Wikipedia

Bartłomiej Sienkiewicz

polski historyk, publicysta, minister kultury i dziedzictwa narodowego (od 2023)
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Marcin Mizerski (dyskusja | edycje) o 13:02, 7 lis 2024. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.

Bartłomiej Henryk Sienkiewicz (ur. 29 lipca 1961 w Kielcach) – polski historyk, publicysta i polityk. W latach 1990–2002 funkcjonariusz Urzędu Ochrony Państwa, oficer tej służby w stopniu podpułkownika, współtwórca Ośrodka Studiów Wschodnich (1990). W latach 2013–2014 minister spraw wewnętrznych i koordynator służb specjalnych, poseł na Sejm IX i X kadencji, w latach 2023–2024 minister kultury i dziedzictwa narodowego, poseł do Parlamentu Europejskiego X kadencji.

Bartłomiej Sienkiewicz
Ilustracja
Bartłomiej Sienkiewicz (2024)
Data i miejsce urodzenia

29 lipca 1961
Kielce

Minister kultury i dziedzictwa narodowego
Okres

od 13 grudnia 2023
do 13 maja 2024

Przynależność polityczna

Platforma Obywatelska

Poprzednik

Dominika Chorosińska

Następca

Hanna Wróblewska

Minister spraw wewnętrznych
Okres

od 25 lutego 2013
do 22 września 2014

Przynależność polityczna

bezpartyjny
(z rekomendacji PO)

Poprzednik

Jacek Cichocki

Następca

Teresa Piotrowska

Odznaczenia
Krzyż Wolności i Solidarności Odznaka Honorowa „Bene Merito”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Wiadomości w Wikinews
Bartłomiej Sienkiewicz podczas pełnienia funkcji ministra MSWiA

Życiorys

Działalność w okresie PRL

Jest synem Juliusza (1932–2021)[1] i Aliny z domu Korzeniowskiej (1936–2016)[2] oraz prawnukiem Henryka Sienkiewicza[3].

W latach 80. współpracował z opozycją demokratyczną. Od 1981 związany z Niezależną Oficyną Studentów w Krakowie, zajmował się drukiem i dystrybucją wydawnictw drugiego obiegu[4]. Działał w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów, gdzie m.in. był członkiem redakcji „Biuletynu Niezależnego Zrzeszenia Studentów”[5]. W styczniu 1982 został zatrzymany i przez 3 dni osadzony jako podejrzany o „utrudnianie postępowania karnego” (sprawa została umorzona). W latach 1987–1988 był trzykrotnie karany grzywną przez kolegia do spraw wykroczeń za udział w zajściach ulicznych, „zakłócenia porządku publicznego” i kolportaż ulotek[6]. W 1988 znalazł się w komitecie organizacyjnym Międzynarodowej Konferencji Praw Człowieka w Krakowie[7]. W 1988 był jednym z sygnatariuszy deklaracji Tezy programowe środowiska «Czas przyszły», przygotowanej przez grupę działaczy Ruchu Wolność i Pokój skupioną wokół Jacka Czaputowicza i pisma „Czas Przyszły”[8].

W 1987 ukończył studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego[9].

Działalność zawodowa w III RP

Był funkcjonariuszem Urzędu Ochrony Państwa od powołania tej instytucji w 1990 do jej rozwiązania w 2002. Pełnił funkcję głównego doradcy zarządu wywiadu UOP[10], był też w składzie kierownictwa komórek analitycznych urzędu. Służbę zakończył w stopniu podpułkownika[11]. Był współpracownikiem ministrów spraw wewnętrznych Krzysztofa Kozłowskiego i Andrzeja Milczanowskiego[12].

Współzałożyciel Ośrodka Studiów Wschodnich, był jego wicedyrektorem zajmującym się problematyką wschodnią (1991–1993, 1995–2001), został też przewodniczącym rady tej instytucji[13]. Po odejściu ze struktur administracji państwowej prowadził własną działalność gospodarczą w branży analitycznej[12]. Został stałym współpracownikiem „Tygodnika Powszechnego”, a także publicystą prasy codziennej[12]. W 2012 był nominowany do nagrody Grand Press w kategorii „publicystyka” za swój tekst Ambaras z polskością[14].

Wykładał w Akademii Obrony Narodowej w Warszawie[15]. Był również członkiem rady Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych[16] oraz członkiem rady Centralnego Ośrodka Szkolenia Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego[15].

Działalność polityczna w III RP

 
Bartłomiej Sienkiewicz (2013)

25 lutego 2013 objął stanowisko ministra spraw wewnętrznych w rządzie Donalda Tuska[17]. Objął także funkcję koordynatora służb specjalnych – 28 lutego 2013 prezes Rady Ministrów przekazał mu nadzór i zadanie koordynowania działań Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, CBA oraz wywiadu i kontrwywiadu wojskowego[18].

