Dysfagia – termin medyczny określający utrudnione przechodzenie pokarmu z jamy ustnej przez przełyk do żołądka.

Dysfagia
dysphagia
Klasyfikacje
ICD-10

R13

DiseasesDB

17942

MedlinePlus

003115

MeSH

D003680

Wyróżnia się dwa typy dysfagii:

  • dysfagię ustno-gardłową (górną, przedprzełykową) – trudności w przełykaniu związane z zaburzeniem przechodzenia pokarmu do przełyku
  • dysfagię przełykową (dolną) – trudności w przechodzeniu kęsów pokarmowych przez przełyk.

Przyczyny

edytuj

Dysfagię ustno-gardłową mogą powodować następujące schorzenia: urazy i choroby ośrodkowego układu nerwowego, udar mózgu (krwawienie śródmózgowe), choroba Wilsona[1], stwardnienie rozsiane[2], guzy pnia mózgu, stwardnienie zanikowe boczne[3], neuropatie obwodowe (np. w przebiegu cukrzycy, sarkoidozy, chorób układowych tkanki łącznej, błonicy, zatrucia jadem kiełbasianym, zespołu Guillaina-Barrégo), zespół opuszkowy i rzekomoopuszkowy, choroba Parkinsona, pląsawica Huntingtona, wiąd rdzenia, guzy głowy i szyi, zabiegi operacyjne w tym rejonie, choroby mięśni (dystrofia, miastenia), nowotwory i stany zapalne jamy ustnej i gardła, uchyłek Zenkera, zaburzenia czynnościowe, zaburzenia koordynacji górnego zwieracza przełyku, wole, choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa, ciała obce[4].

Do najczęstszych chorób wywołujących dysfagię przełykową należą: nowotwory przełyku (zwłaszcza rak przełyku), rak wpustu, zwężenie pozapalne przełyku, zwężenie po oparzeniu przełyku, pierścień Schatzkiego, ciała obce, uchyłki przełyku, ucisk na przełyk od zewnątrz przez nowotwory lub tętniaki, achalazja wpustu, rozlany skurcz przełyku (przełyk korkociągowaty), bolesne skurcze przełyku (przełyk typu dziadka do orzechów), zespół Plummera-Vinsona[5], twardzina układowa, zapalenie przełyku, choroba refluksowa przełyku, dysfagia czynnościowa, cukrzyca, choroba Chagasa, a także działanie niepożądane niektórych leków (azotanów, antagonistów kanału wapniowego, metyloksantyn)[4].

Objawy

edytuj

Dysfagia może manifestować się poprzez: krztuszenie się, kaszel, łzawienie, kichanie, odruchy wymiotne, uczucie zatrzymania pokarmu w przełyku, rozpieranie, odynofagię (ból podczas przełykania).

W dysfagii może być upośledzona możliwość połykania pokarmów stałych, pokarmów rozdrobnionych, płynów aż do całkowitego braku możliwości połykania (afagia).

Diagnostyka

edytuj

W diagnostyce przyczyn dysfagii pomocnymi mogą być następujące badania: kontrastowe badanie radiologiczne przełyku, ezofagoskopia z pobraniem materiału do badania histologicznego i mikrobiologicznego, manometria przełyku, ewentualnie tomografia komputerowa klatki piersiowej.

Leczenie

edytuj

Terapia zależna jest od przyczyny dysfagii.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. AE. Gulyas, EF. Salazar-Grueso. Pharyngeal dysmotility in a patient with Wilson's disease.. „Dysphagia”. 2 (4), s. 230-4, 1988. PMID: 3251700. 
  2. M. Prosiegel, A. Schelling, E. Wagner-Sonntag. Dysphagia and multiple sclerosis.. „Int MS J”. 11 (1), s. 22-31, Apr 2004. PMID: 15125813. 
  3. CR. Watts, M. Vanryckeghem. Laryngeal dysfunction in Amyotrophic Lateral Sclerosis: a review and case report.. „BMC Ear Nose Throat Disord”. 1 (1), s. 1, 2001. PMID: 11722802. 
  4. a b Andrzej Szczeklik (red): Choroby wewnętrzne : stan wiedzy na rok 2010. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2010, s. 760-762. ISBN 978-83-7430-255-5.
  5. R. Ganesh, L. Janakiraman, M. Sathiyasekaran. Plummer-Vinson syndrome: an unusual cause of dysphagia.. „Ann Trop Paediatr”. 28 (2), s. 143-7, Jun 2008. DOI: 10.1179/146532808X302170. PMID: 18510825. 

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj