Józef Rafacz
Józef Rafacz (ur. 30 stycznia 1890 w Czarnym Dunajcu, zm. 3 sierpnia 1944 w Warszawie) – polski historyk prawa, profesor Uniwersytetu Warszawskiego od 1922. Zajmował się dawnym polskim prawem procesowym, karnym oraz ustrojowym wsi poddańczej[1].
| Data i miejsce urodzenia |
30 stycznia 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
3 sierpnia 1944 |
| profesor nauk prawnych | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1912, 1917 |
| Habilitacja |
1921 |
| Profesura |
22 października 1929 |
| dziekan Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego | |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujUrodził się 30 stycznia 1890 w Czarnym Dunajcu, w rodzinie Macieja i Pauliny z domu Żeglin[2]. W latach 1901–1908 uczył się w Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, w którym złożył maturę z odznaczeniem[3]. Po uzyskaniu świadectwa dojrzałości wstępuje na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego, który kończy w 1912 r. W rok później uzyskuje stopień doktora filozofii na podstawie pracy „Ciężary ludności włościańskiej w dobrach szlacheckich powiatu sądeckiego i czchowskiego w pierwszej połowie XVIII w.“ W okresie pracy mad doktoratem, w 1913 wstąpił na Wydział Praw a Uniwersytetu Jagiellońskiego. 28 lutego 1913 został mianowany zastępcą nauczyciela w c. k. III Gimnazjum w Krakowie[4]. W 1914 został wcielony do cesarskiej i królewskiej Armii, jako jednoroczny ochotnik i przydzielony do Pułku Piechoty Nr 100[5][6][7]. Był dwukrotnie ranny[6]. Po raz drugi w 1915, jako plutonowy (niem. Zugsführer) 2. kompanii[5]. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1916 w korpusie oficerów rezerwy piechoty[8]. Został odznaczony Brązowym Medalem Waleczności[7]. W 1917 uzyskał stopień doktora praw.
W 1919 został powołany na Katolicki Uniwersytet Lubelski jako zastępca profesora i wykładowca historii prawa polskiego. W 1921 r. habilitował się na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego na podstawie pracy pt. "Nagana sędziego w dawnym procesie polskim". Wiosną 1922 został mianowany profesorem nadzwyczajnym dawnego polskiego prawa sądowego na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Jesienią tego samego roku — również profesorem nadzwyczajnym historii ustroju Polski. W dniu 22 października 1929 został mianowany profesorem zwyczajnym. Od 1931 członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Na początku marca 1938 został wybrany członkiem komisji rewizyjnej Zjednoczenia Polskich Prawników Katolików[9].
W czasie okupacji niemieckiej w latach 1940–1944 profesor i od 1941 dziekan Wydziału Prawa tajnego UW i tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich. Zamordowany przez Niemców podczas powstania warszawskiego w domu, w którym mieszkał – Domu Profesorów przy ul. Nowy Zjazd 5.
Był z pochodzenia góralem podhalańskim. Autor prac dotyczących ustroju samorządowego dawnych gmin w Polsce oraz historii Podhala.
Prace naukowe
edytuj- Czynnik gospodarczy w dawnem prawie wiejskiem, Przewodnik Naukowy i Literacki 1918, XLVI, t.44, z.8, s.46
- Ustrój wsi samorządnej małopolskiej w XVIII wieku, Lublin 1922
- Dawny proces polski (1925)
- Dzieje i ustrój Podhala Nowotarskiego za czasów dawnej Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1935
- Dawne polskie prawo sądowe w zarysie (1936)
- Stanowisko wybrańców w dawnej Polsce (1939)
Przypisy
edytuj- ↑ Polska niepodległa. Encyklopedia PWN, Warszawa 2008.
- ↑ Grodziski i Malec 2016 ↓, s. 159.
- ↑ Grodziski i Malec 2016 ↓, s. 160.
- ↑ Sprawozdanie 1913 ↓, s. 79.
- ↑ a b Lista strat nr 276. c. i k. Ministerstwo Wojny, 1915-09-27, s. 32..
- ↑ a b Sprawozdanie 1917 ↓, s. 33.
- ↑ a b Ranglisten 1918 ↓, s. 632.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 233.
- ↑ Nowe władze zjednoczenia polskich prawników katolików. „ABC”. Nr 71, s. 3, 7 marca 1938.
Bibliografia
edytuj- Antoni Symonowicz "Wspomnienie o profesorze Józefie Rafaczu" [w:] "Palestra" nr 3/4 (16) wyd. 1959 s.51-57
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. III Gimnazyum w Krakowie za rok szkolny 1912/13. Kraków: Nakładem Funduszu Naukowego, 1913.
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. III Gimnazyum w Krakowie za rok szkolny 1916/17. Kraków: Nakładem Funduszu Naukowego, 1917.
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918. (niem.).
- Stanisław Grodziski, Jerzy Malec: Józef Rafacz 1890–1944. W: Portrety uczonych : Profesorowie Uniwersytetu Warszawskiego 1915–1945 (M–Ż). Piotr Salwa (red.) Andrzej Kajetan Wróblewski (red.). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2016. ISBN 978-83-235-2150-1.
- Krzysztof Pol, Leksykon prawników polskich. Józef Rafacz, w archiwum Rzeczpospolitej
Linki zewnętrzne
edytuj- Prace Józefa Rafacza w bibliotece Polona
- Dzieła Józefa Rafacza w FBC