Gedeon Bałaban

polski duchowny prawosławny, biskup

Gedeon Bałaban (Grzegorz Bałaban) herbu Korczak (ur. 1530, zm. 1607) – prawosławny biskup lwowski i kamieniecko-podolski w latach 1569–1607[1]. Był synem poprzedniego biskupa lwowskiego Arseniusza (Marka Bałabana).

Gedeon
Biskup lwowski
Ilustracja
Kraj działania

I Rzeczpospolita

Data urodzenia

1530

Data śmierci

10 lutego 1607

Biskup lwowski
Okres sprawowania

1569–1607

Wyznanie

prawosławne

Chirotonia biskupia

1569

Życiorys

edytuj

Absolwent Akademii Ostrogskiej[2]. Uczestniczył w odbywającym się przeciwko unii brzeskiej synodzie w Brześciu[3], gdzie podpisał protest przeciwko jej postanowieniom[4]. Towarzyszył mu biskup przemyski Michał (Kopysteński), który podobnie jak Bałaban, pomimo wcześniejszej deklaracji przyjęcia unii odstąpił od tej decyzji, prawdopodobnie poprzez działania księcia Ostrogskiego[5]. Na sejmie z 1597 roku zadecydowano, że i Gedeon Bałaban i Michał Kopystyński zachowają prawo do swoich godności[6].

Samowolnie obsadził biskupstwo prawosławne we Lwowie, którym kierował przez 30 lat. Jego rządy cechowało zgorszenie, ucisk i wyzysk ludu prawosławnego, cerkwi i klasztorów. Został wyklęty przez patriarchę Konstantynopola i metropolitę kijowskiego[7].

Był właścicielem Stratyna, gdzie założył szkołę i drukarnię.

Przypisy

edytuj
  1. http://www.typo3.cerkiew.pl/prawoslawie/text.php?id=199
  2. Antoni Mironowicz, Kultura prawosławna w dawnej Rzeczypospolitej, w: Rzeczpospolita wielu wyznań, materiały z międzynarodowej konferencji Kraków, 18-20 listopada 2002, Kraków 2004, s. 424.
  3. Lista uczestników synodu brzeskiego
  4. Documenta Unionis Berestensis eiusque auctorum v.1 (1590-1600), Romae 1970, s. 337.
  5. Kościół greckokatolicki na Ukrainie (cz. II). [dostęp 2008-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  6. Michał Kopystyński. [dostęp 2006-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-09)].
  7. Roman Soczyński, 400-lecie unii brzeskiej, Warszawa 1996, s. 7

Zobacz też

edytuj

Bibliografia

edytuj