Aleksander Józef Załuski
Aleksander Józef Załuski herbu Junosza (ur. 1652, zm. 1 stycznia 1727[1]) – marszałek Trybunału Głównego Koronnego w 1690 roku[2], wojewoda rawski.
 Junosza | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia |
1652 |
| Data śmierci |
1 stycznia 1727 |
| Ojciec | |
| Matka |
Katarzyna z Olszowskich |
| Żona |
Teresa Witowska |
| Dzieci |
Wiktoria Załuska |
Życiorys
edytujAleksander Józef Załuski pochodził z senatorskiej, ale niezbyt zamożnej rodziny. Jego ojcem był Aleksander Załuski, wojewoda rawski, a matką Katarzyna z Olszowskich, siostra prymasa Andrzeja Olszowskiego.
Aleksander Józef został po ojcu kasztelanem rawskim w 1676 r., a następnie, także po ojcu, przejął urząd wojewody rawskiego (1693).
Jego pierwszą żoną była Teresa Witowska córka Stanisława Witowskiego, kasztelanka sandomierska (zm. 1693). Z tego związku doczekał się syna Andrzeja[3], biskupa krakowskiego, dzięki temu małżeństwu wszedł w posiadanie klucza jedlińskiego, który był dość znacznym majątkiem. Swoją rezydencję utworzył w Jedlance; odnowił kościół w Jedlińsku.
Z drugą żoną, Teresą Potkańską, starościanką inowrocławską, pozostawili trzech synów: Marcin jezuita i biskup pomocniczy płocki, Jakub starosta sulejowski i Józef Andrzej biskup kijowski oraz trzy córki: Wiktorię, która wstąpiła do Wizytek w Warszawie, Ludwikę, zamężną za Janem Stanisławem Ossolińskim, kasztelanem gostyńskim oraz Aleksandrę[3].
Najmłodsze z dzieci, Józef Andrzej, urodził się w 1702 r., jednak w tym samym roku zmarła ich matka. Początkowo Aleksander Załuski osobiście wychowywał dzieci, z czasem jednak coraz bardziej pogarszał się jego stan zdrowia. Wychowaniem dzieci zajęli się jego bracia, najpierw Marcin, biskup pomocniczy płocki, a potem Andrzej Chryzostom, biskup warmiński, na którego dworze w Lidzbarku dzieci dorastały oraz Ludwik Bartłomiej, biskup płocki.
Po zerwanym sejmie konwokacyjnym 1696 r. przystąpił 28 września 1696 r. do konfederacji generalnej[4]. 5 lipca 1697 r. podpisał w Warszawie obwieszczenie do poparcia wolnej elekcji, które zwoływało szlachtę na zjazd w obronie naruszonych praw Rzeczypospolitej[5]. Jako senator brał udział w sejmach: 1696 i 1697 (I)[6]. Był uczestnikiem Walnej Rady Warszawskiej 1710 r.[7]
Sam Aleksander Józef popadł w dewocję, w 1720 r. zrzekł się województwa rawskiego i prowadził życie pustelnicze do śmierci w 1727 r.
Przypisy
edytuj- ↑ Niektóre opracowania podają datę 1726.
- ↑ Złota księga szlachty polskiej, r. XVIII, Poznań 1896, s. 130.
- ↑ a b Wielka Genealogia Minakowskiego – M.J. Minakowski [online], wielcy.pl [dostęp 2024-02-09].
- ↑ Konfederacya Generalna Ordinvm Regni & Magni Dvcatus Lithvaniæ Po niedoszłey Konwokacyey głowney Warszawskiey umowiona Roku Pańskiego 1696. dnia 29 Miesiąca Sierpnia, [1696], [b.n.s.]
- ↑ Obwieszczenie do poparcia wolney elekcyey roku Pańskiego tysiącznego sześćsetnego dziewięćdziesiątego siodmego. [Inc.:] Actum in castro Ravensi sub interregno feria quinta post festum sanctae Margarethae [...] proxima anno Domini millesimo sexcentesimo nonagesimo septimo. [b.n.s.]
- ↑ Leszek Andrzej Wierzbicki, Senatorowie koronni na sejmach Rzeczypospolitej, Warszawa 2017, s. 175.
- ↑ Volumina Legum, t. VI, Petersburg 1860, s. 99.