Amber Gold
Amber Gold – polskie przedsiębiorstwo finansowe z siedzibą w Gdańsku, powstałe 27 stycznia 2009. Zostało założone przez Marcina Plichtę. Było głównym udziałowcem linii lotniczych OLT Express[3]. Zostało postawione w stan upadłości likwidacyjnej 20 września 2012; postępowanie w tej sprawie zakończono 4 października 2021[4]. Uznawane za tzw. piramidę finansową. Straty spowodowane jego działalnością prokuratura oceniała w 2014 na 851 mln zł[5].
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Adres |
ul. Długie Ogrody 8-14 |
Data założenia |
27 stycznia 2009 |
Data likwidacji |
20 września 2012[2] |
Forma prawna | |
Prezes | |
Nr KRS | |
Położenie na mapie Gdańska | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego | |
54°20′50,4240″N 18°39′42,8400″E/54,347340 18,661900 | |
Strona internetowa | |
Zarchiwizowana kopia strony internetowej |
Historia
edytujLogo firmy przedstawia karawakę tzw. krzyż morowy z XVI wieku, chroniący przed zarazą. Założycielem przedsiębiorstwa Amber Gold był gdańszczanin Marcin Plichta[a] (ur. 1984[7]). W latach 2005–2009 był on kilkakrotnie skazywany przez sądy polskie za oszustwa, jednak wymierzane wobec niego kary pozbawienia wolności za każdym razem były warunkowo zawieszane (żadna kara nie została wykonana)[b].
27 stycznia 2009 została zarejestrowana przez Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ w Gdańsku Grupa Inwestycyjna Ex Sp. z o.o., która 27 lipca 2009 zmieniła nazwę na Amber Gold Sp. z o.o.[9] Firma, podająca się za pierwszy dom składowy w Polsce zajmujący się składowaniem metali szlachetnych, inwestowała w złoto i inne kruszce, a także oferowała klientom kontrowersyjne lokaty w złoto, srebro i platynę, podpisując z nimi tzw. „umowy składu”[10][11].
Od grudnia 2009[12] Komisja Nadzoru Finansowego ostrzegała, że Amber Gold nie posiada zezwolenia KNF na wykonywanie czynności bankowych, w szczególności na przyjmowanie wkładów pieniężnych w celu obciążania ich ryzykiem[13]. W marcu 2012 poszkodowani klienci WGI bezskutecznie ostrzegali rząd i inne instytucje przed Amber Gold i Finroyal oraz wnosili o zmiany w prawie mające zapobiec powstawaniu i rozrostowi piramid finansowych[14][15].
Od 2 lipca 2012 Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego prowadziła zlecone jej przez Prokuraturę Okręgową w Gdańsku śledztwo w sprawie wprowadzenia w błąd klientów przedsiębiorstwa co do zabezpieczenia ich lokat zakupem złota oraz podejrzenia prania brudnych pieniędzy[16].
13 sierpnia 2012 zapadła decyzja o likwidacji spółki i zamknięciu jej oddziałów, a także o wypowiedzeniu wszystkim klientom przedsiębiorstwa obowiązujących umów depozytów towarowych[17]. Postępowanie upadłościowe zostało zakończone przez Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ 4 października 2021 r.[4]
Plichcie postawiono szereg zarzutów, m.in. poświadczenia nieprawdy, nieskładanie sprawozdań finansowych spółki, działalność kantorową bez wpisu do rejestru i działalność bankową bez zezwolenia[18]. Równocześnie liczne zarzuty niedopełnienia obowiązków postawiono pracownikom gdańskich urzędów skarbowych[19][20] oraz sądów[21] (według nich niesłusznie[22]). Postępowanie dyscyplinarne (później umorzone) wszczęto także wobec prokuratora, który zaakceptował wniosek o dobrowolne poddanie się karze przez Plichtę we wcześniejszych sprawach gospodarczych[23].
20 września 2012 Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ na posiedzeniu niejawnym ogłosił upadłość likwidacyjną spółki Amber Gold Sp. z o.o.[24][2] Syndykiem masy upadłościowej spółki został Józef Bernard Dębiński[25].