W czerwcu 2014 tygodnik „Wprost” ujawnił nielegalnie nagraną rozmowę z lipca 2013 pomiędzy Bartłomiejem Sienkiewiczem a Markiem Belką i Sławomirem Cytryckim, której przedmiotem były m.in. zmiany w ustawie o NBP i ewentualna zmiana ministra finansów[19]. 22 września 2014 zakończył urzędowanie na stanowisku ministra. Od lutego do czerwca 2015 był dyrektorem Instytutu Obywatelskiego, think tanku Platformy Obywatelskiej.

W wyborach w 2019 uzyskał mandat posła na Sejm IX kadencji, kandydując jako lider listy Koalicji Obywatelskiej w okręgu kieleckim i otrzymując 35 009 głosów[20]. Po wyborach przystąpił do PO, a w styczniu 2020 zgłosił swoją kandydaturę na przewodniczącego partii[21]. W wyniku głosowania w tym samym miesiącu zajął ostatnie miejsce wśród czterech kandydatów[22].

W 2023 kandydował do Sejmu z ramienia KO z pierwszego miejsca w okręgu krakowskim. Uzyskał poselską reelekcję, zdobywając 95 873 głosy[23]. 12 grudnia 2023 Sejm X kadencji wybrał go na urząd ministra kultury i dziedzictwa narodowego w trzecim rządzie Donalda Tuska[24][25]. Następnego dnia został przez prezydenta RP Andrzeja Dudę powołany na to stanowisko[26].

19 grudnia 2023 jako przedstawiciel Skarbu Państwa odwołał dotychczasowych członków rad nadzorczych oraz zarządów Telewizji Polskiej, Polskiego Radia i Polskiej Agencji Prasowej[27], a także powołał nowe rady nadzorcze, które wyłoniły nowe zarządy tych instytucji[27][28]. Działania te zostały ocenione jako niezgodne z prawem, m.in. przez środowiska związane z Prawem i Sprawiedliwością[29][30][31]. Wątpliwości co do podstaw prawnych tych działań (przy jednoczesnym skrytykowaniu dotychczasowego funkcjonowania wskazanych instytucji) zgłosiła również Helsińska Fundacja Praw Człowieka[32]. Jeszcze w tym samym miesiącu, po zawetowaniu przez prezydenta ustawy okołobudżetowej przewidującej możliwość dofinansowania mediów publicznych, Bartłomiej Sienkiewicz podjął decyzję o postawieniu w stan likwidacji TVP, Polskiego Radia oraz PAP[33], wyznaczając również likwidatorów[28]. W styczniu 2024 sąd rejestrowy odmówił wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego członków organów powołanych 19 grudnia 2023, wskazując na formalną właściwość w tej mierze Rady Mediów Narodowych[28].

Przed wyborami do Parlamentu Europejskiego w 2024 otrzymał pierwsze miejsce na liście KO w okręgu małopolsko-świętokrzyskim[34], w związku z czym złożył rezygnację z pełnienia funkcji rządowej[35]. Ze stanowiska ministra został odwołany 13 maja 2024[36]. W wyniku głosowania z czerwca 2024 uzyskał mandat europosła X kadencji (otrzymał 254 324 głosy)[34]. Zasiadł w Komisji Spraw Konstytucyjnych[37].

Wyniki w wyborach ogólnopolskich

Wybory Komitet wyborczy Organ Okręg Wynik
2019 Koalicja Obywatelska Sejm IX kadencji nr 33 35 009 (6,14%) [20]
2023 Sejm X kadencji nr 13 95 873 (12,66%) [23]
2024 Parlament Europejski X kadencji nr 10 254 324 (17,08%) [34]

Odznaczenia

Życie prywatne

Jest żonaty, ma trzech synów i córkę[3].

