Guy Maurice Marie Louise Verhofstadt (wym. [ˈɣi: vəɾˈɦɔfstɑt]; ur. 11 kwietnia 1953 w Dendermonde) – belgijski i flamandzki polityk, deputowany krajowy, wicepremier i minister, premier Belgii w latach 1999–2008, poseł do Parlamentu Europejskiego VII, VIII i IX kadencji, przewodniczący frakcji ALDE w latach 2009–2019.

Guy Verhofstadt
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Guy Maurice Marie Louise Verhofstadt

Data i miejsce urodzenia

11 kwietnia 1953
Dendermonde

Premier Belgii
Okres

od 12 lipca 1999
do 20 marca 2008

Przynależność polityczna

Open VLD

Poprzednik

Jean-Luc Dehaene

Następca

Yves Leterme

Przewodniczący Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy
Okres

od 2009
do 2019

Przynależność polityczna

Open VLD

Poprzednik

Graham Watson

podpis
Odznaczenia
Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia) Order Zasługi Republiki Włoskiej I Klasy (1951-2001) Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii (republ.) Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP

Brat belgijskiego teoretyka liberalizmu Dirka Verhofstadta. Deklaruje się jako zwolennik koncepcji powołania Stanów Zjednoczonych Europy, co przedstawił w opublikowanej w 2005 książce Verenigde Staten van Europa.

Życiorys

edytuj

Wykształcenie i działalność polityczna do 1999

edytuj

Studiował prawo na Uniwersytecie Gandawskim[1]. W latach 1972–1974 sprawował funkcję przewodniczącego studenckiej organizacji Liberaal Vlaams Studentenverbond. Wkrótce został sekretarzem Willy’ego De Clercqa, przewodniczącego flamandzkich liberałów (PVV). W latach 1977–1983 był radnym Gandawy[2].

W 1982 objął stanowisko przewodniczącego tego ugrupowania, kierował nim do 1985[3]. W 1985 został wybrany w skład Izby Reprezentantów, w której zasiadał do 1995. Następnie cztery lata wykonywał mandat senatora[2].

Również w 1985 został powołany w skład rządu Wilfrieda Martensa. W dwóch kolejnych gabinetach tego premiera do 1988 zajmował stanowiska wicepremiera oraz ministra budżetu, polityki naukowej i planowania[4][5]. W 1989 ponownie stanął na czele PVV[3]. W 1992 na bazie tej formacji utworzył partię pod nazwą Flamandzcy Liberałowie i Demokraci (VLD), do której dołączyli również liczni politycy z innych ugrupowań. Kierował nią do 1995 i ponownie w latach 1997–1999[3].

Premier Belgii

edytuj

W wyborach parlamentarnych w 1999 partia VLD została największą frakcją w parlamencie. Guy Verhofstadt ponownie został wówczas członkiem Senatu (mandat utrzymywał w 2003 i 2007)[2]. W 1999 sformował koalicję rządową z udziałem flamandzkich liberałów, ugrupowań ekologicznych oraz bloku liberalnych i centrowych partii walońskich. 12 lipca 1999 został mianowany premierem Belgii. Stanął na czele pierwszego od 1958 gabinetu, w którym nie znaleźli się członkowie chrześcijańskiej demokracji oraz pierwszym premierem rządu z działaczami partii zielonych w Belgii. W 2003 opowiedział się przeciwko inwazji na Irak.

Po wyborach w 2003 stworzył 12 lipca 2003 swój drugi rząd z udziałem liberałów i socjalistów. We flamandzkich wyborach regionalnych z 13 lipca 2004 jego ugrupowanie straciło część wyborców, zajmując trzecie miejsce we Flandrii. W 2004 był wymieniany jako jeden z pretendentów na przewodniczącego Komisji Europejskiej, jednak jego kandydatura została zablokowana przez rządy Wielkiej Brytanii i Włoch.

