, OCLC 749791686 [dostęp 2020-02-06].
- ↑ 4 utwory muzyki najnowszej, które warto poznać w lutym [online], pwm.com.pl, 5 lutego 2024 [dostęp 2024-02-25].
Bibliografia
edytuj- Joanna Wnuk-Nazarowa, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach [zarchiwizowane 2012-12-21].
- Joanna Wnuk-Nazarowa, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-08].
- Joanna Wnuk-Nazarowa [online], polmic.pl [dostęp 2024-02-25].