Edward Fenech Adami

polityk maltański

Edward „Eddie” Fenech Adami (ur. 7 lutego 1934 w Birkirkarze) – maltański polityk i prawnik, w latach 1977–2004 lider Partii Narodowej, Premier Malty w latach 1987–1996 i 1998–2004, wieloletni parlamentarzysta, od 1989 do 1990 minister spraw zagranicznych, prezydent Malty od 4 kwietnia 2004 do 4 kwietnia 2009.

Edward Fenech Adami
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

7 lutego 1934
Birkirkara

Prezydent Republiki Malty
Okres

od 4 kwietnia 2004
do 4 kwietnia 2009

Przynależność polityczna

Partia Narodowa

Pierwsza dama

Mary Fenech Adami

Poprzednik

Guido de Marco

Następca

George Abela

Premier Malty
Okres

od 12 maja 1987
do 28 października 1996

Przynależność polityczna

Partia Narodowa

Poprzednik

Karmenu Mifsud Bonnici

Następca

Alfred Sant

Premier Malty
Okres

od 6 września 1998
do 23 marca 2004

Przynależność polityczna

Partia Narodowa

Poprzednik

Alfred Sant

Następca

Lawrence Gonzi

podpis
Odznaczenia
Order Orła Białego

Życiorys

edytuj

Studiował ekonomię, a następnie prawo na Uniwersytecie Maltańskim. Od 1959 praktykował jako adwokat. Na początku lat 60. dołączył do centroprawicowej Partii Narodowej. Został bliskim współpracownikiem lidera tej partii i premiera George'a Borga Oliviera. Był redaktorem partyjnego gazety „Il-Poplu” i przewodniczącym rady administracyjnej partii. W 1962 i 1966 bez powodzenia kandydował do Izby Reprezentantów[1].

Mandat poselski uzyskał po raz pierwszy w 1969[1] w wyniku wyborów uzupełniających przeprowadzanych po śmierci jednego z deputowanych[2]. Od tego czasu z powodzeniem ubiegał się o reelekcję w kolejnych wyborach w 1971, 1976, 1981, 1987, 1992, 1996, 1998 i 2003, zasiadając w maltańskim parlamencie nieprzerwanie do 2004.

W 1977 wystartował w wyborach na przewodniczącego Partii Narodowej. W głosowaniu uzyskał dwie trzecie głosów, pokonując Ċensu Tabone i Guida de Marco[2]. W wyborach w 1981 kierowane przez niego ugrupowanie uzyskało najwięcej głosów, jednak więcej mandatów uzyskała rządząca Partii Pracy, której zarzucano gerrymandering przy kształtowaniu okręgów wyborczych. Doprowadziło to do kryzysu konstytucyjnego i czasowego bojkotu prac parlamentu przez Partię Narodową[1][2], co skutkowało zmianami w ordynacji wyborczej zapewniającymi większość mandatów zwycięskiej partii[1].

W 1987 Partia Narodowa uzyskała większość parlamentarną, w maju tegoż roku Edward Fenech Adami objął urząd premiera. Sprawował go przez dwie kadencje do października 1998, gdy jego ugrupowanie przegrało wybory z laburzystami. Przyczyn porażki upatrywano w niepopularnej reformie wprowadzającej na Malcie podatek VAT[2]. Od marca 1989 do maja 1990 jednocześnie pełnił funkcję ministra spraw zagranicznych[3].

We wrześniu 1998 ponownie został premierem, gdy Partia Narodowa zwyciężyła w przedterminowych wyborach parlamentarnych. Zapewnił sobie reelekcję również w wyniku wyborów w 2003. W okresie urzędowania zakończył negocjacje akcesyjne Malty z Unią Europejską. W lutym 2004 ustąpił z funkcji lidera partii, a w marcu 2004 zakończył urzędowanie na stanowisku premiera oraz wykonywanie mandatu poselskiego.

4 kwietnia 2004 został nowym prezydentem Malty, jego pięcioletnia kadencja zakończyła się 4 kwietnia 2009.

Odznaczony m.in. Orderem Orła Białego[4]. Żonaty z Mary, ma pięcioro dzieci[5]; jego syn Beppe Fenech Adami zasiadł w maltańskim parlamencie.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Fenech Adami bows out. timesofmalta.com, 4 kwietnia 2009. [dostęp 2017-01-05]. (ang.).
  2. a b c d Three decades of Eddie. maltatoday.com.mt, 1 kwietnia 2009. [dostęp 2017-01-05]. (ang.).
  3. Rulers: Malta: Ministries, etc.. rulers.org. [dostęp 2017-01-05]. (ang.).
  4. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 stycznia 2009 r. o nadaniu orderów i odznaczenia (M.P. z 2009 r. nr 30, poz. 435).
  5. Dr Edward Fenech Adami. gov.mt. [dostęp 2017-01-05]. (ang.).

Bibliografia

edytuj