Innocenty XI

papież XVII-wieczny, błogosławiony

Innocenty XI (łac. Inocentius XI, właśc. Benedetto Odescalchi; ur. 19 maja 1611 w Como, zm. 12 sierpnia 1689 w Rzymie[1]) – włoski duchowny katolicki, 240. papież w okresie od 21 września 1676 do 12 sierpnia 1689, błogosławiony Kościoła katolickiego[2].

Innocenty XI
Innocentius Undecimus
Benedetto Odescalchi
Papież
Biskup Rzymu
Ilustracja
Herb duchownego
Kraj działania

Państwo Kościelne

Data i miejsce urodzenia

19 maja 1611
Como

Data i miejsce śmierci

12 sierpnia 1689
Rzym

Miejsce pochówku

bazylika św. Piotra, ?, Groty Watykańskie

Papież
Okres sprawowania

21 września 1676–12 sierpnia 1689

Biskup Novary
Okres sprawowania

4 kwietnia 1650–6 marca 1656

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Nominacja biskupia

4 kwietnia 1650

Sakra biskupia

29 stycznia 1651

Kreacja kardynalska

6 marca 1645
Innocenty X

Kościół tytularny

SS. Cosma e Damiano (24 kwietnia 1645)
S. Onofrio (21 kwietnia 1659)

Pontyfikat

21 września 1676

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

29 stycznia 1651

Konsekrator

Francesco Maria Macchiavelli

Współkonsekratorzy

Maffeo Vitale
Giulio Cesare Borea

Błogosławiony
Innocenty XI
Ilustracja
Czczony przez

Kościół katolicki

Beatyfikacja

7 października 1956
przez Piusa XII

Wspomnienie

12 sierpnia

Szczególne miejsca kultu

kaplica Przemienienia Pańskiego w Watykanie

Życiorys

edytuj

Wczesne życie

edytuj

Pochodził z rodziny patrycjuszowskiej Odescalchich – jego ojcem był Livio Odescalchi, a matką Paola Castelli[3]. W młodości nie odczuwał powołania do stanu duchownego, według niektórych źródeł służył w wojsku[3]. Kształcił się w Como pod kierunkiem jezuitów, jako 15-latek praktykował w rodzinnym banku w Genui. Studiował następnie nauki prawne w Rzymie i Neapolu, obronił doktorat w 1639[3]. Papież Urban VIII powierzył mu szereg godności w Państwie Kościelnym – był protonotariuszem, prezydentem Kamery Apostolskiej, komisarzem Ankony, gubernatorem Maceraty i Piceny[3].

6 marca 1645 mianowany przez papieża Innocentego X kardynałem, z tytułem diakona Santi Cosma e Damiano[3]. Został skierowany do pracy w Kongregacji Dobrego Rządu (Boni Regiminis Congregatio) oraz w Świętej Konsulcie (zasiadał w nich aż do wyboru na papieża). W latach 1645–1648 wykonywał obowiązki archiprezbitera bazyliki S. Maria Maggiore pod nieobecność kardynała Antonio Barberiniego, który uciekł do Francji z powodu wszczęcia śledztwa w sprawie jego nadużyć za pontyfikatu Urbana VIII. W styczniu 1647 został prefektem Sygnatury ds. Brewe Apostolskich, a rok później legatem w Ferrarze, gdzie przebywał do 1651[3]. Od kwietnia 1650 do marca 1656 był biskupem Novary[2]. Zrezygnował po kilku latach na rzecz swego brata, Giulio Odescalchiego. Po powrocie do Rzymu w 1657 został mianowany członkiem Kongregacji ds. Wód i Kongregacji ds. Soboru Trydenckiego, a nieco później także Kongregacji ds. Dróg (w 1661) i Kongregacji ds. Stanu Zakonnego (w 1676). Był także kamerlingiem św. Kolegium Kardynalskiego przez roczną kadencję (12 stycznia 1660 – 24 stycznia 1661)[3].

Brał udział w trzech konklawe: 1655, 1667 i 1669-1670, gdzie był poważnym kandydatem na papieża[2]. Jednak, wobec sprzeciwu Francji, nie został wybrany[2]. Na konklawe 1676, 21 września, został wybrany na papieża, przyjął imię Innocentego XI i został intronizowany 4 października 1676 w bazylice watykańskiej.

