Jan XII (patriarcha Konstantynopola)

Jan XII, gr. Ιωάννης ΙΒ΄, Joannes XII (ur. ok. 1235, zm. ok. 1315) – patriarcha Konstantynopola od 1 stycznia 1294 do 21 czerwca 1303[1].

Jan XII
Ιωάννης ΙΒ΄
Patriarcha Konstantynopola
Kraj działania

Cesarstwo Bizantyńskie

Data urodzenia

ok. 1235

Data śmierci

ok. 1315

Patriarcha Konstantynopola
Okres sprawowania

1294–1303

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Patriarchat Konstantynopolitański

Wybór patriarchy

1 stycznia 1294

Życiorys

edytuj

Jan pochodził z Sozopola. Zastąpił na stanowisku patriarchy Konstantynopola Atanazego I, który wskutek reformy dyscypliny kościelnej i finansów klasztornych, pozbawiającej klasztory dużej części ich dochodów, spowodował wystąpienie przeciw sobie opozycji duchowieństwa[2].

Na początku patriarchatu, Jan XII sprzeciwił się planom cesarza Andronikowi II rzucenia klątwy na każdego kto spiskowałby przeciwko tronowi, przeciwstawając się próbie użycia środków duchowych Kościoła do ochrony rządzącej dynastii Paleologów. W okresie swoich rządów Jan zwalczał symonię i zakazał praktyki kupowania wyborców dla zdobycia urzędu biskupa. W 1299 roku zaprotestował przeciwko projektowi małżeństwa 5-letniej córki cesarza, Symonidy Paleologiny ze Stefanem Milutinem, królem Serbii[3].

W lipcu 1302 Jan XII zagroził cesarzowi dymisją i Andronik poszukał pretekstu, by przyzwać z powrotem Atanazego. Atanazy przepowiedział, że poważna klęska spadnie wkrótce na imperium, jeżeli jego mieszkańcy nie nawrócą się i nie będą żyli zgodnie z przykazaniami Kościoła. 15 stycznia 1303 r. Konstantynopol nawiedziło silne trzęsienie ziemi, co przez lud stolicy zostało odczytane jako spełnienie się proroctwa i przyniosło niezwykłą popularność byłemu patriarsze. W tej sytuacji, w czerwcu tego roku, Jan XII zrzekł się urzędu patriarchy.

Po złożeniu urzędu Jan powrócił do Sozopola. Wzięty do niewoli przez Bułgarów, posłował później jako przedstawiciel cara bułgarskiego starającego się o zawarcie pokoju z cesarzem bizantyńskim[4].

Przypisy

edytuj
  1. Venance Grumel, Traité d'études byzantines, « La Chronologie I. », Presses universitaires de France, Paryż, 1958, s. 437
  2. Barabanow N. D.: Afanasij.
  3. G. Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. s. 455.
  4. Joann, Konstantinopolskie patriarchy w: Encikłopedicieskij słowar Brokgauza i Efrona, Sankt Petersburg, 1890–1907

Bibliografia

edytuj