Fregaty rakietowe typu FREMM
Fregaty rakietowe typu FREMM – seria wielozadaniowych fregat rakietowych opracowanych wspólnie przez Francję i Włochy. Okręty są przystosowane do zwalczania celów powietrznych, nawodnych, okrętów podwodnych a także celów lądowych. Pierwsza jednostka weszła do służby w 2012 roku. We Francji okręty znane są także jako typ Aquitaine (region na południu Francji), w służbie włoskiej jako typ Bergamini (od admirała Carla Bergaminiego). Fregaty dla Francji i Maroka buduje koncern DCNS, we Włoszech Orizzonte Sistemi Navali - joint venture włoskich stoczni.
Kraj budowy | |
---|---|
Użytkownicy |
Marine nationale (8) |
Stocznia |
DCNS, Orizzonte Sistemi Navali |
Wejście do służby | |
Planowane okręty |
20 |
Okręty w służbie |
16 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność |
6000 t dla francuskich Aquitaine[1] |
Długość |
142 m |
Szerokość |
20 m |
Zanurzenie |
5 m |
Napęd |
turbina gazowa LM2500 |
Prędkość |
27 węzłów |
Załoga |
108 |
Uzbrojenie |
wyrzutnie pocisków przeciwlotniczych Aster 15/30 |
Wyposażenie lotnicze |
2 NH90 |
Historia
edytujZ powodu dużych kosztów opracowanych wspólnie przez Francję i Włochy fregat typu Horizon, rządy obu państw wyraziły w 2002 roku zamiar budowy serii tańszych wielozadaniowych fregat, które mogłyby być budowane w większej liczbie[3]. W 2005 roku zawarto porozumienie międzyrządowe[3]. Prace nad projektem podjęło to samo konsorcjum – ze strony francuskiej Armaris (joint venture firm DCN i Thales, później należące do koncernu DCNS), a z włoskiej Orizzonte Sistemi Navali, które zawarły umowę o współpracy 17 listopada 2005 roku[3]. Fregaty oznaczono jako typ FREMM, od francuskiego Frégates européennes multi-missions lub włoskiego Fregate europee multi-missione – fregata europejska wielozadaniowa[3]. Francuska Marynarka Wojenna wyraziła zapotrzebowanie na 17 okrętów tego typu: osiem w wersji przeciwpodwodnej (ASW) i dziewięć w wersji do walki z okrętami nawodnymi iatakowania celów naziemnych - AVT, ale w październiku 2008 roku zdecydowano o redukcji zamówienia do 11 sztuk, jednocześnie rezygnując z budowy wersji AVT[4]. Włochy miały zamówić początkowo 10 okrętów z czego 4 w wersji ZOP i 6 wielozadaniowych. Jeden okręt tego typu został zamówiony przez Maroko.
9 maja 2006 roku Włochy zamówiły pierwsze dwie fregaty, a 30 stycznia kolejnego roku dalsze cztery[3]. Cena okrętu miała wynosić około 250 milionów euro, lecz wzrosła i w przypadku włoskich okrętów określa się ją nieoficjalnie na ponad 500 milionów euro[5].
W 2009 roku Grecja wyraziła zapotrzebowanie na 4 okręty, z opcją na kolejne 2. W 2011 Francja zaproponowała sprzedaż 2-4 okrętów, które mogłyby powstać w greckich stoczniach, z odroczeniem zapłaty za nie o 5 lat i możliwością oddania ich Francji, jeżeli grecki rząd nie byłby w stanie spłacić okrętów. Każda z tych fregat miałby kosztować 300 mln Euro.[6] W lutym 2013 Grecja nadal była zainteresowana wypożyczeniem od Francji dwóch fregat FREMM i czterech samolotów Atlantique 2.[7]
16 lutego 2015 Egipt kupił od Francji jedną fregatę FREMM w wersji ZOP w pakiecie z 24 samolotami Dassault Rafale za 5 mld euro. Negocjacje trwały od listopada 2014, ale w związku z wymogiem dostarczenia okrętu w 2015 roku do Egiptu trafił wyprodukowany już dla Marine nationale okręt „Normandie” (D651)[8]. Szkolenie egipskiej załogi rozpoczęto w marcu 2015. Ceremonia przekazania okrętu odbyła się 23 czerwca 2015[9]. Do bazowania z fregaty ma zostać zakupiony także śmigłowiec NHI NH90[10].
