Jan Burdukiewicz
Jan Michał Burdukiewicz (ur. 1950 w Połczynie-Zdroju[1]) – polski archeolog, specjalizujący się w paleolicie w Europie, archeologii epoki kamienia; nauczyciel akademicki związany z Uniwersytetem Wrocławskim[2].
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| profesor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: archeologia, paleolit w Europie, archeologia epoki kamienia | |
| Alma Mater |
Uniwersytet Wrocławski |
| Doktorat |
1980 – archeologia |
| Habilitacja |
2004 – archeologia |
| Profesura |
2014 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Uniwersytet Wrocławski |
| Okres zatrudn. |
od 1973 |
Życiorys
edytujUrodził się w 1950 roku w Połczynie-Zdroju, gdzie spędził dzieciństwo i młodość. Ukończył tam kolejno szkołę podstawową i Liceum Ogólnokształcące. Po pomyślnie zdanym egzaminie maturalnym w 1968 roku podjął studia na kierunkach: archeologia i filozofia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego, które ukończył w 1974 roku dyplomem magisterskim[1]. Jeszcze rok przed ukończeniem studiów rozpoczął pracę na stanowisku młodszego asystenta w Katedrze, a następnie Instytucie Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, wiążąc z tą placówką naukowo-dydaktyczną całe swoje życie zawodowe i przechodząc tam przez kolejne szczeble awansu nauczyciela akademickiego takie jak: adiunkt i profesor nadzwyczajny[3]. Na swojej macierzystej uczelni uzyskał stopnie naukowe: doktora w 1980 roku oraz w 2004 roku doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie archeologii o specjalności epoka kamienia na podstawie pracy Technokompleks mikrolityczny w paleolicie dolnym środkowej Europy[4]. W 2014 roku prezydent Polski Bronisław Komorowski nadał mu tytuł profesora nauk humanistycznych[2].
Wielokrotnie przebywał na stażach naukowych w kraju (Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Jagielloński w Krakowie) oraz za granicą we Francji, Czechach, Wielkiej Brytanii i Niemczech. Udziela się w stowarzyszeniach naukowych takich jak: Stowarzyszenie Krzemieniarskie SKAM, Międzynarodowa Unia Nauk Pre- i Protohistorycznych, Lithic Studies Society, Society for American Archaeology, Paleoanthropology Society, Polska Akademia Nauk (Komisja Antropologii Pradziejów i Średniowiecza Komitet Nauk Pra- i Protohistorycznych). Za swoją działalność naukowo-dydaktyczną otrzymał liczne nagrody rektora Uniwersytetu Wrocławskiego, Nagrodę Ministra Edukacji Narodowej i tytuł honorowego obywatela Trzebnicy[5].
W swoim macierzystym instytucie jest od 2004 roku kierownikiem Zakładu Archeologii Epoki Kamienia[6]. Ponadto w latach 2005–2012 przez dwie kadencje pełnił funkcje prodziekana do spraw nauki i studentów Wydziału Nauk Humanistycznych i Pedagogicznych Uniwersytetu Wrocławskiego[7]. Jest członkiem Senatu Uniwersytetu Wrocławskiego oraz przewodniczącym Senackiej Komisji Nauki i Współpracy z Zagranicą. W 2013 roku był członkiem komisji ewaluacyjnej Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W 2015 roku został wybrany na stanowisko prorektora Uniwersytetu Wrocławskiego ds. współpracy z zagranicą i projektów międzynarodowych[1].
Dorobek naukowy
edytujDo najważniejszych osiągnięć Jana Burdukiewicza należą badania nad początkami zasiedlenia północnej Eurazji w okresie 0,3–1 mln lat temu. Do niedawna te obszary Eurazji, w tym ziemie polskie, uchodziły za niezamieszkane we wczesnych dziejach ludzkości. Dokonał także wielu odkryć terenowych oraz we współpracy interdyscyplinarnej i międzynarodowej badał stanowiska dolnopaleolityczne w Polsce, Niemczech, Francji, Włoszech oraz w Chinach. Ponadto wspólnie z uczonymi z Uniwersytetu w Hajfie badał stanowisko Bizat Ruhama na Pustyni Negew w Izraelu, które jest datowane na ok. 1 mln lat temu. Badania te umożliwiły mu przedstawienie nowej koncepcji początków zasiedlenia północnej Eurazji i wyodrębnienie nowej jednostki taksonomicznej, czyli dolnopaleolitycznego technokompleksu mikrolitycznego, co w poważnym stopniu zmienia koncepcję początków zasiedlenia Eurazji[1].
