Babka nadmorska (Plantago maritima L.) – gatunek rośliny zielnej z rodziny babkowatych. Jest szeroko rozprzestrzeniony na świecie. Występuje w Afryce Północnej, na większości obszaru Europy, w Azji Zachodniej i Środkowej, na Syberii, w Ameryce Północnej, a nawet w Ameryce Południowej (Argentyna, Chile)[4]. W Polsce występuje na Pomorzu na wschód po Gdańsk, znaleziona także w Ciechocinku.

Babka nadmorska
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

babkowate

Rodzaj

babka

Gatunek

babka nadmorska

Nazwa systematyczna
Plantago maritima L.
Sp. pl. 1:114. 1753
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Morfologia

edytuj
 
Kwitnący kłos babki nadmorskiej.
Pokrój
Wysokość 15–40 cm.
Liście
Równowąskie, szerokie na 2–6 mm, szarozielone, mięsiste, w nasadzie pochwiaste, wełnisto owłosione, całobrzegie, rzadziej bardzo słabo i odlegle ząbkowane.
Kwiat
Kłos walcowaty, gęsty, 3–11 mm długości. Przysadki jajowatolancetowate, tępe lub słabo zaostrzone. Wszystkie cztery działki prawie od nasady wolne, zielone, błoniasto obrzeżone, na brzegu orzęsione. Korona o długości 4–5 mm, jej łatki długo zaostrzone. Nas. 2 mm długości.

Biologia i ekologia

edytuj
 
Babka nadmorska na solnisku nad Bałtykiem

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od czerwca do października. Rośnie na terenach zasolonych, słonych łąkach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Asteretea tripolium[5].

Zagrożenia i ochrona

edytuj

Roślina objęta jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Informacje o stopniu zagrożenia na podstawie:

Zastosowanie

edytuj

Sztuka kulinarna: młode liście babki nadmorskiej są jadalne i bywają spożywane ugotowane lub na surowo w sałatce.

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).
  3. Plantago maritima, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
  5. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  6. Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
  7. Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  8. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

Bibliografia

edytuj
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.