W 2015 roku Francja zredukowała ostatecznie zamówienie do ośmiu fregat, w tym sześciu ZOP, które powstały do 2019 roku, zastępując niszczyciele typów Tourville i Georges Leygues, oraz dwóch przeciwlotniczych FREDA dla zastąpienia dwóch niszczycieli typu Cassard. Fregaty typu La Fayette (pięć sztuk) zastąpi natomiast całkowicie nowy projekt[11]. Należy zaznaczyć, że Francja oficjalnie klasyfikuje wszystkie okręty podobnej wielkości jako fregaty, jednakże fregaty typu FREMM noszą numery burtowe standardu NATO z literą D, odpowiadające niszczycielom – podczas gry włoskie okręty noszą numery z literą F, odpowiadające fregatom[12].
Wersje
edytujWersje okrętów w zależności od użytkownika mają nieznacznie różnić się wyposażeniem z zachowaniem wspólnych elementów do których należą m.in. pociski przeciwlotnicze MBDA Aster, armata OTO Melara 76 mm, europejskie śmigłowce NH90 i torpedy MU90. Główne różnice to pociski przeciwokrętowe Exocet na wersji francuskiej i Otoman na włoskiej oraz rodzime systemy zarządzania ogniem i radary.
- Wersja ZOP - wersja ta ma posiadać m.in. sonar holowany Captas, dodatkowe torpedy do zwalczania okrętów podwodnych a w przypadku okrętów włoskich przeciwokrętowe pociski MILAS.
- Wersja do zwalczania celów lądowych - wersja ta ma posiadać m.in. wyrzutnię pocisków manewrujących, a także działo OTO Melara 127 mm zdolne wystrzeliwać kierowane pociski Vulcano osiągające zasięg 120 km, w służbie włoskiej określane jako okręty „ogólnego przeznaczenia”.
- Wersja przeciwlotnicza - w związku z anulowaniem przez Francję zamówienia na 3 i 4 fregatę typu Horizon, rozpoczęto prace studialne nad przeciwlotniczą wersją fregat FREMM nazwaną FREDA która ma być wyposażona w dodatkowe pociski przeciwlotnicze Aster-30. Planuje się zbudowanie 2 okrętów tej wersji.
Okręty
edytujMarine nationale - typ Aquitaine
Znak taktyczny | Typ | Nazwa | Położenie stępki | Wodowanie | Wejście do służby | Port macierzysty | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|---|---|
D650 | ZOP | Aquitaine | 2007 | 29 kwietnia 2010 | 23 listopada 2012 | Brest | |
ZOP | 2009 | 18 października 2012[13] | sprzedana do Egiptu | ||||
D652 | ZOP | Provence | 2010 | 18 września 2013[14] | 12 czerwca 2015 | Brest | |
D653 | ZOP | Languedoc | 2011 | 12 lipca 2014 | 16 marca 2016 | Tulon | |
D654 | ZOP | Auvergne | 2012 | wrzesień 2015 | 14 lutego 2018[15] | Tulon | |
D655 | ZOP | Bretagne | 2013 | 16 września 2016 | 20 lutego 2019[16][4] | Brest | |
D656 | ZOP | Normandie | 2014 | 1 lutego 2018[17] | 3 czerwca 2020[18] | Brest | |
D657 | FREDA | Alsace | 2016 | 18 kwietnia 2019[19] | 16 kwietnia 2021[4] | Tulon | |
D658 | FREDA | Lorraine | 2022 | Tulon | |||
D6.. | ZOP | anulowana | Brest | ||||
D6.. | ZOP | anulowana | Brest |
Marina Militare - typ Bergamini
Znak taktyczny | Typ | Nazwa | Położenie stępki | Wodowanie | Wejście do służby | Port macierzysty | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|---|---|
F590 | ZCL | Carlo Bergamini | 4 lutego 2008 | 16 lipca 2011 | 29 maja 2013 | La Spezia | |
F591 | ZOP | Virginio Fasan | 12 maja 2009 | 31 marca 2012 | 19 grudnia 2013 | La Spezia | |
F592 | ZOP | Carlo Margottini | 21 kwietnia 2010 | 29 czerwca 2013 | 27 lutego 2014 | La Spezia | |
F593 | ZOP | Carabiniere | 6 kwietnia 2011 | 29 marca 2014 | 28 kwietnia 2015 | Tarent | |
F594 | ZOP | Alpino | 23 lutego 2012 | 13 grudnia 2014 | 30 września 2016 | Tarent | |