W opublikowanym w 2013 raporcie Komitet Stabilności Finansowej zauważył, że wyłudzenie pieniędzy przez Amber Gold od ponad 11 tys. osób było możliwe m.in. dzięki zaniechaniom ze strony instytucji publicznych, wskazując przede wszystkim na Prokuraturę Rejonową Gdańsk-Wrzeszcz, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ABW oraz CBŚ oraz część banków współpracujących z Amber Gold[26].
W 2014 przeciwko Plichcie (17 zarzutów) i jego żonie (12 zarzutów) toczyło się postępowanie karne, cywilny pozew zbiorowy złożony przez poszkodowanych inwestorów, którzy złożyli także kolejny pozew zbiorowy przeciwko Skarbowi Państwa[27]. Oskarżona Katarzyna Plichta przebywała w Zakładzie Karnym w Grudziądzu, gdzie urodziła dziecko. Ojcem dziecka jest oficer Służby Więziennej. W związku z tą sprawą odwołany został dyrektor więzienia w Łodzi, w którym przebywała oskarżona[28], zaś sam funkcjonariusz został skazany na rok więzienia w zawieszeniu na trzy lata za wykorzystanie stosunku zależności[29].
Po trwającym od 2016 procesie prokuratura zażądała kary 25 lat pozbawienia wolności dla obojga oskarżonych; Sąd Okręgowy w Gdańsku skazał Marcina Plichtę na 15 lat pozbawienia wolności, a jego żonę – na 12,5 roku. Odczytywanie wyroku trwało od 20 maja do 16 października 2019, gdyż sąd musiał w nim zawrzeć nazwiska wszystkich pokrzywdzonych (ponad 18 tysięcy osób)[30]. W maju 2022 Sąd Apelacyjny w Gdańsku podtrzymał wyrok wobec Marcina Plichty, a wobec Katarzyny Plichty zmniejszył wymiar kary do 11,5 lat więzienia oraz 67,5 tys. zł grzywny[29].
W 2023 Europejski Trybunał Praw Człowieka uznał, że tymczasowe aresztowanie wobec Katarzyny Plichty trwało nieproporcjonalnie długo (wyrok zapadł 6,5 roku po zatrzymaniu) i nakazał wypłacić jej rekompensatę w wysokości 6500 euro. Jednocześnie ETPC odrzucił większość pozostałych zarzutów Katarzyny Plichty dotyczących rzekomych naruszeń praw człowieka[31]. W lutym 2024 Katarzyna Plichta została zwolniona z więzienia pod warunkiem podjęcia pracy i rozpoczęcia spłaty kary grzywny oraz kosztów postępowania sądowego. Okres próby wyznaczono na 13 kwietnia 2026[32].
Marcin Stefański-Plichta planowo ma zakończyć odbywanie kary więzienia 26 sierpnia 2027. 1 października 2024 sąd I instancji oddalił wniosek o przedterminowe zwolnienie[33]. Plichta złożył zażalenie do sądu II instancji[34].
Zobacz też
edytujUwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Amber Gold S. A. w likwidacji. krs-online.com.pl. [dostęp 2017-11-08].
- ↑ a b Stanisław Cybruch: Sąd ogłosił upadłość Amber Gold. Co to oznacza dla oszukanych klientów?. [w:] Wiadomości24.pl [on-line]. 2012-09-21. [dostęp 2012-09-21]. (pol.).
- ↑ Amber Gold – od powstania do decyzji o likwidacji. bankier.pl, 2012-08-13. [dostęp 2012-08-19].
- ↑ a b Amber Gold. Po 9 latach zakończyła się upadłość parabanku. Klientom zwrócono tylko co dziesiątą złotówkę.
- ↑ Amber Gold: 18 tys. pokrzywdzonych; 851 mln zł strat, „pb.pl” [dostęp 2018-03-28] (pol.).
- ↑ Amber Gold startował z kapitałem 5 tys. zł. Historia Marcina Plichty. gazeta.pl, 2012-08-10. [dostęp 2012-09-02].
- ↑ Kim pan jest, panie Plichta? Sylwetka szefa Amber Gold. gazeta.pl, 2012-08-10. [dostęp 2012-09-02].
- ↑ Marcin Plichta, szef Amber Gold, ma sześć wyroków w zawieszeniu. gazeta.pl, 2012-08-10. [dostęp 2012-09-02].
- ↑ KRS 0000322228.
