Armia Narodowo-Wyzwoleńcza

albańska armia partyzancka podczas II wojny światowej

Armia Narodowo-Wyzwoleńcza[1] (język albański: Ushtria Nacional Çlirimtare) – główna siła albańskiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej. Została założona w 1943 roku. W sierpniu 1945 została zastąpiona przez Ludową Armię Albanii.

Ushtria Nacional Çlirimtare /
Lëvizja Antifashiste Nacional Çlirimtare
UNÇ
Ilustracja
Flaga używana przez partyzantów
Państwo

 Albania

Historia
Data sformowania

1943

Data rozformowania

1945 (przekształcona w Albańską Armię Ludową)

Pierwszy dowódca

Enver Hoxha

Dane podstawowe

Historia

edytuj

O powołaniu Armii Narodowo-Wyzwoleńczej zadecydowano w marcu 1943 roku na zjeździe Komunistycznej Partii Albanii[1]. Formacja stanowiła zbrojne skrzydło Ruchu Wyzwolenia Narodowego[2]. Dowódcą formacji (jako komisarz polityczny) był Enver Hoxha[3]. Pierwsze brygady Armii Narodowo-Wyzwoleńczej powstały w lipcu 1943 roku. Oddziały partyzanckie formacji skupiły w swoich szeregach zarówno komunistów i osoby nie związane z tym środowiskiem. Pierwszym przeciwnikiem Armii Narodowo-Wyzwoleńczej były oddziały włoskie i konkurencyjnej Balli Kombëtar[1][4]. Od września 1943 roku po kapitulacji Włochów, kontrolę nad Albanią przejęła III Rzesza. Armia Narodowo-Wyzwoleńcza kontynuowała kampanię wojskową. Od tego momentu na stronę partyzantów przeszła część pozostałych w Albanii żołnierzy włoskich. Około 1500 Włochów zasiliło szeregi batalionu nazwanego imieniem Antonia Gramsciego – włoskiego działacza komunistycznego[5].

Do listopada 1944 roku partyzanci doprowadzili do całkowitego wycofania się Niemców z kraju (samodzielne zwycięstwo, bez wsparcia wojsk alianckich)[2]. Od tego momentu do lutego 1945 roku, Armia Narodowo-Wyzwoleńcza uczestniczyła w walkach z Niemcami na obszarze sąsiedniej Jugosławii[5].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Arkadiusz Karbowiak, Albania w czasie II wojny światowej i początkowych latach komunistycznej dyktatury, „Rocznik Bezpieczeństwa”, część I [dostęp 2016-12-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-24] (pol.).
  2. a b Enver Hoxha. encyclopedia.com. (ang.).
  3. Enver Hoxha, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).
  4. Balli Kombëtar. portalwiedzy.onet.pl. [dostęp 2016-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-24)]. (pol.).
  5. a b Profile: Albanian Partisans. historycommons.org. [dostęp 2016-12-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-20)]. (ang.).