Guy Verhofstadt
Guy Maurice Marie Louise Verhofstadt (wym. ⓘ[ˈɣi: vəɾˈɦɔfstɑt]; ur. 11 kwietnia 1953 w Dendermonde) – belgijski i flamandzki polityk, deputowany krajowy, wicepremier i minister, premier Belgii w latach 1999–2008, poseł do Parlamentu Europejskiego VII, VIII i IX kadencji, przewodniczący frakcji ALDE w latach 2009–2019.
Pełne imię i nazwisko |
Guy Maurice Marie Louise Verhofstadt |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
11 kwietnia 1953 |
Premier Belgii | |
Okres |
od 12 lipca 1999 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Przewodniczący Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy | |
Okres |
od 2009 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Odznaczenia | |
Brat belgijskiego teoretyka liberalizmu Dirka Verhofstadta. Deklaruje się jako zwolennik koncepcji powołania Stanów Zjednoczonych Europy, co przedstawił w opublikowanej w 2005 książce Verenigde Staten van Europa.
Życiorys
edytujWykształcenie i działalność polityczna do 1999
edytujStudiował prawo na Uniwersytecie Gandawskim[1]. W latach 1972–1974 sprawował funkcję przewodniczącego studenckiej organizacji Liberaal Vlaams Studentenverbond. Wkrótce został sekretarzem Willy’ego De Clercqa, przewodniczącego flamandzkich liberałów (PVV). W latach 1977–1983 był radnym Gandawy[2].
W 1982 objął stanowisko przewodniczącego tego ugrupowania, kierował nim do 1985[3]. W 1985 został wybrany w skład Izby Reprezentantów, w której zasiadał do 1995. Następnie cztery lata wykonywał mandat senatora[2].
Również w 1985 został powołany w skład rządu Wilfrieda Martensa. W dwóch kolejnych gabinetach tego premiera do 1988 zajmował stanowiska wicepremiera oraz ministra budżetu, polityki naukowej i planowania[4][5]. W 1989 ponownie stanął na czele PVV[3]. W 1992 na bazie tej formacji utworzył partię pod nazwą Flamandzcy Liberałowie i Demokraci (VLD), do której dołączyli również liczni politycy z innych ugrupowań. Kierował nią do 1995 i ponownie w latach 1997–1999[3].
Premier Belgii
edytujW wyborach parlamentarnych w 1999 partia VLD została największą frakcją w parlamencie. Guy Verhofstadt ponownie został wówczas członkiem Senatu (mandat utrzymywał w 2003 i 2007)[2]. W 1999 sformował koalicję rządową z udziałem flamandzkich liberałów, ugrupowań ekologicznych oraz bloku liberalnych i centrowych partii walońskich. 12 lipca 1999 został mianowany premierem Belgii. Stanął na czele pierwszego od 1958 gabinetu, w którym nie znaleźli się członkowie chrześcijańskiej demokracji oraz pierwszym premierem rządu z działaczami partii zielonych w Belgii. W 2003 opowiedział się przeciwko inwazji na Irak.
Po wyborach w 2003 stworzył 12 lipca 2003 swój drugi rząd z udziałem liberałów i socjalistów. We flamandzkich wyborach regionalnych z 13 lipca 2004 jego ugrupowanie straciło część wyborców, zajmując trzecie miejsce we Flandrii. W 2004 był wymieniany jako jeden z pretendentów na przewodniczącego Komisji Europejskiej, jednak jego kandydatura została zablokowana przez rządy Wielkiej Brytanii i Włoch.
W wyborach krajowych z 10 czerwca 2007 Flamandzcy Liberałowie i Demokraci zdobyli 18 miejsc w 150-osobowej Izbie Reprezentantów, tworząc czwarty co do wielkości klub poselski. Misję utworzenia nowego rządu otrzymał chadek Yves Leterme, zrezygnował z niej 1 grudnia 2007 z uwagi na brak porozumienia. W tej sytuacji król Albert II na początku grudnia powierzył zadanie powołania tymczasowego gabinetu dotychczasowemu premierowi. 21 grudnia 2007 trzeci rząd Guya Verhofstadta został oficjalnie zaprzysiężony[6]. 23 grudnia tego samego roku parlament stosunkiem głosów 97 za i 46 przeciw udzielił mu wotum zaufania. Mandat został udzielony na czas do 23 marca 2008, kiedy to premierem miał zostać Yves Leterme. Głównym zadaniem rządu stało się uchwalenie budżetu i stabilizacja sceny politycznej po najdłuższym w historii kraju, trwającym 196 dni, procesie formowania gabinetu[7].
18 marca 2008 pięć partii belgijskich zawarło nowe porozumienie koalicyjne. 20 marca tego samego roku Yves Leterme z Chrześcijańskich Demokratów i Flamandów, stanął na czele nowego gabinetu[8].
