Führer
Führer (niem. wódz)[1] – tytuł używany przez Adolfa Hitlera, przywódcę nazistowskich Niemiec po przejęciu władzy w kraju[2]. Sam Hitler nie przyznawał się do autorstwa tytułu, wyrażając się o nim: Tytuł Führer jest najpiękniejszy, bo wyrasta z ducha języka[3].
| |
| Führer III Rzeszy | |
| Okres |
od 2 sierpnia 1934 |
|---|---|
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca |
Karl Dönitz (jako prezydent Rzeszy) |
Historia
Symbolizował on całkowitą władzę nad państwem i jego obywatelami (pełny tytuł to Der Führer und Reichskanzler – „wódz i kanclerz Rzeszy”). Tytuł Führera był wcześniej używany wewnątrz NSDAP na określenie zwierzchniej władzy jej przywódcy (miało to miejsce od 1921-1922[4]). Po upadku III Rzeszy tytuł Führera przestał być używany. Hitler jako Führer posiadał całkowite zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi III Rzeszy, równocześnie stał na czele partii NSDAP oraz był głową państwa i szefem rządu.
6 sierpnia 1934 Hitler rozkazał rozporządzeniem ministerstwa Reichswehry, aby wszyscy niemieccy żołnierze zwracali się do niego w formie Mein Führer, w miejsce stosowanej dotąd względem oficerów wersji trzecioosobowej (której zakazano formalnie 15.12.1936, 5.11.1937 i 23.03.1939).
Tytuły honorowe Adolfa Hitlera jako Führera III Rzeszy
- Najwyższy Sędzia Narodu Niemieckiego (Oberster Richter des Deutschen Volkes) – tytuł otrzymany po „nocy długich noży”, 30 czerwca 1934[5].
- Pierwszy Żołnierz Rzeszy Niemieckiej (Erster Soldat des Deutschen Reiches) – tytuł ten Hitler otrzymał po rozpoczęciu II wojny światowej, 1 września 1939[6].
- Pierwszy Robotnik Nowych Niemiec (Erster Arbeiter des neuen Deutschland)[7].
- Największy Dowódca Wojskowy Wszech Czasów (Größter Feldherr aller Zeiten) – tytuł ten przyznał Hitlerowi feldmarszałek Wilhelm Keitel po zwycięskiej kampanii zachodniej we Francji i krajach Beneluksu.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Słownik Wyrazów Obcych.
- ↑ Fuhrer, dexonline.ro, [dostęp: 1 stycznia 2017].
- ↑ Rozmowy przy stole, Wyd. Charyzma 1996, s. 178, ISBN 83-85820-02-7.
- ↑ A. Mix, Führer, [w:] Polska-Niemcy. Wojna i Pamięć, red. J. Kochanowski, B. Kosmala, Warszawaa-Poczdam 2013, s. 262.
- ↑ Münchener Studien zur Politik. T. 9. Beck, 1969, s. 22.
- ↑ W. Pyta, Hitler: Der Künstler als Politiker und Feldherr. Eine Herrschaftsanalyse, München 2015. (Odczyt z Google Books).
- ↑ Gert Kerschbaumer: Faszination Drittes Reich: Kunst und Alltag der Kulturmetropole Salzburg. O. Müller, 1988, s. 53, 55. ISBN 978-3-7013-0732-6.
Linki zewnętrzne
- Mundury Führera III Rzeszy, [dostęp: 1 stycznia 2017].
- Means Used by the Nazi Conspiractors in Gaining Control of the German State (Part 4 of 55), fcit.usf.edu.com, [dostęp: 1 stycznia 2017].
- http://woerterbuchnetz.de/DWB/?lemid=GF11131, woerterbuchnetz.de, [dostęp: 1 stycznia 2017].
- Umundurowanie Führera III Rzeszy, militariacollection.com, [dostęp: 1 stycznia 2017].