Wikipedia

Krzysztof Bednarski

polski rzeźbiarz
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Kmbednarski (dyskusja | edycje) o 17:29, 8 gru 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.

Krzysztof Michał Bednarski (KMB) (ur. 25 lipca 1953 w Krakowie) – współczesny polsko-włoski rzeźbiarz.

Krzysztof Bednarski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

25 lipca 1953
Kraków

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

rzeźba, malarstwo

Ważne dzieła
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa



Życiorys

Jeden z trzech synów Ireny i Jerzego Bednarskiego. Rodzice pochodzili ze Lwowa, mieszkali tam w domu na ulicy Kulparkowskiej. Ukończył XIV Liceum Ogólnokształcące im.Klementa Gottwalda w Warszawie. Ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie (1973-1978) na wydziale rzeźby w pracowniach Jerzego Jarnuszkiewicza i Oskara Hansena. Pracę dyplomową Portret Totalny Karola Marksa obronił 5 lipca 1978 roku[2]. Był związany z teatrem Jerzego Grotowskiego[3][4], dla którego w latach 1976–1981 projektował plakaty. W tym czasie urodził się jego syn. Pracował też w tym okresie w kamieniołomach w Borowie. Od 1986 roku mieszka w Rzymie. W roku akademickim 1996/97 oraz 2014-2017 prowadził pracownię gościnną w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 2014 roku obronił doktorat na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych[5] za pracę W stronę rzeźby, czyli historia jednego dzieła bez końca. W swoich pracach odnosił się do propagandy komunistycznej (Portret totalny Karola Marksa, 1978, własność Muzeum Niepodległości w Warszawie, Portret zbiorowy, 1980, kolekcja Muzeum Narodowym w Warszawie), oraz sytuacji społeczno-politycznej Polski w stanie wojennym (Victoria-Victoria, 1983, kolekcja Muzeum Narodowym w Krakowie). Jednym z powracających motywów w jego pracy jest Moby-Dick (instalacja rzeźbiarska Moby-Dick z 1987 jest obecnie w kolekcji ms2 - Muzeum Sztuki w Łodzi)[1]. Grał w filmach Noc poślubna w biały dzień (1982), Schodami w górę, schodami w dół (1988) oraz My Italy (2017). Jego pierwszą żoną była Barbara Kiszakiewicz drugą żoną jest Marina Fabbri[6]. Ma dwóch synów: Jakuba z małżeństwa z Barbarą Kiszakiewicz i Federico z małżeństwa z Mariną Fabbri.

 
Krzysztof M. Bednarski. Plakat filmowy: Kartka z podróży, 1983

Plakaty filmowe

Od 1976 projektował plakaty dla przedsięwzięć parateatralnych Instytutu Aktora Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu, a od początku lat 80. także plakaty filmowe i teatralne. Przykładem jest plakat do debiutu filmowego Waldemara Dzkiego "Kartka z podróży" z roku 1983, plakat do spektaklu w Teatrze Studio „Ja, Bruno Schulz” w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego. Większość plakatów znajduje się w Muzeum Plakatu w Wilanowie. Od 1980 roku wystawiał plakaty na Międzynarodowym Biennale Plakatu w Warszawie.

Wystawy

Eksponował swoje dzieła na ponad stu wystawach indywidualnych, m.in.: Gravity (Tymoteuszowi Karpowiczowi), Galeria Awangarda, BWA, Wrocław (2016), Pamięci Ryszarda Cieślaka, Instytut J. Grotowskiego, Wrocław (2015), Pieśń z aluminium, Galeria Raster, Warszawa (2014), Widmo krąży, kurator: Achille Bonito Oliva, Narodowa Akademia Sztuk Ukrainy, Kijów (2013); Egzorcyzmy , BWA, Opole (2013); Moby Dick – Opera Aperta, Państwowa Galeria Sztuki, Sopot (2013); Moby Dick – Rzeźba, Galeria aTAK, Warszawa (2012/2013); I coraz więcej bieli Galeria Foksal w Warszawie (2012); Prace z lat 1978-2008, Muzeum Narodowe we Wrocławiu; Thanatos polacco. Omaggio a Jerzy Grotowski, Museo Laboratorio d’Arte Contemporanea MLAC, Rzym (2009); Ku Górze – hommage à Jerzy Grotowski, Atlas Sztuki, Łódź (2009); Portret Totalny Karola Marksa (1977-2009), Muzeum Górnośląskie, Bytom; Moby Dick - Anima Mundi, Muzeum Narodowe w Szczecinie (2008); The Shadow Line / Brzeg cienia, Galeria Foksal Warszawa (2007), Karol Marks vs Moby Dick, Analiza formy i rozbiórka idei, 26 października 2018 - 24 marzec 2019, Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie[7], oraz na ponad pięciuset wystawach zbiorowych[8].

