Onuca

Onuca (gwar. łonyca) – kwadratowy (ok. 40×40 cm) lub prostokątny (ok. 40×80 cm) kawałek tkaniny lnianej lub bawełnianej flaneli używany zamiast skarpet. Onuca prostokątna używana była do butów z wysoką cholewką.

Onuca używana przez fińskie siły samoobrony do 1990

Radziecki żołnierz w okopie suszy onuce

Używana była w dawnej Polsce. Pod koniec czasów saskich w miejsce onuc zaczęto używać skarpetek i mesztów tureckich. W ówczesnym wojsku zarówno oficerowie, jak i żołnierze, zwłaszcza podczas kampanii, używali onuc w miejsce pończoch i skarpet, jako lepiej utrzymujących ciepło, nieulegających tak podarciu i łatwiejszych do prania.

Zwyczaj używania onuc najdłużej w Polsce przetrwał w wojsku – do lat 80., gdy skarpety były w powszechnym użyciu – oraz regionach wiejskich. Podobnie jak skarpety, była warstwą ubioru chroniącą stopy przed zimnem i otarciami oraz izolującą je od obuwia. Prawidłowo założona, spełniała dobrze swoją rolę, lecz nawet niewielkie fałdy powodowały dotkliwe otarcia stóp.

Współcześnie onuc używają niektóre armie państw byłego ZSRR. Z wyposażenia armii rosyjskiej onuce zostały wycofane oficjalnie w 2013 roku.

Zalety:

• po praniu szybko schnie,
• można ją zrobić samodzielnie z tkaniny, którą aktualnie dysponujemy,
• jest trwalsza od skarpet.

Wady:

• jest trudniejsza w zakładaniu od skarpet,
• jest większa niż skarpety (wymaga większego buta),
• źle założona może spowodować otarcia,
• nie można w nich chodzić bez obuwia.

Onuce stosowane są również w górnictwie, gdzie istnieje potrzeba długotrwałego noszenia butów gumowych i istnieje ryzyko otarć związanych z brakiem możliwości ich ściągnięcia, i zsunięciem skarpet.

W czasie inwazji Rosji na Ukrainę onuca stała się popularną obelgą, wymierzoną w osoby o prorosyjskich/antyukraińskich poglądach lub oskarżanych o bycie płatnymi rosyjskimi trollami.