Dogma 95 (duń. Dogme 95) − manifest artystyczny duńskiej awangardowej grupy twórców filmowych, podpisany 13 marca 1995[3] i ogłoszony 20 marca 1995[4] w Kopenhadze. Wydali go: Thomas Vinterberg, Lars von Trier, Kristian Levring i Søren Kragh-Jacobsen. Jego naczelną myślą są słowa: „Kino to człowiek wobec samego siebie, a nie tylko aktor przed kamerą”.

Dogma 95
Lata istnienia

1995-2003[1]

Kraj

Międzynarodowy nurt, zapoczątkowany w Danii

Najważniejsi twórcy

Lars von Trier
Thomas Vinterberg
Lone Scherfig
Susanne Bier
Kristian Levring
Søren Kragh-Jacobsen

Nurty stanowiące inspirację

Realizm[2]
Francuska Nowa Fala[2]

Zasady

edytuj

Najważniejszą ideą przyświecającą twórcom Dogmy było „oczyszczenie” filmów poprzez rezygnację z efektów specjalnych i innych dodatków odciągających uwagę od istoty kina, czyli od opowiadanych historii oraz gry aktorów. Vinterberg i von Trier sformułowali 10 zasad[3], które mają służyć realizacji tego celu:

  1. Filmy należy kręcić poza studiem, bez budowy scenografii. Należy także zrezygnować z rekwizytów − jeżeli jakaś rzecz jest potrzebna w danej scenie, to należy znaleźć do jej nakręcenia takie miejsce, gdzie rzecz ta występuje niejako naturalnie.
  2. Nie należy dodawać żadnego dźwięku, który nie wynika wprost z obrazu. Muzyka może wystąpić w filmie tylko wtedy, kiedy jest elementem sceny (tzn. słyszą ją również bohaterowie).
  3. Należy zrezygnować ze statywów − wszystkie ujęcia powinny być kręcone „z ręki”. To kamera ma się ruszać zgodnie z akcją, a nie akcja dostosowywać się do kamery.
  4. Niedozwolone jest realizowanie filmów czarno-białych oraz używanie jakiegokolwiek dodatkowego oświetlenia planu poza pojedynczą lampą zainstalowaną na kamerze.
  5. Nie wolno stosować filtrów i innych przyrządów optycznych.
  6. Film nie powinien zawierać elementów sztucznie wzbogacających akcję, takich jak morderstwa, broń itp.
  7. Akcja powinna dziać się tu i teraz − osadzanie jej w innych realiach historycznych lub geograficznych jest zabronione.
  8. Kręcenie filmów określonego gatunku jest niedopuszczalne.
  9. Gotowy film należy przenieść na taśmę 35 mm, w formacie 4:3.
  10. Nazwisko reżysera nie powinno znajdować się w napisach końcowych.

Filmy zrealizowane zgodnie z powyższymi zasadami mogą ubiegać się o certyfikat, którego ujęcie część twórców wmontowuje do samego dzieła (zwykle na samym początku). Obecnie certyfikat taki otrzymało 35 filmów[5]. Znaczna część z nich to produkcje niszowe i niezależne. Do najbardziej znanych należą wczesne obrazy z tego nurtu, głównie powstałe w Skandynawii, m.in. Festen, Idioci czy Włoski dla początkujących.

Przypisy

edytuj
  1. Gabriel Giralt. Dogme 95 and the Reality of Fiction. „Kinema: A Journal for Film and Audiovisual Media”, s. 1, 2003-11-20. DOI: 10.15353/kinema.vi.1009. ISSN 2562-5764. [dostęp 2019-08-06]. (ang.). 
  2. a b Gabriel Giralt. Dogme 95 and the Reality of Fiction. „Kinema: A Journal for Film and Audiovisual Media”, s. 2, 2003-11-20. DOI: 10.15353/kinema.vi.1009. ISSN 2562-5764. [dostęp 2019-08-06]. (ang.). 
  3. a b Trier i inni, Dogme 95, Google Scholar, Denmark 1995.
  4. Dogme95 / FAQ about DOGME 95 Films [online], uffilmanalysisfour.pbworks.com [dostęp 2019-01-23].
  5. Dogme Films | Dogme95.dk - A tribute to the official Dogme95 [online] [dostęp 2019-01-23] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj