Dinar sudański
Dinar sudański (arab. دينار سوداني, Dinar sudani) – waluta obowiązująca w Sudanie od 1992 do 2007 roku, zastąpiona w okresie przejściowym od 9 stycznia do 30 czerwca 2007 roku przez funt sudański w stosunku 100 do 1, a oficjalny kurs dolara wynosił 2500 do 1[1][2].
Na pierwszym planie: 200 dinarów sudańskich | |
Kod ISO 4217 |
SDD |
---|---|
Symbol |
LSd, £Sd |
Państwo | |
Bank centralny | |
Poziom inflacji |
9% (2006) |
Podział |
1 dinar = 100 piastrów |
Banknoty |
5, 10, 25, 50, 100, 200, 500, 1000, 2000, 5000, 10000 dinarów |
Monety |
¼, ½, 1, 2, 5, 10, 20, 50 dinarów |
Dinar dzielił się na 100 piastrów[3], ale nigdy w latach 1992–2007 nie wyemitowano monet ani banknotów w jednostce piastr z powodu wysokiej inflacji oraz niskiej wartości nabywczej[4].
Historia
edytujW 1991 roku, w związku z kryzysem gospodarczym po wojnie domowej w Sudanie, podjęto decyzję o wprowadzeniu do obiegu 8 czerwca 1992 roku dinara sudańskiego, zastępując funta sudańskiego w stosunku 10 do 1[5].
W niektórych południowych częściach kraju dinar nie był uznawany za prawną walutę, ponieważ został uznany za próbę arabizacji południowego Sudanu, która była częścią programu rządu północnego i miała na celu narzucenie idei i przekonań muzułmańskiej północnej części kraju na chrześcijańskie południe[6][7]. Zamiast tego uznawany był szyling kenijski, birr etiopski, szyling ugandyjski, dolar amerykański i wycofany z obiegu funt[8][9][10][6]. Traktat pokojowy podpisany w styczniu 2005 roku między rządem Sudanu a Ludową Armią Wyzwolenia Sudanu przewidywał między innymi, że Bank Sudanu wprowadzi wspólną walutę na całym terytorium kraju[11].
Podczas reformy monetarnej z 9 stycznia 2007 roku dinar sudański został zastąpiony nowym funtem sudańskim w wysokości 100 dinarów na 1 funt sudański[12]. Dinar był równolegle w obiegu, jak funt sudański.
Od 29 czerwca 2007 roku na terenie Sudanu Południowego, dinar przestał być obowiązkową walutą[13], a od 30 czerwca 2007 roku dinar, wraz z pozostałymi akceptowanymi walutami, przestał być prawnym środkiem płatniczym w całym kraju.
Wycofaną walutę można było wymienić do 31 sierpnia 2007 roku wyłącznie w oddziałach Centralnego Banku Sudanu[14].
1 września 2007 roku dinar został ostatecznie wycofany[14].
Monety
edytujMonety zostały wybite w nominałach ¼, ½, 1, 2, 5, 10, 20 i 50 dinarów. Całkowity nakład monet jest nieznany.
Rewers | Awers | Nominał | Średnica | Waga (g) | Metal | Rant | Awers | Rewers | Wybita w |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
¼ dinara | 18 mm | 3 | Stal platerowana
mosiądzem |
Gładki | Budynek Centralnego Banku | Wartość nominalna | 1994 | ||
½ dinara | 20 mm | 4 | Stal platerowana
mosiądzem |
1994 | |||||
1 dinar | 22 mm | 5,14 | Mosiądz | 1994 | |||||
2 dinary | 24 mm | 7,027 | Stal platerowana
mosiądzem |
Ząbkowany | 1994 | ||||
5 dinarów | 22,24 mm | 8,2 | Mosiądz | Gładki | 1996 | ||||
19 mm | 3,35 | 2003 | |||||||
10 dinarów | 28 mm | 4,56 | 1996 | ||||||
22 mm | 9,95 | 2003 | |||||||
20 dinarów | 22 mm | 4,61 | Miedzionikiel | 1996,
1997, 1999 | |||||
50 dinarów | 24 mm | 12 | 2000 | ||||||
5,6 g | 2002 |
Banknoty
edytujBanknoty zostały wydane o nominałach 5, 10, 25, 50, 100, 200, 500, 1000, 2000, 5000 i 10000[15] dinarów. Najniższe trzy nominały zostały wycofane 1 stycznia 2000 roku, z powodu na obaw, że bardzo wykorzystane banknoty mogą rozprzestrzeniać choroby[16]. Pozostałe nominały zostały wycofane 1 lipca 2007 roku. Banknoty o nominałach 2000 i 5000 dinarów które posiadały hologram, zostały wydrukowane w niemieckiej drukarni Giesecke & Devrient[17], natomiast pozostałe banknoty w drukarni Centralnego Banku Sudanu.
Awers | Rewers | Nominał | Wymiary
(mm) |
Awers | Rewers | Emisja | Data | Data
wycofania |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
5 dinarów | 140 × 65 | Pałac Prezydencki | Słoneczniki | 1993 | 10 lutego 1993 | 1 stycznia 2000 | ||
10 dinarów | Ornamenty | 1993 | ||||||
25 dinarów | Okrągły wzór | 1992 | marzec 1992 | |||||
50 dinarów | Wartość nominalna | 1992 | 1 lipca 2007 | |||||
100 dinarów | Parlament w Omdurman | 1994 | kwiecień 1994 | |||||
200 dinarów | Budynek | 1998 | kwiecień 1998 | |||||
500 dinarów | 1998 | |||||||
1000 dinarów | 1996 | 19 maja 1996 | ||||||
2000 dinarów | Nowoczesne budynki
mieszkalne |
2002 | styczeń 2002 | |||||
5000 dinarów | 2002 | |||||||
10 000 dinarów | Budynek | 1996 | 19 maja 1996 |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ James Chen , SDD (Sudanese Dinar) [online], Investopedia [dostęp 2019-06-25] (ang.).
- ↑ Sudan to revert to pound as legal tender – Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan [online], www.sudantribune.com [dostęp 2019-07-22] .
- ↑ قانون بنك السودان لسنة 2002 [online], bankofsudan.org, 22 listopada 2005 [dostęp 2020-07-02] [zarchiwizowane z adresu 2005-11-22] .
- ↑ Monthly Average Rate of US$ for Bank of Sudan Authorized [online], bankofsudan.org, 11 listopada 2002 [dostęp 2020-07-04] [zarchiwizowane z adresu 2002-11-11] .
- ↑ Banknoten • Sudan • Heiko Otto [online], www.bis-ans-ende-der-welt.net [dostęp 2020-07-04] .
- ↑ a b p j symes Home Page [online], www.pjsymes.com.au [dostęp 2020-07-02] .
- ↑ بنك السودان - نبذة تعريفية [online], bankofsudan.org, 22 listopada 2005 [dostęp 2020-07-02] [zarchiwizowane z adresu 2005-11-22] .
- ↑ New, old, or fake? South Sudan's money muddle, „Reuters”, 16 kwietnia 2007 [dostęp 2019-06-25] (ang.).
- ↑ SDG | Sudanese Pound | OANDA [online], www1.oanda.com [dostęp 2019-06-25] .
- ↑ The De-coupling interpretation of Sudanese currencies – Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan [online], www.sudantribune.com [dostęp 2019-07-22] .
- ↑ New Sudan currency to circulate from January 10 – Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan [online], www.sudantribune.com [dostęp 2019-07-22] .
- ↑ Дайвинг клуб SCUBAclass - обучение подводному плаванию, дайвинг туры, снаряжение для дайвинга [online] [dostęp 2020-06-19] [zarchiwizowane z adresu 2007-11-11] .
- ↑ South Sudan ends circulation of old currency – Sudan Tribune: Plural news and views on Sudan [online], www.sudantribune.com [dostęp 2019-07-22] .
- ↑ a b Wayback Machine [online], bankofsudan.org, 11 października 2007 [dostęp 2020-07-03] [zarchiwizowane z adresu 2007-10-11] .
- ↑ Sudan 10,000-dinar note confirmed in issued form – BanknoteNews [online] [dostęp 2020-06-19] (ang.).
- ↑ Numismatic Dimensions , Superfast 5G & 4G Phones, Tablets and Fibre Broadband | EE [online], maj 2005 [dostęp 2019-07-21] [zarchiwizowane z adresu 2006-08-18] .
- ↑ Sudan : Banknoty [Seria: 2002 Issue] [online], colnect.com [dostęp 2020-02-12] .
- ↑ عملات ورقية ومعدنية [online], bankofsudan.org, 2 lutego 2007 [dostęp 2020-07-03] [zarchiwizowane z adresu 2007-02-02] .
- ↑ Bushra Ali , Encyclopedia of Sudan Banknotes 1856 - 2012, Lulu.com, 2013, ISBN 978-1-300-91410-5 [dostęp 2020-07-03] (ang.).