Iwowe
Iwowe – wieś sołecka[6] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie garwolińskim, w gminie Borowie[5][7].
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
25 |
| Kod pocztowy |
08-412[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WG |
| SIMC |
0668778[5] |
Położenie na mapie gminy Borowie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu garwolińskiego  | |
 51°58′33″N 21°51′39″E/51,975833 21,860833[1]
| |
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0668784 | Iwowe-Kolonia | część wsi |
| 0668790 | Iwowe-Parcele | część wsi |
Wieś królewska położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie garwolińskim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego[8].
W latach 1526–1795 wieś należała do starostwa latowickiego. W latach 1795–1809 była pod zaborem austriackim. Od 1809 w Księstwie Warszawskim, guberni warszawskiej. W latach 1870–1954 należała do gminy Iwowe, a w latach 1954-1972 do gromady Iwowe. Od 1973 należy do gminy Borowie. W latach II Rzeczypospolitej była w granicach województwa warszawskiego, 1939-1945 w Generalnym Gubernatorstwie, a w 1946-1975 w województwie warszawskim.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Świętej Trójcy w Latowiczu[9].
Historia
edytujNajstarszy ślad osadnictwa stanowi cmentarzysko kultury grobów kloszowych na południe od wsi w rejonie nazywanym „Łysymi Górami”. Wieś wzmiankowano po raz pierwszy w 1525. W 1565 powierzchnia gruntów wynosiła 36 włók i 63 gospodarstwa, we wsi była karczma. W 1613 było 46 domów. Podczas wojen szwedzkich wieś została spalona (pozostała jedynie karczma). W 1789 we wsi były 44 domy. W 1827 wieś liczyła 46 domów i 280 mieszkańców. W 1870 utworzono gminę Iwowe (istniała do 1975). W 1880 po pożarze wioski pozostało 40 domów. W 2 poł. XIX wieku powstała szkoła elementarna.
Podczas II wojny światowej mieszkańcy wioski działali w AK. W dniach 24 i 25 lutego 1944 miała miejsce akcja odwetowa Niemców za próbę odbicia więźniów ze szkoły-więzienia w Latowiczu. W odwecie zamordowani zostali: Bronisław Kosut, Jan Kosut, Władysław Kosut, Kazimierz Ositek, Jan Pazura, Henryk Zaborowski. W 1960 powstało Koło Gospodyń Wiejskich. W latach 1970–1973 wzniesiono murowany budynek szkoły.
Nazwa wsi odnosiła się do miejsca gdzie rosły wierzby iwy. Jest to tylko pierwszy człon nazwy, która pierwotnie brzmiała zapewne „Iwowe Bagno” lub „Iwowe Błota” i odnosiła do rozciągających w okolicy mokradeł, na których rosły wierzby.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 42667
- ↑ Wieś Iwowe w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-10-24], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2024-10-24].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 359 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Strona gminy, sołectwa
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
Bibliografia
edytuj- Iwowe, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 328.
- AGAD, Metryka Koronna nr 4182 - pierwsza wzmianka
- AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego, Oddział I, sygn. 72 cz.2. – Rejestr pogłownego Ziemi Czerskiej.
- AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego Oddział XLVI, sygn. 143-B – Lustracja Starostwa Latowickiego z 1569 r. (mikrofilm: 2262)
- AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego Oddział XLVI, sygn. 147a – Lustracja starostwa latowickiego z 1613 r. (mikrofilm: 2567)
- AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego Oddział XLVI, sygn. 147-B - Lustracja Starostwa Latowickiego (odpis z 1853 r.) 1660 r. (mikrofilm: 2568)
- AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego Oddział XLVI, sygn. 170 – Lustracja starostwa latowickiego z 1789 r. (mikrofilm: 2585)
- Archiwum Parafii Latowicz, Liber ekronicae parachialis, Parochia Latowicz. [Liber Confraternitatis SS. Rossarii in Latowic ad Maiorem Dei Gloriam di vae q Matris Mariae sine labre conceptae honore tum adavgenda et promovenda Christi fidelium devotio Anno Dni 1777 (1721 - 1951)]
- Gajowniczek. Z. 1999. Dzieje Latowicza, FPL, Latowicz
- Gajowniczek Z., 1999. Sto lat kościoła parafialnego Św. Walentego i Św. Trójcy w Latowiczu, FPL, Latowicz,
- Gieysztorowa I., 1967. Lustracja województwa Mazowieckiego 1565 roku, cześć l. Warszawa.
- Wawrzyńczyk A., 1989. Lustracje województwa Mazowieckiego XVII wieku, T.2 (1660-1661), Warszawa.