Antoni Garnuszewski
Antoni Garnuszewski (ur. 26 marca 1886 w Warszawie, zm. 17 sierpnia 1964 w Gdyni) – inżynier komunikacji, dyrektor i organizator Szkoły Morskiej w Tczewie, ojciec Zbigniewa Garnuszewskiego[1].
Życiorys
edytujWykształcenie i służba
edytujSyn Antoniego i Walerii z Bałutowskich[2]. W 1906 ukończył naukę na wydziale nawigacyjnym Szkoły Morskiej w Odessie[2] i rozpoczął praktykę w rosyjskiej marynarce handlowej. W 1912 ukończył studia na wydziale budowy okrętów Politechniki w Petersburgu, po czym przeszedł do obowiązkowej służby w rosyjskiej marynarce wojennej (jako junkier), zdając egzamin oficerski Inżynieryjnej Szkoły Morskiej w Kronsztadzie[2]. Pod koniec roku 1913 uzyskał stopień podporucznika - inżyniera okrętowego i podjął służbę w ówczesnej rosyjskiej twierdzy-porcie Sveaborg (dzisiejszy obszar Helsinek), pełniąc funkcje nadzorującego w bazie warsztatowo-budowlanej.
W niepodległej Polsce
edytujOd 1 czerwca 1920 w służbie Polskiej Marynarki Wojennej objął funkcję dyrektora powstającej Szkoły Morskiej w Tczewie (1920–1929). W 1923 organizował i brał udział w rejsie szkoleniowym STS Lwowa do Brazylii (podczas rejsu po raz pierwszy w dziejach polskiej żeglugi statek pod polską banderą przepłynął równik). Jest autorem pierwszych polskich podręczników fachowych z zakresu budownictwa okrętowego ("Budowa okrętu" i "Teoria okrętu"). Od sierpnia 1929 pełnił funkcje naczelnika wydziału administracji morskiej i zastępcy dyrektora Urzędu Morskiego w Gdyni.
Podczas II wojny światowej, pod koniec września 1939 (po zajęciu Gdyni przez Niemców), został przymusowo wysiedlony do tzw. Generalnego Gubernatorstwa.
W czasach Polski Ludowej
edytujW kwietniu 1945 objął stanowisko naczelnika wydziału żeglugi nowo powstałego Głównego Urzędu Morskiego w Gdańsku oraz wznowił prowadzenie wykładów z zakresu budowy i teorii okrętu w Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni.
W ramach PLO pływał szkolny drobnicowiec typu "B80" "Antoni Garnuszewski", zbudowany w 1974 w Szczecinie. Jedno z tczewskich osiedli zostało nazwane od jego nazwiska osiedlem Garnuszewskiego. Poczta Polska wyemitowała 21 lipca 1980 r. znaczek pocztowy przedstawiający MS Antoni Garnuszewski o nominale 2,5 złotego. Autorem projektu znaczka był Stefan Małecki. Obok statku na znaczku widniał portret kpt. Antoniego Garnuszewskiego. Znaczek pozostawał w obiegu do 31 grudnia 1994 r.[3]
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1924)[4]
Przypisy
edytuj- ↑ Zbigniew Garnuszewski (1917-1998)
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 195.
- ↑ Marek Jedziniak: Z tradycji szkolnictwa morskiego. www.kzp.pl. [dostęp 2018-05-27]. (pol.).
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 24.