Pontyfikat

edytuj

Jako papież zdecydowanie sprzeciwiał się praktykom nepotyzmu i symonii w Państwie Papieskim[2]. Wydane przez niego regulacje prawne w tej kwestii zostały jednak zarzucone przez następców. Dbał o pogłębianie życia religijnego wiernych. Zwracał uwagę na głoszenie kazań i katechizację[1]. Wydał dekrety o częstym przyjmowaniu Komunii, o przystępowaniu do spowiedzi, a także w sprawach moralności, które uważane były za zbyt surowe i budziły opór. Papież zakazał bowiem hazardu, kobietom zabronił noszenia sukien z głęboko wyciętymi dekoltami, przeciwstawiał się modzie francuskiej, a nawet zabawom w karnawale[1]. Uzdrowił także finanse papieskie, dzięki ograniczeniu pensji duchownych, a także zmniejszając liczbę urzędów[1].

Skłaniał się ku jansenizmowi, a w 1679 potępił tezy laksystyczne[1]. Rok później poparł Tirso Gonzáleza i jego teorię probabilioryzmu, przeciwstawiając się probabilizmowi[1]. Popierał także teorie kwietysty Miguela de Molinosa, jednak pod wpływem Świętego Oficjum potępił potem jego dzieło "Przewodnik duchowy", a samego autora nakazał aresztować[1].

Papież stawiał opór żądaniom Ludwika XIV, który rozszerzył prawo króla do obsadzania stolic biskupich (regalia) i podporządkowanie kleru francuskiego[2]. Wobec protestu dwóch biskupów, król nakazał księżom wydać 19 marca 1682 Cztery Artykuły Gallikańskie, negujące władzę papieską[1]. Innocenty, 11 kwietnia 1682 nie uznał Artykułów i odmówił zatwierdzenia biskupów nominowanych przez Ludwika, na 35 stolic[1]. Zirytowany król Francji postanowił anulować w 1685 roku edykt nantejski i dopuszczał ataki na hugenotów[1]. Papież postanowił jednak nie reagować, ponieważ wiedział czym kieruje się król, a dodatkowo 2 lata później wyrzucił z Rzymu ambasadora francuskiego[1]. W 1688 dyskretnie ekskomunikował Ludwika XIV i cały jego dwór – otwartej schizmie udało się zapobiec dzięki mediacjom przyszłego arcybiskupa Cambrai, François Fénelona i działaniom przyszłego króla Anglii, Wilhelma Orańskiego[1].

Innym sukcesem na arenie międzynarodowej było doprowadzenie do traktatu sojuszniczego pomiędzy królem Polski Janem Sobieskim a cesarzem Leopoldem I[2]. Po wyzwoleniu Austrii i dołączeniu jej wojsk do sił cesarsko-polskich, połączone oddziały, wspierane finansowo przez papieża, odniosły zdecydowane zwycięstwo podczas odsieczy wiedeńskiej 12 września 1683[2]. Uhonorował Sobieskiego w 1684 r. tytułem „Obrońcy wiary”. Dodatkowo Innocenty powołał Ligę Świętą, w skład której weszła Polska, Rosja, Wenecja i cesarstwo, co pozwoliło na odbicie Belgradu, i Węgier[1].

Kreował 43 kardynałów, na dwóch konsystorzach[3].

 
Pierwotny grób Innocentego XI

Zmarł w Rzymie w wieku 78 lat i został pochowany w bazylice watykańskiej.

Beatyfikacja

edytuj

W 1714 papież Klemens XI otworzył jego proces beatyfikacyjny, procedurę wstrzymały w 1744 obiekcje dworu francuskiego; po wznowieniu procesu beatyfikacyjnego został ogłoszony błogosławionym przez papieża Piusa XII 7 października 1956[1]. Wspomnienie liturgiczne przypada 12 sierpnia[1].

 
Grób Innocentego XI w kaplicy Przemienienia Pańskiego w Bazylice Świętego Piotra

Po beatyfikacji jego sarkofag został umieszczony w kaplicy św. Sebastiana, gdzie pozostał do 8 kwietnia 2011. Wtedy to przeniesiono go do kaplicy Przemienienia Pańskiego, a na jego dotychczasowym miejscu złożono przeniesioną z Grot Watykańskich trumnę z ciałem Jana Pawła II[4].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l m n o John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 401-403. ISBN 83-06-02633-0.
  2. a b c d e f g h Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 146-147. ISBN 83-7006-437-X.
  3. a b c d e f g h Odescalchi, Benedetto. The Cardinals of the Holy Roman Church. [dostęp 2013-09-09]. (ang.).
  4. Pope Innocent XI’s remains make way for John Paul II. catholicnewsagency.com. (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Antonio Menniti Ippolito: Innocenzo XI, beato. Enciclopedia dei Papi, 2000. [dostęp 2013-09-09]. (wł.).
  • Pope Innocent XI. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-09-09]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj