Janusz Olejniczak
Janusz Mieczysław Olejniczak (ur. 2 października 1952 we Wrocławiu, zm. 20 października 2024[1][2] w Warszawie[3]) – polski pianista, pedagog muzyczny i sporadycznie aktor.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
2 października 1952 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20 października 2024 |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
  
| |
| Strona internetowa | |
Życiorys
edytujWykształcenie i udział w konkursach
edytujNa fortepianie zaczął grać w wieku sześciu lat[4]. Ukończył podstawową i średnią szkołę muzyczną w Warszawie oraz studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. Jego pierwszymi nauczycielami gry byli Luiza Walewska (zarazem matka chrzestna) i Ryszard Bakst[4]. Pobierał dodatkowe nauki w Paryżu i na studiach podyplomowych w Warszawie i Essen[5].
Kariera zawodowa
edytujW drugiej połowie lat 60. i na początku lat 70. wziął udział w kilku konkursach pianistycznych[5]: został finalistą Międzynarodowego Konkursu Młodych Wykonawców „Concertino Praha” (1967) oraz zajął szóste miejsce na VIII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina (1970)[6] i czwarte miejsce na Międzynarodowym Konkursie Muzycznym im. Alfreda Casellego (1972).
Po sukcesie na Konkursie Chopinowskim w 1967 występował w wielu krajach Europy, Azji, w obu Amerykach i w Australii[7]. Grał w salach: Carnegie Hall w Nowym Jorku, Salle Pleyel w Paryżu, Lincoln Center w Waszyngtonie, Concertgebouw w Amsterdamie, Suntory Hall w Tokio, Filharmonia Berlińska, Konserwatorium Moskiewskie i in.[3]. Koncertował z dyrygentami, takimi jak: Witold Rowicki, Kazimierz Kord, Jerzy Maksymiuk, Grzegorz Nowak, Charles Dutoit, Wojciech Michniewski i Andrzej Markowski[7]. Występował na wielu festiwalach muzycznych, m.in. kilkukrotnie na Międzynarodowym Festiwalu Chopinowskim w Dusznikach-Zdroju[8]. Był stałym gościem festiwalu Chopin i jego Europa w Warszawie[9].
Wcielił się w postać Fryderyka Chopina w filmie Andrzeja Żuławskiego Błękitna nuta (1991)[10][11]. W późniejszych latach współpracował przy nagrywaniu muzyki filmowej, m.in. nagrał ścieżkę dźwiękową do filmów: Chopin. Pragnienie miłości (2002) i Pianista (2002).
Był pedagogiem muzycznym. Prowadził klasę fortepianu na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie[3] i Akademii Muzycznej w Krakowie (1993–1997)[12] oraz kursy mistrzowskie dla pianistów w różnych krajach[11]. Był jurorem XVII[13] i XVIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie[14].
Śmierć i pogrzeb
edytujZmarł 20 października 2024 na zawał serca[15]. 29 października tego samego roku, po mszy świętej w Kościele Wizytek w Warszawie, został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim[16][17].
Życie prywatne
edytujBył mężem aktorki Sławomiry Łozińskiej[18].
Repertuar i dyskografia
edytujW jego repertuarze znajdowały się utwory m.in. Fryderyka Chopina, Ferenca Liszta, Jeana-Philippe’a Rameau, Wolfganga Amadeusa Mozarta, Franza Schuberta, Sergieja Prokofiewa, Wojciecha Kilara oraz Henryka Mikołaja Góreckiego. W 1995 roku jego płyta z koncertami fortepianowymi Chopina otrzymała Fryderyka (w kategorii Album roku – muzyka solowa)[7]. Łącznie nagrał kilkadziesiąt płyt dla wytwórni Polskie Nagrania „Muza”, Naxos, Dux, Selene Records, Tonpress, Pony Canyon, NIFC, Opus 111, CD Accord i in.[19][20]
Ordery i wyróżnienia
edytuj- 1999 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[21]
- 2003 – Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie muzyki[22]
- 2005 – Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[7]
- 2010 – Perła Honorowa Polskiej Gospodarki w kategorii kultura[23]
- 2022 – Złoty Fryderyk w kategorii muzyka poważna[24]
- 2024 – Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie)[25][16]
Filmografia
edytuj- obsada aktorska[22]
- 1990: Błękitna nuta jako Fryderyk Chopin
- 1995: Les Milles jako bułgarski pianista
- 2015: Hiszpanka jako Ignacy Jan Paderewski
Przypisy
edytuj- ↑ Nie żyje Janusz Olejniczak [online], tvn24.pl [dostęp 2024-10-21] (pol.).