Przypisy

  1. ↑ Zmarł Juliusz Sienkiewicz. To wnuk noblisty i ojciec posła PO [online], wprost.pl, 10 listopada 2021 [dostęp 2023-12-30].
  2. ↑ Marek Jerzy Minakowski, Bartłomiej Sienkiewicz [online], sejm-wielki.pl [dostęp 2023-12-30].
  3. ↑ a b Bartłomiej Sienkiewicz: prawnuk noblisty, ekspert od Rosji. Nowy szef MSW, tvn24.pl, 20 lutego 2013 [zarchiwizowane 2016-03-04].
  4. ↑ Bartłomiej Sienkiewicz, slownik-niezaleznidlakultury.pl [zarchiwizowane 2013-05-04].
  5. ↑ Paweł Goleń, „Biuletyn Niezależnego Zrzeszenia Studentów”, encysol.pl [zarchiwizowane 2020-10-24].
  6. ↑ Dane osoby z wykazu osób publicznych, ipn.gov.pl [zarchiwizowane 2013-09-01].
  7. ↑ Ewa Zając, Zofia Romaszewska, Międzynarodowa Konferencja Praw Człowieka, encysol.pl [dostęp 2012-09-21] [zarchiwizowane 2010-12-09].
  8. ↑ Grzegorz Waligóra, Ruch Wolność i Pokój, encysol.pl [zarchiwizowane 2020-09-22].
  9. ↑ Posłowie IX kadencji: Bartłomiej Sienkiewicz [online], sejm.gov.pl [dostęp 2023-12-27].
  10. ↑ Bartłomiej Sienkiewicz – były główny doradca zarządu wywiadu UOP [online], rmf24.pl, 19 lutego 2002 [dostęp 2023-12-27].
  11. ↑ Radosław Sikorski Podcast: Rozmowa z ministrem Bartłomiejem Sienkiewiczem [online], podkasty.info, 9 kwietnia 2021 [dostęp 2021-04-18].
  12. ↑ a b c Noty biograficzne panelistów, batory.org.pl, 8 października 2009 [zarchiwizowane 2018-12-10].
  13. ↑ Rada Ośrodka Studiów Wschodnich im. Marka Karpia, osw.waw.pl [zarchiwizowane 2012-05-15].
  14. ↑ W kategorii Publicystyka zwyciężyli autorzy „Państwa w państwie” [online], press.pl, 10 grudnia 2012 [dostęp 2020-06-28].
  15. ↑ a b Bartłomiej Sienkiewicz, msw.gov.pl [zarchiwizowane 2014-08-05].
  16. ↑ Rada Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, pism.pl [zarchiwizowane 2012-09-09].
  17. ↑ Prezydent dokonał zmian w składzie Rady Ministrów, prezydent.pl, 25 lutego 2013 [zarchiwizowane 2013-05-04].
  18. ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 28 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Bartłomieja Sienkiewicza – Ministra Spraw Wewnętrznych – w zakresie koordynacji służb specjalnych (Dz.U. z 2013 r. poz. 272).
  19. ↑ Handel głową Rostowskiego [online], wprost.pl, 14 czerwca 2014 [dostęp 2014-06-23].
  20. ↑ a b Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2019 [online], pkw.gov.pl [dostęp 2019-10-15].
  21. ↑ Świętokrzyski poseł Bartłomiej Sienkiewicz staje do walki o fotel przewodniczącego Platformy Obywatelskiej! [online], echodnia.eu, 3 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-05].
  22. ↑ Borys Budka nowym szefem PO [online], onet.pl, 25 stycznia 2020 [dostęp 2020-01-26].
  23. ↑ a b Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2023 [online], pkw.gov.pl [dostęp 2023-10-18].
  24. ↑ Druk nr 96: Przedstawiony przez Prezesa Rady Ministrów wniosek w sprawie wyboru członków Rady Ministrów [online], sejm.gov.pl, 12 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-13].
  25. ↑ Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 grudnia 2023 r. w sprawie wyboru w skład Rady Ministrów (M.P. z 2023 r. poz. 1381).
  26. ↑ Prezydent powołał Premiera oraz Radę Ministrów [online], prezydent.pl, 13 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-13].
  27. ↑ a b Minister kultury odwołał prezesów TVP, Polskiego Radia i PAP [online], rp.pl, 20 grudnia 2023 [dostęp 2024-01-10].
  28. ↑ a b c Minister kultury przegrywa w sądzie ws. TVP. Nie wpisano Tomasza Syguta jako prezesa TVP [online], wirtualnemedia.pl, 10 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-10].
  29. ↑ Violetta Baran, Dantejskie sceny w TVP. „Posła biją”" [online], wp.pl, 20 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-27].
  30. ↑ Zamach na media publiczne zaskoczył nawet dziennikarzy RASP [online], wpolityce.pl, 20 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-27].
  31. ↑ Jolanta Ojczyk, Czy minister mógł zmienić władze TVP? Konstytucjonalista wyjaśnia [online], businessinsider.com.pl, 21 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-27].
  32. ↑ Helsińska Fundacja Praw Człowieka o zmianie władz TVP: „poważne wątpliwości prawne” [online], businessinsider.com.pl, 22 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-30].
  33. ↑ Sienkiewicz postawił w stan likwidacji TVP, Polskie Radio oraz PAP [online], gazetaprawna.pl, 27 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-30].
  34. ↑ a b c Wybory do Parlamentu Europejskiego 2024 [online], pkw.gov.pl [dostęp 2024-06-10].
  35. ↑ Rekonstrukcja rządu. Zmiany w 4 resortach, gov.pl, 10 maja 2024 [zarchiwizowane 2024-05-11].
  36. ↑ Oficjalne zaprzysiężenie nowych ministrów – priorytetem niezmiennie bezpieczeństwo, gov.pl, 13 maja 2024 [zarchiwizowane 2024-05-13].
  37. ↑ Bartłomiej Sienkiewicz [online], europarl.europa.eu [dostęp 2024-07-20].
  38. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 kwietnia 2015 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2015 r. poz. 505).
  39. ↑ Wręczenie przez ministra Radosława Sikorskiego odznaki Bene Merito, msz.gov.pl, 13 listopada 2009 [zarchiwizowane 2018-11-08].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bartłomiej_Sienkiewicz&oldid=75172810”