W wyborach krajowych z 10 czerwca 2007 Flamandzcy Liberałowie i Demokraci zdobyli 18 miejsc w 150-osobowej Izbie Reprezentantów, tworząc czwarty co do wielkości klub poselski. Misję utworzenia nowego rządu otrzymał chadek Yves Leterme, zrezygnował z niej 1 grudnia 2007 z uwagi na brak porozumienia. W tej sytuacji król Albert II na początku grudnia powierzył zadanie powołania tymczasowego gabinetu dotychczasowemu premierowi. 21 grudnia 2007 trzeci rząd Guya Verhofstadta został oficjalnie zaprzysiężony[6]. 23 grudnia tego samego roku parlament stosunkiem głosów 97 za i 46 przeciw udzielił mu wotum zaufania. Mandat został udzielony na czas do 23 marca 2008, kiedy to premierem miał zostać Yves Leterme. Głównym zadaniem rządu stało się uchwalenie budżetu i stabilizacja sceny politycznej po najdłuższym w historii kraju, trwającym 196 dni, procesie formowania gabinetu[7].

18 marca 2008 pięć partii belgijskich zawarło nowe porozumienie koalicyjne. 20 marca tego samego roku Yves Leterme z Chrześcijańskich Demokratów i Flamandów, stanął na czele nowego gabinetu[8].

Działalność od 2008

edytuj

W 2009 został wybrany do Parlamentu Europejskiego VII kadencji. 30 czerwca 2009 powołano go na funkcję przewodniczącego grupy Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy[9]. W PE zasiadł także w Komisji Spraw Konstytucyjnych[10]. W 2014 uzyskał europarlamentarną reelekcję. W wyborach tych był kandydatem europejskich liberałów na urząd przewodniczącego Komisji Europejskiej[11]. Pozostał przewodniczącym frakcji ALDE również w VIII kadencji PE.

W listopadzie 2017 określił uczestników Marszu Niepodległości mianem faszystów, neonazistów i białych suprematystów[12], co spotkało się z krytyką różnych polskich środowisk i zapowiedzią pozwów przeciwko politykowi[13][14].

W wyborach w 2019 ponownie uzyskał mandat posła do Parlamentu Europejskiego[15], który wykonywał do 2024.

Skład rządów

edytuj

Pierwszy rząd (1999–2003)

edytuj

Drugi rząd (2003–2007)

edytuj
Skład do 18 lipca 2004
Skład od 18 lipca 2004

Rząd przejściowy (2007–2008)

edytuj

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Guy Verhofstadt Leader of ALDE Group, president ALDE Bureau. alde.eu. [dostęp 2017-09-25]. (ang.).
  2. a b c Guy Verhofstadt. senate.be. [dostęp 2021-10-25]. (niderl.).
  3. a b c Leaders of Belgium. zarate.eu. [dostęp 2021-10-25]. (ang.).
  4. Gouvernement Wilfried Martens VI. crisp.be. [dostęp 2020-09-05]. (fr.).
  5. Gouvernement Wilfried Martens VII. crisp.be. [dostęp 2020-09-05]. (fr.).
  6. Belgium Finally Gets a Government. time.come, 21 grudnia 2007. [dostęp 2017-09-25]. (ang.).
  7. Belgium’s Interim Government Wins Parliamentary Confidence Vote. bloomberg.com, 23 grudnia 2007. [dostęp 2017-09-25]. (ang.).
  8. After Nine Months of Crisis: Belgian Lawmakers Reach Deal to Form Government. spiegel.de, 18 marca 2008. [dostęp 2017-09-25]. (ang.).
  9. Guy Verhofstadt elected unopposed as new ALDE group leader. eumonitor.net, 30 czerwca 2009. [dostęp 2017-09-25]. (ang.).
  10. a b Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2017-09-25].
  11. Agreement between Olli Rehn & Guy Verhofstadt – statement by ALDE Party President. aldeparty.eu, 20 stycznia 2014. [dostęp 2017-09-25]. (ang.).
  12. Poland slams ‘neo-Nazi’ march claim. yahoo.com, 17 listopada 2017. [dostęp 2017-11-20].
  13. Marsz Niepodległości pozwie Verhofstadta. rp.pl, 15 listopada 2017. [dostęp 2017-11-20].
  14. Guy Verhofstadt będzie musiał przeprosić Polaków na forum PE?. wmeritum.pl, 20 listopada 2017. [dostęp 2017-11-20].
  15. Européennes 2019: voici les 21 eurodéputés belges. rtbf.be, 27 maja 2019. [dostęp 2019-05-30]. (fr.).
  16. Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana. quirinale.it, 20 lutego 1986. [dostęp 2017-09-24]. (wł.).
  17. Cetăţeni români şi străini decoraţi cu Ordinul Naţional „Steaua României”. presidency.ro. [dostęp 2017-09-24]. (rum.).
  18. M.P. z 2005 r. nr 9, poz. 162.