Edward Kołek

polski górnik, polityk, dyplomata

Edward Kołek (ur. 26 kwietnia 1922 w Woli Batorskiej, zm. 2 sierpnia 1966 w Warszawie[1]) – polski górnik, komunistyczny polityk i dyplomata, ambasador w Afganistanie (1961–1966).

Edward Kołek
Data i miejsce urodzenia

26 kwietnia 1922
Wola Batorska

Data i miejsce śmierci

2 sierpnia 1966
Warszawa

Chargé d’affaires a.i. PRL w Kanadzie
Okres

od 1955
do 1957

Przynależność polityczna

PZPR

Poprzednik

Eugeniusz Markowski

Następca

Mieczysław Sieradzki

Ambasador PRL w Afganistanie
Okres

od 25 kwietnia 1961
do 29 maja 1966

Przynależność polityczna

PZPR

Poprzednik

Tadeusz Martynowicz

Następca

Jan Petrus

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Brązowy Krzyż Zasługi
Krzyż Wojenny 1939–1945 ze srebrną gwiazdą (Francja)

Życiorys

edytuj

Edward Kołek miał pochodzenie robotnicze. W 1926 jego rodzina wyemigrowała do Francji, gdzie jego ojciec podjął pracę jako górnik. W wieku 15 lat, po ukończeniu szkoły podstawowej, Kołek rozpoczął pracę w kopalni. Wstąpił wówczas do Czerwonego Harcerstwa oraz związku zawodowego górników działającego w ramach CGT. Po rozpoczęciu niemieckiej okupacji Francji wstąpił pod koniec 1940 do Związku Młodzieży Komunistycznej. Kierował tam grupą odpowiadającą za kolportowanie prasy i ulotek partyjnych oraz dokonywanie sabotaży w miejscu pracy. W maju 1941 współorganizował strajk górników z północnej Francji. W grudniu 1941 został aresztowany i skazany na trzy lata więzienia. Wyrok odsiadywał w Béthune, Douai i Éperlecques. We wrześniu 1943 udało mu się zbiec w trakcie bombardowania. W ramach działalności z Polską Grupą Francuskiej Partii Komunistycznej dowodził czterema grupami sabotażowymi w Noyelles-sous-Lens. Używał wówczas pseudonimu Albert Cot. Po wojnie ponownie pracował jako górnik. Działał wśród miejscowej Polonii. Wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej (PPR), w tym od sierpnia 1946 jako członek egzekutywy Komitetu Okręgowego Lens[1].

W październiku 1947 wrócił do Polski. Do kwietnia 1948 pracował jako młodszy rębacz w kopalni „Bolesław Chrobry” w Wałbrzychu. W maju 1948 zaczął pracować w aparacie PPR, pełniąc funkcje sekretarza Komitetu Zakładowego PPR, a później Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) w kopalni „Mieszko”, kierownika wydziału organizacyjnego Komitetu Miejskiego partii w Wałbrzychu oraz II sekretarza Komitetu Miejskiego PZPR tamże[1].

W 1954 ukończył dwuletnią Szkołę Partyjną przy KC PZPR, po czym został skierowany do Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Pełnił kolejno funkcje zastępcy sekretarza generalnego Polskiej Delegacji w Międzynarodowej Komisji Nadzoru i Kontroli w Wietnamie (1954–1955), radcy poselstwa i chargé d’affaires Ambasady w Ottawie (1955–1957), radcy poselstwa w Rio de Janeiro, a później w Buenos Aires (1957–1960). W latach 1961–1966 był ambasadorem w Afganistanie[1].

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Za działalność w ruchu oporu wyróżniony francuskim Krzyżem Wojennym ze srebrną gwiazdą (1948)[1] oraz polskim Brązowym Krzyżem Zasługi (1949)[2].

Syn Stanisława. Z żoną Stanisławą z Bruździńskich miał trójkę dzieci: Danutę, Damiana i Edwarda[1]. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Kazimiera Maj, Kołek Edward, „Polski Słownik Biograficzny”, XIII, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1968, s. 334–335.
  2. Postanowienie o odznaczeniu z dnia 28 lipca 1949 r. (M.P. z 1949 r. nr 60, poz. 805).
  3. Wyszukiwarka cmentarna [online], Warszawskie cmentarze [dostęp 2023-04-28].