Kolekcje

Prace Krzysztofa M. Bednarskiego znajdują się w kolekcjach muzeów polskich, m.in w: Muzeum Narodowe w Krakowie, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki w Warszawie, MHŻP POLIN, MOCAK w Krakowie, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej Elektrownia w Radomiu, Muzeum Śląskie w Katowicach, Muzeum Niepodległości w Warszawie, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Galeria Studio w Warszawie, Galeria Arsenał w Białymstoku, Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, kolekcje Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Lublinie, Łodzi i Wrocławiu, kolekcja Galerii Foksal, w Warszawie, w Muzeum Plakatu w Wilanowie, PKO Banku Polskiego w Warszawie, Muzeum Historii Polski w Warszawie, oraz w kolekcjach zagranicznych, m.in.: MAAM w Rzymie, Fundacja Giorgio Franchetti w Rzymie, Fundacja Federico Fellini w Rimini, Fundacja Morra w Neapolu, Fundacja Orestiadi w Gibellinie na Sycylii, Fundacja Mario Schifano w Rzymie, Targetti Light Art Collection we Florencji, Międzynarodowa kolekcja sztuki w Certosa di Padulla, Włochy, Fundacja Leube, Salzburg-Gartenau, Muzeum Sztuki w Raumie, Finlandia, Art./Omi Foundation, New Jork, Kathryn & Marc LeBaron, Lincoln, US[8].

Najważniejsze prace

 
Karol Marks i KMB

Karol Marks

Portret Karola Marksa była pracą dyplomową Bednarskiego obronioną w 1978 roku na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Autor zebrał duży fotograficzny materiał dokumentacyjny i wykonał na jego podstawie głowę Marksa bez ramion i cokołu w wielu różnych wielkościach. Portret był odczytywany jako ironia, krytyka propagandy komunistycznej. Bednarski kontynuuje tworzenie Marksów w różnych wariantach przez całą swoją późniejszą karierę już jako projekt totalny dodając do głowy Marksa fragmenty i obiekty, które stanowią komentarz do wydarzeń społecznych lub życiowych.


 
Krzysztof M. Bednarski we wnętrzu Moby Dicka, Muzeum ASP, Warszawa 1987
 
Moby Dick realizacja 10. Muzeum Sztuki - MS2. Lódź 2008, instalacja: kadłub jachtu pocięty na 15 części, liny stalowe, dźwięk

Moby-Dick

Bednarski pisze o cyklu prac Moby-Dick[5] Praca nad Moby Dickiem zmieniła kompletnie moje myślenie o rzeźbie i przestrzeni. Nastąpiło gwałtowne przewartościowanie mojego języka rzeźbiarskiego[..] Nagle poczułem „otwarcie wolnego”. Wiedziałem, że znalazłem fundament mojej rzeźby. W 1986 znalazł nad Wisłą kadłub dużej łodzi w śniegu, który skojarzył mu się z cielskiem białego wieloryba z powieści Hermana Melvilla. Kadłub został pocięty na szesnaście części, w akcie dekonstrukcji, i odtworzony na poddaszu pałacu przy Krakowskim Przedmieściu w akcie częściowej konstrukcji. Do 2014 roku Moby-Dick był prezentowany w ponad dziesięciu przestrzeniach muzealnych tworząc w.g. Bednarskiego zupełnie nowe stymulujące relacje między obiektem a danym miejscem. Autor pisze, że jego prace z cyklu Moby-Dick tworzą długi pasaż, który prowadził go przez sztukę i życie[5]. Ten cykl prac stanowił podstawę jego doktoratu na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w 2014 roku.