- ↑ Nie żyje wybitny pianista Janusz Olejniczak [online], polskieradio.pl [dostęp 2024-10-21] (pol.).
- ↑ a b c UMFC – Janusz Olejniczak. chopin.edu.pl. [dostęp 2024-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-11-06)].
- ↑ a b Tomasz Raczek: Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2004, s. 286. ISBN 83-917891-8-7.
- ↑ a b Dybowski 2005 ↓, s. 291.
- ↑ Wysocki 1987 ↓, s. 100.
- ↑ a b c d Janusz Olejniczak, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2016-05-19].
- ↑ Dybowski 2005 ↓, s. 293.
- ↑ Janusz Olejniczak [online], festiwal.nifc.pl [dostęp 2024-11-06].
- ↑ Tomasz Raczek: Karuzela z herosami. Michałów – Grabina: Instytut Wydawniczy Latarnik, 2004, s. 288. ISBN 83-917891-8-7.
- ↑ a b Dybowski 2005 ↓, s. 294.
- ↑ Zmarł Janusz Olejniczak. amuz.krakow.pl. [dostęp 2024-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Rozpoczął się XVII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. rmf24.pl, 1 października 2015. [dostęp 2016-05-19].
- ↑ Jury Konkursu. chopin2020.pl [dostęp 2021-10-22]
- ↑ Paulina Wójtowicz, Nie żyje Janusz Olejniczak. Podano przyczynę śmierci wybitnego artysty [online], medonet.pl, 21 października 2024 [dostęp 2024-10-23].
- ↑ a b "Każdy dźwięk, który wydobywał spod palców, był nacechowany głębią". Janusz Olejniczak spoczął na Starych Powązkach [online], pap.pl, 29 października 2024 [dostęp 2024-10-29].
- ↑ Była pierwsza dama pożegnała zmarłego artystę. Tak wyglądał pogrzeb Olejniczaka [online], Plejada, 29 października 2024 [dostęp 2024-10-29] (pol.).
- ↑ Katarzyna Troszczyńska: Niech wreszcie spokój trwa. Styl.pl, IX 2010. [dostęp 2016-05-19].
- ↑ Janusz Olejniczak w bazie Discogs.com (ang.)
- ↑ Janusz Olejniczak: discography. allmusic.com. [dostęp 2016-05-19]. (ang.).
- ↑ M.P. z 2000 r. nr 5, poz. 99
- ↑ a b Janusz Olejniczak w bazie filmpolski.pl
- ↑ Laureaci z poprzednich edycji [online], polishmarket.com.pl [dostęp 2016-05-19] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-19].
- ↑ Janusz Olejniczak i Stanisław Gałoński laureatami Złotych Fryderyków w muzyce poważnej. dzieje.pl, 19 kwietnia 2022. [dostęp 2022-04-19].
- ↑ M.P. z 2024 r. poz. 1022
Bibliografia
edytuj- Stanisław Dybowski: Laureaci Konkursów Chopinowskich w Warszawie. Warszawa: Selene, 2005, s. 291–294. ISBN 83-910515-1-X.
- Stefan Wysocki: Wokół Konkursów Chopinowskich. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji, 1987. ISBN 83-212-0443-0.