Innym nurtem jego zainteresowań jest ponowne zasiedlenie północnej Europy po ostatnim zlodowaceniu, czyli 15–10 tys. lat temu, na tle zmienności czasowo-przestrzennej środowiska. W tym zakresie opublikował kilka książek oraz wiele artykułów w języku polskim, angielskim, francuskim i niemieckim, które zainspirowały w Europie nową falę badań nad tym zagadnieniem i doczekały się licznych cytowań. Osiągnięte rezultaty badań pradziejów ziem polskich i innych krajów były przedstawiane na ponad stu konferencjach krajowych i międzynarodowych oraz w około dwustu publikacjach naukowych. Ponadto jest on autorem licznych haseł encyklopedycznych oraz artykułów popularnonaukowych, wydanych w kraju i za granicą[1].
Do jego ważniejszych publikacji należą[8]:
- Paleolit schyłkowy na Dolnym Śląsku, Warszawa-Wrocław 1975.
- Najdawniejsi mieszkańcy Śląska. Epoka kamienna, Wrocław 1981.
- Późnoplejstoceńskie zespoły z jednozadziorcami w Europie Zachodniej, Wrocław 1987.
- Technokompleks mikrolityczny w paleolicie dolnym środkowej Europy, Wrocław 2003.
- The stone. Technique and technology, Wrocław 2006.
Technokompleks mikrolityczny – fakty i mity
edytujOpublikowana w 2003 roku książka Jana Burdukiewicza zawiera niektóre wnioski, z którymi nie mogli zgodzić się inni badacze epoki kamienia z Wielkiej Brytanii, Niemiec, Belgii, a także Warszawy, Szczecina i Gdańska.
Podczas VI Warsztatów Technologii Krzemiennej SKAM, które odbyły się w październiku 2009 roku w Małkocinie, ciekawe propozycje rozwiązania tego problemu przedstawili w swoich abstraktach Witold Migal oraz Marta Lewicka i Dariusz Korzec[9].
Obecnie Jan Burdukiewicz jest w trakcie przygotowywania publikacji, w której objaśnia przyczyny pojawienia się dyskusyjnych wniosków (2017).
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Pięciu nowych prorektorów odebrało akty wyboru, artykuł na oficjalnej stronie Uniwersytetu Wrocławskiego [on-line] [dostęp 2016-04-14].
- ↑ a b Prof. Jan Michał Burdukiewicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2009-01-17].
- ↑ Biografia na stronie domowej profesora. burdukiewicz.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-08)]. [on-line] [dostęp 2012-04-21].
- ↑ Technokompleks mikrolityczny w paleolicie dolnym środkowej Europy w bazie „Prace badawcze” portalu Nauka Polska (OPI). [dostęp 2012-04-21].
- ↑ Biogram dr hab. Jana Burdukiewicza na stronie IA UWr [on-line] [dostęp 2012-04-21].
- ↑ Informacja na stronie IA UWr [on-line] [dostęp 2012-04-21].
- ↑ Władze WNHiP UWr kadencji 2008-2012 [on-line] [dostęp 2012-04-21].
- ↑ Dane na podstawie katalogu Biblioteki Narodowej w Warszawie, stan na marzec 2016 roku.
- ↑ Mikołaj Urbanowski, 6th SKAM Flint Technology Workshop [online], www.archeo.univ.szczecin.pl [dostęp 2017-11-16].
Linki zewnętrzne
edytuj- Oficjalna strona Jana Burdukiewicza. burdukiewicz.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-08)].
- Prof. dr hab. Jan Michał Burdukiewicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2009-01-17].
- Biogram Jana Burdukiewicza na stronie Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego