Chryzant i Daria

męczennicy wczesnochrześcijańscy

Chryzant i Daria[1] (cs. Мученики Хриса́нф и Да́рия; zm. 257[1] lub 283[2][3][4]) – męczennicy wczesnochrześcijańscy, święci Kościoła katolickiego, prawosławnego i ormiańskiego.

Święci
Chryzant i Daria
męczennicy
Ilustracja
Daria z Chryzantem na rosyjskiej ikonie.
Data urodzenia

III wiek

Data i miejsce śmierci

257[1] / 283[2][3][4]
Via Salaria

Czczeni przez

Kościół katolicki,
Cerkiew prawosławną,
Kościół ormiański

Wspomnienie

25 października[2][a],
1 kwietnia[3][b]

Atrybuty

palma męczeństwa, kamienie, korona, lew

Patroni

sędziów[2]

Daria (z lewej), Konon Ogrodnik, Bazyli Wielki i Synkletyka, błogosławieństwo Jezusa Chrystusa.

Życiorys

edytuj

Daria była westalką w Rzymie[2][4]. Chryzant, który był synem senatora, został chrześcijaninem po przeczytaniu Ewangelii[2]. Po poznaniu Chryzanta, Daria przyjęła chrzest i wyszła za mąż. Wraz ze św. Chryzantem nawróciła wielu pogan na wiarę chrześcijańską.

Oboje zginęli śmiercią męczeńską za panowania cesarza Walensa[1] lub Numeriana[2][3]. Cesarz zakazał chrześcijanom zbierania się na cmentarzach[1]. Za złamanie tego prawa Chryzant i Daria skazani zostali na śmierć: wrzucono ich do dołu powstałego po nieużywanym akwedukcie i tam żywcem zakopano[1][2]. Pochowani zostali przy Via Salaria[1].

W Martyrologium rzymskim[5] pod datą 25 października znajduje się opis męczeństwa:

Dnia 25-go października w Rzymie męczeństwo św. Chryzanta i Darii, małżonków. Po wielu mękach, jakich doświadczali za stałość w wierze, cesarz Numerian polecił ich wrzucić do dołu i zasypać ziemią i kamieniami.

Badania szczątków z Reggio nell’Emilia, przeprowadzone w 2011 roku przez paleopatologa Ezio Fulcheri z Uniwersytetu Genueńskiego, wykazały, że przechowywane tam kości należały do żyjących w okresie Cesarstwa rzymskiego dwojga młodych i zdrowych ludzi, zmarłych prawdopodobnie z powodu uduszenia, co zdaniem naukowca potwierdza autentyczność Chryzanta i Darii[4].

Kult świętych

edytuj

Relikwie

edytuj

Relikwie małżonków zostały przeniesione w 844 roku do Prüm, skąd część trafiła w 848 do Münstereifel. Znajdują się również w Wiedniu, Salzburgu i Neapolu, Reggio nell’Emilia i Oria. Prawdopodobnie znajdowały się również w krakowskim kościele św. Mikołaja[6].

Dzień obchodów

edytuj

Wspomnienie liturgiczne św. Darii wraz ze św. Chryzantem obchodzone jest w Kościele katolickim 25 października.

Cerkiew prawosławna również wspomina małżonków razem: 19 marca/1 kwietnia[c], tj. 1 kwietnia według kalendarza gregoriańskiego.

Apostolski Kościół Ormiański i Kościół katolicki obrządku ormiańskiego wspominają świętych małżonków 17 października, natomiast wspólnoty ormiańskie w Rosji, Gruzji i w Ziemi Świętej, które używają kalendarza juliańskiego, 17/30 października.

Ikonografia

edytuj

W ikonografii, sztuce zachodniej, święci przedstawiani są jako rzymski młodzieniec i jako rzymska matrona z palmami w dłoniach. Chryzant niekiedy jest też ukazywany jako rycerz Chrystusa z wiankiem na głowie. Ich atrybutami są kamienie i korona. Atrybutem Chryzanta jest również chorągiew i tarcza, a Darii lew.

Zobacz też

edytuj
  1. liturgia katolicka
  2. Prawosławna liturgia wg kalendarza gregoriańskiego.
  3. podwójne datowanie

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g Deon ↓.
  2. a b c d e f g h Brewiarz ↓.
  3. a b c d Мученица Да́рия Римская [online], Православный Церковный календарь [dostęp 2022-03-11] (ros.).
  4. a b c d Ker Than, Legendary Saints Were Real, Buried Alive, Study Hints [online], National Geographic, 16 kwietnia 2011 [dostęp 2022-03-11] (ang.).
  5. 25 października. [w:] Rzymskie Martyrologium [on-line].
  6. Święci i błogosławieni (Daria). sancti-in-polonia.dle.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-26)].Święci w Polsce i ich kult w świetle historii, rozdz. 2. (autorzy: Jacek i Maria Łempiccy; Kraków 2008)

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj