Jan Wernicki

Jan Wernicki (zm. w 1871 w Paryżu) – polski prawnik, urzędnik pocztowy, właściciel domu, konspirator i działacz niepodległościowy, zastępca członka Komitetu Centralnego Narodowego i członek Komisji Wykonawczej Rządu Narodowego w czasie powstania styczniowego, uczestnik Komuny Paryskiej.

Życiorys

W końcu października 1862 roku został zastępcą członka Komitetu Centralnego Narodowego^[1]. Wernicki zajmował się w KC sprawami wojewódzkimi, wraz z Witoldem Marczewskim i Leonem Królikowskim. Stefan Kieniewicz pisał^[2] o nim, że był: „...jedyny, wobec którego były wysuwane zarzuty natury osobistej”^[a]. W pracach KC reprezentował skrzydło zwolenników idei powstania narodowego.

W czasie powstania styczniowego został, na przełomie stycznia i lutego 1863 roku, dokooptowany przez Stefana Bobrowskiego do składu Komisji Wykonawczej Rządu Narodowego, stanowiącej wtedy ciało doradczo-wykonawcze Rządu Narodowego.

Po aresztowaniu Bronisława Szwarcego Wernicki był odpowiedzialny za drukarnie oraz był ekspedytorem powstańczych druków rządowych, powierzono mu więc pieczęć rządową. Wraz z intendentem organizacji miejskiej Włodzimierzem Lempke był jedną z tych osób, które umożliwiły skuteczny zamach przedstawicieli stronnictwa czerwonych na Rząd Narodowy Agatona Gillera i powołanie Rządu Narodowego (czerwonych prawników). 23 maja 1863 w Warszawie Lempke i Wernicki pomogli zamachowcom przejąć pieczęcie powstańcze, posiadanie których było w warunkach konspiracji równoznaczne z przejęciem władzy^[3].

W 1864 roku był poszukiwany przez władze carskie^[3], a prawdopodobnie w 1865 roku siedział w więzieniu^[3]. Zginął w 1871 roku na barykadach Komuny Paryskiej.

Uwagi

↑ Stefan Kieniewicz pisał, że zarzucano mu „«życie nierządne», uprawianie lichwy, a nawet stosunki z carską policją”, dodając „na co jednak brak dowodów” oraz: „Życie nierządne polegało, zdaje się na tym, że Wernicki zbałamucił żonę Marczewskiego”. Insynuacje o stosunkach z policją wynikały z tego, że został w 1863 roku aresztowany i zwolniony przez policję, co wypominali mu jego współpracownicy.

Przypisy

↑ Stefan Kieniewicz: Powstanie styczniowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 284. ISBN 83-01-03652-4.
↑ op. cit., str. 285
↑ ^a ^b ^c op. cit., str. 513

[3] Stefan Kieniewicz pisał, że zarzucano mu „«życie nierządne», uprawianie lichwy, a nawet stosunki z carską policją”, dodając „na co jednak brak dowodów” oraz: „Życie nierządne polegało, zdaje się na tym, że Wernicki zbałamucił żonę Marczewskiego”. Insynuacje o stosunkach z policją wynikały z tego, że został w 1863 roku aresztowany i zwolniony przez policję, co wypominali mu jego współpracownicy.

[K284-1] Stefan Kieniewicz: Powstanie styczniowe. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 284. ISBN 83-01-03652-4.

[K285-2] op. cit., str. 285

[K513-4] op. cit., str. 513

[1]

[2]

[a]

[3]