Dipsas indica
Dipsas indica – gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych (Colubridae). Występuje w środkowej części Ameryce Południowej. Prowadzi głównie nadrzewny nocny tryb życia[3].
| Dipsas indica[1] | |||
| Laurenti, 1768 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina |
Colubroidea | ||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Dipsas indica | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
Systematyka
Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1768 roku austriacki naturalista Josephus Nicolaus Laurenti w książce Specimen medicum: exhibens synopsin reptilium emendatam cum experimentis circa venena et antidota reptilium austriacorum. Autor nadał mu nazwę Dipsas indica, a jako miejsce typowe błędnie wskazał Cejlon[4]. Holotyp ma oznaczenie UMMZ 118064[a] wcześniej EPN 715[5] to samiec należący do podgatunku D. i. ecuadoriensis[3].
Obecnie wyróżnia się trzy podgatunki Dipsas indicas[3]:
- D. i. indica Laurenti, 1768
- D. i. ecuadoriensis Peters, 1960
- D. i. petersi Hoge & Romano-Hoge, 1975
Etymologia
Morfologia
Jest to małej wielkości wąż o małej głowie, której szerokość jest nieco większa od szerokości szyi, dużych wypukłych oczach o jasnych tęczówkach i czarnych pionowych źrenicach. Górne części ciała są szarawe ze wzorem od 25 do 47 dosyć szerokich zazwyczaj czarno-żółtych plam, które są szersze od strony brzucha. Oddzielone są one od siebie białymi lub żółtymi plamkami[7][8]. Gatunek ten może być mylony z Dipsas variegata i Dipsas welborni[7].
| Samiec | Samica | |
| Długość całkowita (mm) | 1067 | 1153 |
| Długość SVL[b] (mm) | 796 | 860 |
| Łuski grzbietowe (rzędy) | 13/13/13 | 13/13/13 (13/13/11) |
| Tarczki brzuszne | 181-205 | 180-200 |
| Tarczki podogonowe | 100-117 | 87-110 |
Występowanie
Występuje na nizinach i podgórzach większości Amazonii na terenie Brazylii, Kolumbii, Gujany, Wenezueli, Ekwadoru, Peru i prawdopodobnie Boliwii. W Ekwadorze odnotowano go w prowincjach Sucumbíos, Napo, Pastaza, Zamora Chinchipe, Morona Santiago i Orellana. Występuje na wysokości do około 1860 m n.p.m.[8].
Ekologia i zachowanie
Gatunek ten występuje w wielu siedliskach: tropikalnych wilgotnych lasów nizinnych i tropikalnych wilgotnych lasów górskich także wtórnego wzrostu. Spotkano go także w obrzeżach lasów, plantacjach i gajach bananowców[8]. Prowadzą nocny nadrzewny tryb życia. Największą aktywność wykazują w pierwszych godzinach nocnych w okresach wilgotnych, w trakcie opadów deszczu czy mżawki. Żerują najczęściej na gałęziach drzew i krzaków na wysokościach od 0,8 m do 12 m nad poziomem gruntu ale także na bezpośrednio na ziemi. Zwiększona aktywność w okresach wilgotnych związana jest przede wszystkim z dietą tego gatunku, która składa się głównie ze ślimaków. W ciągu dnia odpoczywa w dziuplach drzew lub pod kłodami drzew czy pod kamieniami, spotykano je także w gniazdach ptaków[7]. Jest gatunkiem jajorodnym. Nie ma wielu informacji o rozrodzie tego gatunku, ale w 2006 roku w Mogi Mirim w stanie São Paulo w Brazylii została złapana ciężarna samica o długości SVL 600 mm i masie 60,8 g, która została umieszczona w terrarium i 27 grudnia 2006 roku złożyła 5 jaj o wymiarach 29,2 ± 1,9 mm długości, 12,7 ± 0,4 mm szerokości i wadze 3 ± 0,1 g. Inkubacja trwała 107 dni w średniej temperaturze 24 °C. Z pięciu jak wykluły się trzy młode węże, dwa samce i jedna samica o wymiarach SVL 172-188 mm, długości ogona (TL) 51-58 mm i masie 2,4–2,8 g[9].
Status
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN Dipsas indica jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern). Gatunek ten był opisywany jako dość pospolity. Liczebność ani trend populacji nie jest oszacowany[2].
Uwagi
Przypisy
- ↑ Dipsas indica, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Dipsas indica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2024-12-25] (ang.).
- ↑ a b c d P. Uetz & J. Hallermann, Dipsas indica (BOULENGER, 1902), [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-12-24] (ang.).
- ↑ G.A. Boulenger, Descriptions of new batrachians and reptiles from northwestern Ecuador., „The Annals and magazine of natural history; zoology, botany, and geology”, 9, seria 7, London: Taylor and Francis, Ltd, 1902, s. 51-57 (ang.).
- ↑ Paola María Sánchez Martínez, =Revisão taxonômica da tribo Dipsadini (Serpentes: Dipsadidae, Dipsadinae), [w:] praca doktorska Instituto de Biociências da Universidade de São Paulo. Departamento de Zoologia, 2016, s. 416, DOI: 10.11606/T.41.2017.tde-15122016-110416 (hiszp.).
- ↑ Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 73, OCLC 637083062 (ang.).
- ↑ a b c d Arteaga A., Graceful Snail-eating Snake (Dipsas indica), [w:] Reptiles of Ecuador: Life in the middle of the world. (red. Arteaga A, Bustamante L, Vieira J), 2024, DOI: 10.47051/PAPY4074 (ang.).
- ↑ a b c d Pazmiño-Otamendi G. & Rodríguez-Guerra, Dipsas indica Caracoleras delgadas, [w:] Reptiles del Ecuador. Version 2022.0. (red. Torres-Carvajal, O., Pazmiño-Otamendi, G., Ayala-Varela, F. y Salazar-Valenzuela, D), Quito: Museo de Zoología, Pontificia Universidad Católica del Ecuador, 2021 (hiszp.).
- ↑ Braz H.B.P., Almeida-Santos S.M., Dipsas indica (Snail-eating snake): reproduction., „Herpetological Bulletin”, 2008, s. 36-38 [dostęp 2024-12-26] (ang.).
- ↑ Mark Henry Sabaj, Codes for Natural History Collections in Ichthyology and Herpetology, „Copeia”, 108 (3), 2020, s. 593–669, DOI: 10.1643/ASIHCODONS2020 (ang.).