Portrety z cienia

W lecie 1980 w czasie sympozjum rzeźbiarskiego Zagłębia Miedziowego Granit (20 czerwiec 1980 - 20 sierpień 1980) roku Bednarski wyrzeźbił Krawężnik rzeźbę poświęconą Janowi Szelidze[9]. Rzeźba powstała w czasie pracy w kamieniołomach w Gniewkowie[10] i przedstawia schematyczny profil głowy człowieka rozciągnięty na całej długości kamienia. Profil ten uwidacznia się na krańcu krawężnika w postaci cienia padającego na ziemię. Pomnik jest obecnie w miejscowości Chocianów. Później ten pomysł projekcji cienia Bednarski zastosował w pomniku Federico Felliniego (Incontro con Federico Fellini) wykonanym w 1994 roku[6].

Plik:Vision and prayer by Bednarski.jpg
Jedna z prac inspirowanych poematem Dylana Thomasa "Vision and prayer"

Dylan Thomas (Vision and Prayer)

W latach 1989-1992 opracował prace oparte na poezji Dylana Thomasa w szczególności poemacie Vision and Prayer (V&P, Wizja i modlitwa), który napisany jest w formie klepsydry. Bednarski stworzył szereg reliefowych tablic, prac na papierze i płótnie i rzeźb będących przekształceniem tego motywu[2].


Sfinks

Sinks jest rzeźbą z pudełek od zapałek. Autor budował go w początkach 1984 roku w okresie wielkiej zapaści gospodarczej Polski. Zbudowanie Sfinksa wymagało zdobycia około dziesięciu tysięcy pudełek od zapałek, co wymagało wtedy olbrzymiego wysiłku, bo był to towar reglamentowany. Sfinks był dedykowany wielkim budowniczym: od Faraonów do Stalina. Konstrukcja Sfinksa zajęła trzy miesiące a matka artysty w końcu powiedziała: Zostaw synku te gówniane zapałki, ja się boję o Ciebie. Rozmawiałam z twoimi braćmi, pożyczą pieniądze, kupisz marmur i wyrzeźbisz coś porządnego. Obecnie rzeźba znajduje się w Muzeum Rzeźby Polskiej w Orońsku[11].

 
Bednarski w swoim mieszkaniu w Warszawie parodiuje gest Victoria z uciętymi palcami W tyle instalacja Rozstrzelanie Różowej Pantery według Goi

Gesty

Maryla Sitkowska, wieloletni krytyk i archiwistka twórczości Bednarskiego opisała[12] gesty - pomniki, w których modelem jest lewa dłoń autora. Dłoń wykonuje specjalny gest, dla przykładu Bilet pokazuje dłoń z charakterystycznie trzymanym biletem. Najbardziej znanym gestem jest "Victoria-Victoria", która powstała w 1983 roku w stanie wojennym (1981-1983) w Polsce podczas sympozjum rzeźbiarskiego w Digne-les-Bains we Francji. Rzeźba pokazuje gest zwycięstwa i wolności, ale z uciętymi palcami. Pierwsza wersja powstała w Polsce.

 
Kadrujące ręce na grobie Krzysztofa Kieślowskiego - jeden z projektów rzeźby nagrobnej Krzysztofa Bednarskiego ukończony w czerwcu 1997 roku

Rzeźby nagrobne

Jest autorem rzeźb nagrobnych[13] m.in.: Konstantego Puzyny, Krzysztofa Kieślowskiego, Ryszarda Cieślaka (Cmentarz Osobowicki, Wrocław) , Wojciecha Fangora (2017, Cmentarz Wojskowy na Powązkach), Krzysztofa Krauzego (2017, na cmentarzu w Kazimierzu Dolnym), oraz pomników Incontro con Federico Fellini (Rimini, 1994), Fryderyka Chopina La note bleue (Wiedeń, 2010), Stefana Kuryłowicza (Warszawa 2013), a także rzeźby Thanatos Polski,1984 (kolekcja Muzeum Narodowe we Wrocławiu), poświęconej pamięci przyjaciół z Teatru Laboratorium Jerzego Grotowskiego. W wywiadzie w Odrze powiedział, że najlepszą ostatnią przysługą dla kogoś, kto był mu bliski jest zrobienie mu dobrego nagrobka[4].

Wyróżnienia

Kilkakrotnie wyróżniony stypendium Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, oraz w latach 1988/1989 stypendium Rządu Włoskiego. Laureat nagrody imienia Katarzyny Kobro w 2004 roku, nagrody kwartalnika EXIT - Nowa sztuka w Polsce (2005), oraz Złotej Sowy Polonii, Wiedeń (2012). W grudniu 2017 roku otrzymał Franco Cuomo International Award przyznawany przez włoski Senat. Odznaczony Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis.