Działalność od 2008
edytujW 2009 został wybrany do Parlamentu Europejskiego VII kadencji. 30 czerwca 2009 powołano go na funkcję przewodniczącego grupy Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy[9]. W PE zasiadł także w Komisji Spraw Konstytucyjnych[10]. W 2014 uzyskał europarlamentarną reelekcję. W wyborach tych był kandydatem europejskich liberałów na urząd przewodniczącego Komisji Europejskiej[11]. Pozostał przewodniczącym frakcji ALDE również w VIII kadencji PE.
W listopadzie 2017 określił uczestników Marszu Niepodległości mianem faszystów, neonazistów i białych suprematystów[12], co spotkało się z krytyką różnych polskich środowisk i zapowiedzią pozwów przeciwko politykowi[13][14].
W wyborach w 2019 ponownie uzyskał mandat posła do Parlamentu Europejskiego[15], który wykonywał do 2024.
Skład rządów
edytujPierwszy rząd (1999–2003)
edytuj- premier: Guy Verhofstadt (VLD)
- wicepremier, minister zatrudnienia: Laurette Onkelinx (PS)
- wicepremier, minister spraw zagranicznych: Louis Michel (PRL)
- wicepremier, minister budżetu, integracji i ekonomii społecznej: Johan Vande Lanotte (SP)
- wicepremier, minister mobilności i transportu: Isabelle Durant (Ecolo), do 5 maja 2003
- wicepremier, minister spraw konsumentów, zdrowia publicznego i środowiska: Magda Aelvoet (Agalev), od 28 sierpnia 2002 Jef Tavernier (Agalev)
- minister spraw wewnętrznych: Antoine Duquesne (PRL)
- minister spraw społecznych i emerytur: Frank Vandenbroucke (SP)
- minister służb publicznych i modernizacji władz lokalnych: Luc Van den Bossche (SP)
- minister obrony: André Flahaut (PS)
- minister rolnictwa i klasy średniej: Jaak Gabriëls (VLD), do 10 lipca 2001
- minister sprawiedliwości: Marc Verwilghen (VLD)
- minister finansów: Didier Reynders (PRL)
- minister telekomunikacji i przedsiębiorstw publicznych: Rik Daems (VLD)
- minister gospodarki i badań naukowych: Rudy Demotte (PS), od 8 kwietnia 2000 Charles Picqué (PS)
- minister przy ministrze badań naukowych: od 5 maja 2003 Yvan Ylieff (PS)
Drugi rząd (2003–2007)
edytuj- Skład do 18 lipca 2004
- premier: Guy Verhofstadt (VLD)
- wicepremier, minister zatrudnienia: Laurette Onkelinx (PS)
- wicepremier, minister spraw zagranicznych: Louis Michel (PRL)
- wicepremier, minister budżetu i przedsiębiorstw publicznych: Johan Vande Lanotte (SP)
- wicepremier, minister spraw wewnętrznych: Patrick Dewael (VLD)
- minister finansów: Didier Reynders (PRL)
- minister pracy i emerytur: Frank Vandenbroucke (SP)
- minister obrony: André Flahaut (PS)
- minister współpracy na rzecz rozwoju: Marc Verwilghen (VLD)
- minister gospodarki, energii, handlu zagranicznego i nauki: Fientje Moerman (VLD)
- minister spraw społecznych i zdrowia: Rudy Demotte (PS)
- minister mobilności i gospodarki społecznej: Bert Anciaux (Spirit)
- minister służb publicznych, integracji społecznej i mieszkalnictwa: Marie Arena (PS)
- minister rolnictwa, małej i średniej przedsiębiorczości w tym samozatrudnienia: Sabine Laruelle (MR)
- minister środowiska, spraw konsumentów i zrównoważonego rozwoju: Freya Van den Bossche (SP)
- Skład od 18 lipca 2004
- premier: Guy Verhofstadt (VLD)
- wicepremier, minister zatrudnienia: Laurette Onkelinx (PS)
- wicepremier, minister budżetu i przedsiębiorstw publicznych: Johan Vande Lanotte (SP), od 15 października 2005 Freya Van den Bossche (SP)
- wicepremier, minister spraw wewnętrznych: Patrick Dewael (VLD)
- wicepremier, minister finansów: Didier Reynders (PRL)
- minister spraw zagranicznych: Karel De Gucht (VLD)
- minister pracy i informatyzacji: Peter Vanvelthoven (SP)
- minister obrony: André Flahaut (PS)
- minister środowiska i emerytur: Bruno Tobback (SP)
- minister współpracy na rzecz rozwoju: Armand De Decker (MR), do 15 lipca 2007