F595 | ZCL | Luigi Rizzo | 5 marca 2013 | 19 grudnia 2015 | 20 kwietnia 2017 | La Spezia | |
F596 | ZCL | Federico Martinengo | 5 czerwca 2014 | 4 marca 2017 | 24 kwietnia 2018 | Tarent | |
F597 | ZCL | Antonio Marceglia | 12 lipca 2015 | 3 lutego 2018[20] | 16 kwietnia 2019 | Tarent | |
ZCL | 2017 | 2019 | sprzedana do Egiptu | ||||
ZCL | 2018 | 2020 | sprzedana do Egiptu |
Maroko - typ Aquitaine
Znak taktyczny | Typ | Nazwa | Położenie stępki | Wodowanie | Wejście do służby | Port macierzysty | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|---|---|
701 | ZOP | Mohammed VI | 2008 | 14 września 2011 | 30 stycznia 2014 | Ksar es Seghir |
Egipska Marynarka Wojenna - typ Aquitaine
Znak taktyczny | Typ | Nazwa | Położenie stępki | Wodowanie | Wejście do służby | Port macierzysty | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|---|---|
FFG 1001 | ZOP | Tahya Misr | 2009 | 18 października 2012 | 23 czerwca 2015 | Aleksandria | ex D651 Normandie |
FFG 1002 | ZLC | Al-Galala | 2017 | 2019 | 29 grudnia 2020 | ? | ex F598 Spartaco Schergat[21] |
? | ZLC | ? | 2018 | 2020 | 2021 | ? | ex F598 Emilio Bianchi[21] |
Przypisy
edytuj- ↑ La Marine réceptionne la FREMM Aquitaine, Marine nationale [zarchiwizowane z adresu 2018-04-16] .
- ↑ Fregate Europee Multi Missione - FREMM, Marina Militare [zarchiwizowane z adresu 2014-10-25] .
- ↑ a b c d e Grotnik 2011 ↓, s. 6.
- ↑ a b c Lipiecki 2021 ↓, s. 8.
- ↑ Grotnik 2011 ↓, s. 7, 14.
- ↑ Germans Question Contract: France to Sell Frigates to Greece in Controversial Deal. (ang.)
- ↑ La Grèce va louer 2 frégates françaises. (fr.)
- ↑ Normandie dla Egiptu. altair, 14 lutego 2015.
- ↑ Egipt odbiera FREMM. altair, 24 czerwca 2015.
- ↑ Egipt kupi NH90 NFH.
- ↑ Update to French Military Planning Law Means New Capabilities for Lafayette Class Frigates.
- ↑ Lipiecki 2021 ↓, s. 7-8.
- ↑ DCNS launched FREMM Normandie in the presence of Minister for Defence and Minister for Economy and Finance. en.dcnsgroup.com, 2012-10-19. [dostęp 2012-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-24)]. (ang.).
- ↑ Victor Barreira: DCNS to launch third French FREMM. janes.com, 2013-09-05. [dostęp 2013-09-19]. (ang.).
- ↑ Nowa fregata przeciwlotnicza dla francuskiej floty. defence24.pl, 26-04-2019. [dostęp 2019-09-11].
- ↑ French Navy Commissions Its Fifth FREMM Frigate ‘Bretagne’. navalnews.com, 2019-02-21. [dostęp 2019-09-11]. (ang.).
- ↑ Normandie zwodowana. zbiam.pl, 2018-02-01. [dostęp 2018-02-25].
- ↑ Normandie w służbie [online], www.altair.com.pl [dostęp 2021-02-07] (ang.).
- ↑ Siódma fregata FREMM dla francuskiej Marine nationale zwodowana w Lorient. portalstoczniowy.pl, 2019-04-22. [dostęp 2019-09-11].
- ↑ Wodowanie ósmego włoskiego FREMMa. zbiam.pl, 2018-02-03. [dostęp 2018-02-25].
- ↑ a b Łukasz Pacholski-29 grudnia 2020, ENS Al-Galala: Eks włoska fregata typu FREMM dla Egiptu [online], Radar, 29 grudnia 2020 [dostęp 2021-02-07] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Tomasz Grotnik. Fregate Europe Multi Missione, czyli FREMM po włosku. Część 1. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 12/2011. XVI (118), grudzień 2011. Warszawa. ISSN 1426-529X.
- Sławomir J. Lipiecki. Włoska tarcza. Fregaty FREMM. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 11-12/2021. XXVI (207), listopad – grudzień 2021. Warszawa. ISSN 1426-529X.
Linki zewnętrzne
edytuj- www.defense.gouv.fr. defense.gouv.fr. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-07)]. (fr.)