- ↑ KNF ostrzega przed firmą pożyczkową AmberGold. bankier.pl, 2010-04-08. [dostęp 2012-08-19].
- ↑ Złota wędka Amber Gold. bankier.pl, 2010-08-27. [dostęp 2012-08-19].
- ↑ Bogdan Wróblewski: Sąd: Działania KNF wobec Amber Gold były uzasadnione. wyborcza.biz, 2012-11-20. [dostęp 2014-09-12].
- ↑ Ostrzeżenia publiczne. KNF. [dostęp 2014-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-12)].
- ↑ Ostrzegali rząd przed Amber Gold. Zobacz, jaką dostali odpowiedź [DOKUMENTY]. gazeta.pl.
- ↑ Pismo ostrzegające przed Amber Gold i Finroyal przesłane przez poszkodowanych klientów WGI do instytucji rządowych w marcu 2012 r.. gazeta.pl.
- ↑ ABW ujawnia, jakie śledztwo prowadzi w sprawie Amber Gold. bankier.pl, 2012-08-09. [dostęp 2012-08-19].
- ↑ Amber Gold kończy działalność PRNews.pl (Dostęp: 2012-08-13).
- ↑ Komunikat prasowy. Prokuratura Okręgowa w Gdańsku, 20 sierpnia 2012. [dostęp 2012-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 sierpnia 2012)].
- ↑ Nowe śledztwo w sprawie Amber Gold. Urzędniczka nie wpisała spółki do systemu podatkowego. Gazeta.pl, 2012.
- ↑ ZUS zostawił w OLT 2 mln. Winni afery AG są w skarbówce. Gazeta.pl, 2012.
- ↑ Wielka lustracja sądów! Tysiące wyroków w sprawach karnych do kontroli. RMF24, 2012.
- ↑ Zwolniona dyscyplinarnie wicedyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku: „Jestem ofiarą Amber Gold”. Gazeta.pl, 2013.
- ↑ Prokurator od sprawy Marcina P. uniewinniona w „dyscyplinarce”. Rzeczpospolita, 2013.
- ↑ Gdański sąd ogłosił upadłość Amber Gold sp. z o.o. stooq.pl, 2012-09-20. [dostęp 2012-09-20].
- ↑ Amber Gold sp. z o.o. w upadłości. krs-online.com.pl. [dostęp 2017-11-08].
- ↑ Raport o Amber Gold: Gdyby państwo zareagowało szybciej, uchroniłoby tysiące osób. Gazeta Wyborcza, 2013.
- ↑ Poszkodowani przez Amber Gold pozywają państwo. Jest pozew zbiorowy. Gazeta Wyborcza, 2014.
- ↑ Katarzyna Kołodziejska: Afera Amber Gold: Katarzyna P. urodziła w więzieniu. Ojcem dziecka strażnik więzienny. Biznes.pl, 2015-10-13 o godzinie 13:01. [dostęp 2015-10-13]. (pol.).
- ↑ a b Paweł Wojciechowski , Kiedy Katarzyna P., współtwórczyni Amber Gold, wyjdzie na wolność? W czwartek zdecyduje o tym sąd [online], trojmiasto.wyborcza.pl, 9 lutego 2023 [dostęp 2023-10-30] .
- ↑ Sąd ogłosił wyrok w sprawie Amber Gold. GazetaPrawna.pl, 2019-10-16. [dostęp 2020-05-14].
- ↑ Tomasz Ciechoński , Współtwórczyni Amber Gold bez zadośćuczynienia za ciążę [online], serwisy.gazetaprawna.pl, 30 października 2023 [dostęp 2023-10-30] .
- ↑ Szymon Zięba , Amber Gold. Katarzyna P. na wolności pracuje i spłaca zobowiązania [online], trojmiasto.pl, 16 października 2024 [dostęp 2024-10-31] .
- ↑ Twórca Amber Gold nie wyjdzie wcześniej na wolność. Sąd zdecydował [online], TVN24, 1 października 2024 [dostęp 2024-10-31] .
- ↑ Marcin Kozłowski , Założyciel Amber Gold nie odpuszcza. Marcin Plichta znów walczy o wolność [online], gazeta.pl, 31 października 2024 [dostęp 2024-10-31] .