Jerzy Cienciała (poseł)
Jerzy Cienciała, także Cieńciała (ur. 4 kwietnia 1834 w Mistrzowicach, zm. 5 kwietnia 1913 w Cieszynie) – polski rolnik, działacz narodowy i społeczny na Śląsku Cieszyńskim, poseł do Sejmu Krajowego w Opawie oraz austriackiej Rady Państwa w Wiedniu[1]. Zwany Polskim Królem[1].
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujUrodził się w Mistrzowicach w rodzinie chłopskiej. Był uczniem gimnazjum ewangelickiego w Cieszynie. W 1900 r. ożenił się z Marianną Górniak, filantropką i przedsiębiorczynią, którą finansowała jego działalność polityczno-społeczną[2][3]. Zmarł w Cieszynie w 1913, został pochowany w Mistrzowicach[1].
W latach 1861–1873 pełnił funkcję wójta rodzimych Mistrzowic. Był inicjatorem, założycielem oraz wieloletnim prezesem Towarzystwa Rolniczego dla Księstwa Cieszyńskiego w latach 1870-1912[1]. W 1871 został wybrany do Sejmu Krajowego Śląskiego, gdzie był posłem do 1884 a następnie w latach 1890-1909. W 1873 zostały wybrany na posła do parlamentu wiedeńskiego, co zostało uznane w Cieszynie za ogromny sukces[4]. Był posłem do austriackiej Rady Państwa V kadencji (4 listopada 1873 – 22 maja 1879) z kurii gmin wiejskich Śląska Cieszyńskiego: Cieszyna, Bielska i Frysztatu[5]. Należał do Koła Polskiego w Wiedniu[1].
Oprócz obowiązków poselskich obejmował wiele ważnych miejscowych funkcji. Od 1870 do 1904 był członkiem, a przez szereg lat przewodniczącym cieszyńskiego wydziału drogowego, zaś od 1879 członkiem Rady szkolnej powiatowej. Był również zarządcą funduszu kontrybucyjnego i członkiem kuratorium szkoły rolniczej w Kocobędzu oraz zimowej szkoły rolniczej w Cieszynie[1].
W uznaniu jego zasług został mianowany w 1893 członkiem honorowym Towarzystwa rolniczego, zaś w roku 1912 członkiem honorowym czytelni ludowej w Cieszynie. Jego pracę docenił rząd Monarchii Austro-Węgierskiej, który nadał mu podczas jubileuszu 25-lecia Towarzystwa Krzyż Zasługi Cywilnej z koroną, a podczas jubileuszu cesarskiego sam cesarz odznaczył go osobiście Krzyżem Kawalerskim Orderu Franciszka Józefa[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Heczko 1938 ↓.
- ↑ Historia i tradycja Miasto i jego mieszkańcy Cieszyńskie kobiety 7.Marianna Górniak – Cienciałowa 1856 - 1905: visitcieszyn.com [online], visitcieszyn.com [dostęp 2022-03-12] (pol.).
- ↑ Władysława Magiera, Szlak kobiet Śląska Cieszyńskiego, Puńców: Ośrodek Wydawniczy Augustana, 2014, ISBN 978-83-88682-10-0, OCLC 892598149 [dostęp 2022-03-12].
- ↑ Dzieje Cieszyna od pradziejów do czasów współczesnych. red. Idzi Panic. T. 3: Cieszyn od Wiosny Ludów do III Rzeczypospolitej. Cieszyn: Książnica Cieszyńska, 2010, s. 16. ISBN 978-83-927052-6-0.
- ↑ Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848-1918, Warszawa 1996, s. 385
Bibliografia
edytuj- Jan Heczko: 70 lat Towarzystwa Rolniczego na Śląsku Cieszyńskim, rozdział "Jerzy Cieńciała". Cieszyn: Nakładem Towarzystwa Rolniczego w Czeskim Cieszynie, Druk Kutzer i ska, 1938, s. 53-56.
- Biogram w Elektronicznym Słowniku Biograficznym Śląska Cieszyńskiego [online], katalog-slownik.kc-cieszyn.pl [dostęp 2021-03-15].