Hańczowa

wieś w województwie małopolskim

Hańczowa (łem. Ганчова, Hanczowa) – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Uście Gorlickie, nad rzeką Ropą.

Hańczowa
wieś
Ilustracja
Cerkiew Opieki Matki Bożej
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

gorlicki

Gmina

Uście Gorlickie

Liczba ludności (2022)

498[2]

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

38-316[3]

Tablice rejestracyjne

KGR

SIMC

0468051

Położenie na mapie gminy Uście Gorlickie
Mapa konturowa gminy Uście Gorlickie, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Hańczowa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Hańczowa”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Hańczowa”
Położenie na mapie powiatu gorlickiego
Mapa konturowa powiatu gorlickiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Hańczowa”
Ziemia49°28′15″N 21°09′37″E/49,470833 21,160278[1]

Leży w południowo-zachodniej części Beskidu Niskiego i bezpośrednio graniczy z uzdrowiskiem Wysowa-Zdrój. We wsi znajduje się zabytkowa drewniana cerkiew prawosławna na małopolskim szlaku architektury drewnianej. Miejscowość jest siedzibą parafii prawosławnej w dekanacie Krynica diecezji przemysko-gorlickiej. Od 1964 funkcjonuje technikum rolnicze obecnie pod nazwą Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego.

Integralne części wsi

edytuj
Integralne części wsi Hańczowa[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0468068 Markowiec część wsi
0468074 Za Rzeką część wsi

Historia i teraźniejszość

edytuj

Hańczowa powstała w 1480, założona na prawie wołoskim przez Gładyszów[6]. W 1581 wieś należała do Adama Brzezińskiego, w 1680 do Jana Zborowskiego, a w 1799 do Jana Rudnickiego. W 1800 powstała w Hańczowej pierwsza szkoła podstawowa. Według spisu z 1921 wieś liczyła 724 mieszkańców w tym 685 grekokatolików 24 rzymskich katolików i 15 Żydów. Po 1931 wieś przeszła na prawosławie. Z kolei według spisu z 1936 mieszkało we wsi 1189 osób. Po deportacjach ludności łemkowskiej w latach 1945–1947 wiele osób powróciło po 1956. Obecnie Hańczowa to jedno z większych skupisk Łemków.

W 1964 powstało w Hańczowej Technikum Hodowlane z gospodarstwem hodowlanym, a w 1973 oddano do użytku stadion sportowy wybudowany w czynie społecznym. Ze składek wiernych wzniesiono w 1982 nowy kościół filialny pw. Dobrego Pasterza parafii rzymskokatolickiej w Wysowej. W 1985 odbyła się tu III Łemkowska Watra. W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo RolneZakład Rolny Nawojowa. W 1993 jednostką nadrzędną było Gospodarstwo Rolne Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa Nawojowa[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. W 2002 było 61 budynków mieszkalnych.

Ludność

edytuj

Hańczowa według danych na koniec 2011 liczyła 527 mieszkańców w tym 241 kobiet i 286 mężczyzn. Było 337 osób w wieku produkcyjnym, 107 w wieku przedprodukcyjnym i 83 w wieku poprodukcyjnym. W 1998 na ogólną liczbę 625 mieszkańców 35 posiadało wyższe wykształcenie, 67 osób miało średnie, zawodowe 62 i podstawowe 249 osób.

  • Wykres liczby ludności w Hańczowej na przestrzeni lat[8][9]

Zabytki

edytuj

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[10].

Turystyka

edytuj

Szlaki piesze

edytuj

Szlaki rowerowe

edytuj
  •   Wielokulturowy Szlak Rowerowy z Przełęczy Wysowskiej do Sędziszowej[11]

Urodzeni we wsi

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 40793
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 349 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. GUS. Rejestr TERYT
  6. Roman Reinfuss, Śladami Łemków, Wydawnictwo PTTK Kraj, Warszawa 1990, s. 10, ISSN 83-7005-238-X
  7. Internetowy System Aktów Prawnych
  8. Wojciech Krukar, Kryciński Stanisław i inni, Beskid Niski. Przewodnik, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 1999, str.280
  9. Bank Danych Lokalnych– GUS – data dostępu 2015-07-15.
  10. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
  11. Opis szlaku
  12. Bohdan Melnyczuk: Duda Ihor Mykytowycz. W: Encykłopedija suczasnoji Ukrajiny. T. 8. Kijów: 2008, s. 499. ISBN 978-966-02-4458-0. [dostęp 2017-08-01]. (ukr.).
  13. Muzeum Sztuki w Tarnopolu obchodzi 20 lat założenia. zik.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-01)]. na str. ZIK

Bibliografia

edytuj
  • Stanisław Kłos, Gorlice i okolice, Sport i Turystyka, Warszawa 1976
  • Wojciech Krukar, Kryciński Stanisław i inni, Beskid Niski. Przewodnik, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 1999, ISBN 83-85557-59-8;

Linki zewnętrzne

edytuj