Linki

  • Moby Dick @Mucsarnok Budapest w serwisie YouTube. Moby-Dick Krzysztofa Bednarskiego na wystawie Art From Poland 1945-1996, Budapeszt Mücsarnok Gallery, Muzeum Sztuk Pięknych 1997, kurator Anda Rottemberg i Jaromir Jedlinski. Film Józef Robakowski z 1997.
  • Koncert na Moby-Dicka w serwisie YouTube. Muzyka nagrana przez Krzysztofa Bednarskiego w aTAK Gallery 26 lutego 2013 w ostatnium dniu wystawy Moby Dick_Sculpture. Film Paweł Hepner.
  • Sfinks w serwisie YouTube. Krzysztof Bednarski opowiada o swojej rzeźbie. Wernisaż wystawy Orońsko – 17 kilometrów w linii prostej w Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej (MCSW) Elektrownia w Radomiu.

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. ↑ a b c Waldemar Okoń, UbiSunt? Gdzie oni są. Pamięci Aktorów Teatru Laboratorium Jerzego Grotowskiego, ArtMain Station by mia. Gazeta Dworcowa, Wrocław, 19 lipiec 2016. Dworzec Główny PKP we Wrocławiu, Wystawa 6 lipca - 31 lipca 2016 (miaartgallery.com)
  2. ↑ a b Maryla Sitkowska: Portret totalny Karola Marksa 1977-2009/ katalog wystawy. Bytom: Muzeum Górlnośląskie, 2009. ISBN 83-88880-81-0. [174 strony, eseje]
  3. ↑ Krzysztof Baraniewski. Krzysztof Bednarski : od pasażu przez sztukę do pasażu przez znaki / Waldemar Baraniewski. „Exit”. 2, s. 1908-1914, 1999. 
  4. ↑ a b Waldemar Baraniewski. W mojej bliskości wyczuwałem śmierć / Krzysztof Bednarski ; rozm. przepr. Waldemar Baraniewski. „Odra”. 48 (11), s. 77-81, listopad 2008. 
  5. ↑ a b c Krzysztof Bednarski: W stronę rzeźby, czyli historia jednego dzieła bez końca. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Wydział Rzeźby, 2014. [Praca doktorska Promotor Adam Myjak]
  6. ↑ a b Maryla Sitkowska: Krzysztof M. Bednarski - pasaż przez sztukę = Passage through art (rozdział Pomniki z cienia, ognia i papieru). Orońsko: Centrum Rzeźby Polskiej, 2009, seria: Monografie Rzeźbiarzy Polskich. ISBN 978-83-85901-75-4.
  7. ↑ Krzysztof M. Bednarski: Karol Marks vs Moby Dick. Analiza formy i rozbiórka idei. [dostęp 2018-10-02]. (pol.).
  8. ↑ a b Moby Dick Rzeźba. Galeria aTak, 30 listopad 2012. ISBN 978-83-61785-09-5. [124 strony, eseje]
  9. ↑ Szeliga był kamieniarzem, który całe życie przepracował w borowskich kamieniołomach granitu (patrz Krzysztof M. Bednarski, Portret z Cienia, Krawężnik - pamięci Jana Szeligi)
  10. ↑ Krzysztof M. Bednarski, Portret z Cienia, Krawężnik - pamięci Jana Szeligi
  11. ↑ Krzysztof Bednarski: Sfinks. W: Agnieszka Łukaszewska: Nie wolno? Bunt wobec stereotypów w postawach artystycznych. Harenda, Zakopane: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, 2016, s. 60-61. ISBN 978-83-65455-29-1.
  12. ↑ Maryla Sitkowska: Krzysztof M. Bednarski - pasaż przez sztukę = Passage through art (rozdział Pomniki). Orońsko: Centrum Rzeźby Polskiej, 2009, seria: Monografie Rzeźbiarzy Polskich. ISBN 978-83-85901-75-4.
  13. ↑ Małgorzata Piwowar. Artysta stawia nagrobki / Krzysztof M. Bednarski ; rozmawiała Małgorzata Piwowar. „Rzeczpospolita”, s. A13, 3 sierpień 2017. 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Krzysztof_Bednarski&oldid=55232671”