- minister gospodarki, energii, handlu zagranicznego i nauki: Marc Verwilghen (VLD)
- minister spraw społecznych i zdrowia: Rudy Demotte (PS), od 20 lipca 2007 Didier Donfut (PS)
- minister mobilności: Renaat Landuyt (SP)
- minister służb publicznych, integracji społecznej i mieszkalnictwa: Christian Dupont (PS)
- minister rolnictwa, małej i średniej przedsiębiorczości w tym samozatrudnienia: Sabine Laruelle (MR)
Rząd przejściowy (2007–2008)
edytuj- premier: Guy Verhofstadt (Open VLD)
- wicepremier, minister finansów i reformy instytucjonalnej: Didier Reynders (MR)
- wicepremier, minister budżetu, mobilności i reformy instytucjonalnej: Yves Leterme (CD&V)
- minister spraw społecznych i zdrowia publicznego: Laurette Onkelinx (PS)
- minister spraw wewnętrznych: Patrick Dewael (Open VLD)
- minister spraw zagranicznych: Karel De Gucht (Open VLD)
- minister gospodarki, samozatrudnienia i rolnictwa: Sabine Laruelle (MR)
- minister emerytur i integracji społecznej: Christian Dupont (PS)
- minister zatrudnienia: Josly Piette (cdH)
- minister sprawiedliwości: Jo Vandeurzen (CD&V)
- minister obrony: Pieter De Crem (CD&V)
- minister klimatu i energii: Paul Magnette (PS)
- minister współpracy na rzecz rozwoju: Charles Michel (MR)
- minister służb i przedsiębiorstw publicznych: Inge Vervotte (CD&V)
Odznaczenia
edytuj- Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia, 2008)[10]
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (1986)[16]
- Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii (2001)[17]
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (2004)[18]
Przypisy
edytuj- ↑ Guy Verhofstadt Leader of ALDE Group, president ALDE Bureau. alde.eu. [dostęp 2017-09-25]. (ang.).
- ↑ a b c Guy Verhofstadt. senate.be. [dostęp 2021-10-25]. (niderl.).
- ↑ a b c Leaders of Belgium. zarate.eu. [dostęp 2021-10-25]. (ang.).
- ↑ Gouvernement Wilfried Martens VI. crisp.be. [dostęp 2020-09-05]. (fr.).
- ↑ Gouvernement Wilfried Martens VII. crisp.be. [dostęp 2020-09-05]. (fr.).
- ↑ Belgium Finally Gets a Government. time.come, 21 grudnia 2007. [dostęp 2017-09-25]. (ang.).
- ↑ Belgium’s Interim Government Wins Parliamentary Confidence Vote. bloomberg.com, 23 grudnia 2007. [dostęp 2017-09-25]. (ang.).
- ↑ After Nine Months of Crisis: Belgian Lawmakers Reach Deal to Form Government. spiegel.de, 18 marca 2008. [dostęp 2017-09-25]. (ang.).
- ↑ Guy Verhofstadt elected unopposed as new ALDE group leader. eumonitor.net, 30 czerwca 2009. [dostęp 2017-09-25]. (ang.).
- ↑ a b Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2017-09-25].
- ↑ Agreement between Olli Rehn & Guy Verhofstadt – statement by ALDE Party President. aldeparty.eu, 20 stycznia 2014. [dostęp 2017-09-25]. (ang.).
- ↑ Poland slams ‘neo-Nazi’ march claim. yahoo.com, 17 listopada 2017. [dostęp 2017-11-20].
- ↑ Marsz Niepodległości pozwie Verhofstadta. rp.pl, 15 listopada 2017. [dostęp 2017-11-20].
- ↑ Guy Verhofstadt będzie musiał przeprosić Polaków na forum PE?. wmeritum.pl, 20 listopada 2017. [dostęp 2017-11-20].
- ↑ Européennes 2019: voici les 21 eurodéputés belges. rtbf.be, 27 maja 2019. [dostęp 2019-05-30]. (fr.).
- ↑ Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana. quirinale.it, 20 lutego 1986. [dostęp 2017-09-24]. (wł.).
- ↑ Cetăţeni români şi străini decoraţi cu Ordinul Naţional „Steaua României”. presidency.ro. [dostęp 2017-09-24]. (rum.).
- ↑ M.P. z 2005 r. nr 9, poz. 162.
- ISNI: 0000000108962990
- VIAF: 46907167
- LCCN: n93062396
- GND: 129088730
- BnF: 133349752
- SUDOC: 069800154
- NKC: ola20201083659
- DBNL: verh180
- BNE: XX1800634
- NTA: 070719780
- BIBSYS: 2061707
- CiNii: DA15903896
- PLWABN: 9810639673605606
- NUKAT: n2007103606
- PTBNP: 1317781
- LNB: 000076325
- NSK: 000740804
- CONOR: 137497443
- ΕΒΕ: 191848
- LIH: LNB:+Og;=BW