Zieloni (Polska)

Partia Zieloni – skrajnie lewicowa polska partia polityczna o programie proekologicznym z naciskiem na prawa człowieka, sprawiedliwość społeczną oraz zrównoważony rozwój. Powstała na kongresie założycielskim w dniach 6–7 września 2003. Zarejestrowana sądownie 23 lutego 2004. Do kongresu, który odbył się w dniach 2–3 marca 2013, partia nosiła nazwę Zieloni 2004 (pozostała ona zastrzeżoną nazwą historyczną).

Partia Zieloni

Państwo	{{{państwo}}}
Skrót	Zieloni
Lider	Marek Kossakowski, Małgorzata Tracz
Adres siedziby	ul. Marszałkowska 1 lok. 160, 00-624 Warszawa
Młodzieżówka	Ostra Zieleń
Obecni posłowie	0/460
Obecni senatorowie	0/100
Obecni eurodeputowani	0/51
[strona oficjalna Strona internetowa]

{{Partia polityczna infobox}} Nieprawidłowe/puste pola: "www". Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | prezes = | barwy = | ideologia polityczna = | liczba członków = | nazwa oryginalna = | data założenia = | państwo = | przewodniczący = | opis logo = | commons = | data rozwiązania = | poglądy gospodarcze = | alt logo = Nieznane pola: "ideologia", "kolory", "partia", "założona", "poglady gospodarcze", "liczba" oraz "międzynarodowe".

Program polityczny

Podobnie, jak inne partie tego nurtu na świecie, Zieloni opierają swoje poglądy na czterech filarach: ekologia, sprawiedliwość społeczna, demokracja oddolna oraz pacyfizm.

Zieloni postulują m.in.:

• zrównoważony rozwój gospodarczy, społeczny, ekologiczny;
• model energetyki opartej na efektywności energetycznej i prosumenckiej energetyce odnawialnej;
• sprawiedliwość społeczną i wyrównywanie nierówności;
• utrzymanie rozdziału Kościołów i związków religijnych od państwa;
• prawa kobiet do legalnego przerywania ciąży;
• wprowadzenie rejestrowanych związków partnerskich (dostępnych zarówno dla osób homo-, jak i heteroseksualnych);
• politykę narkotykową opartą na edukacji i prewencji, a nie karaniu;
• utrzymanie państwowej oświaty i służby zdrowia;
• wycofanie polskiego wojska z Afganistanu;
• zrównoważone zagospodarowanie przestrzenne;
• politykę miejską opartą na usługach publicznych, aktywnej polityce mieszkaniowej, rozwoju dostępnego transportu publicznego, wspieraniu powszechnej i dostępnej edukacji, zdrowia i kultury, poszanowaniu zieleni i ekosystemów;
• zrównoważony rozwój obszarów wiejskich, rozwój rolnictwa ekologicznego, całkowite wyeliminowanie GMO.

Sprzeciwiają się przywróceniu kary śmierci oraz wprowadzeniu podatku liniowego, a także budowie elementów amerykańskich instalacji antyrakietowych w Polsce (tzw. tarcza antyrakietowa).

Program gospodarczy Zielonych opiera się na zrównoważonym rozwoju – koncepcji ekologicznej i społecznej gospodarki rynkowej. Zrównoważony rozwój zakłada integrację celów społecznych, ekologicznych i ekonomicznych m.in. poprzez realizację ekologicznej reformy podatkowej.

Zieloni domagają się skutecznego wdrażania zasady zanieczyszczający płaci. Według Zielonych wprowadzanie ekologicznej, społecznej gospodarki rynkowej przynosi także rozwój małych i średnich przedsiębiorstw oraz nowe, zielone miejsca pracy w takich sektorach gospodarki, jak energetyka odnawialna, termorenowacja, rolnictwo ekologiczne, budownictwo ekologiczne (np. domy pasywne), transport przyjazny środowisku, odmaterializowywanie produkcji itp. Zieloni sprzeciwiają się budowie elektrowni jądrowych, powołując się na istniejące w ich ocenie powody ekonomiczne i ekologiczne. Zieloni zwracają też uwagę na zagrożenia związane ze stosowaniem metody szczelinowania hydraulicznego do poszukiwania gazu z łupków.

Zieloni postulują wyrównywanie szans kobiet i mężczyzn w sferze ekonomicznej – równą płacę za wykonywanie tej samej pracy, zwiększanie udziału kobiet w zarządzaniu firmami adekwatne do poziomu wykształcenia itp. Zieloni są przeciwni budowaniu wzrostu gospodarczego na łamaniu praw człowieka i pracownika, niszczeniu środowiska czy inwestowaniu w przemysł zbrojeniowy i jądrowy.

Zieloni to partia alterglobalistyczna, popiera także wolne i otwarte oprogramowanie.

Partia popiera pogłębianie integracji europejskiej i projekt konstytucji UE bez odwołań do chrześcijaństwa w preambule.

Partia Zieloni prowadzi także kampanię na rzecz połączenia kolejowego Rail Baltica (m.in. przerzucenie na koleje tranzytowego ciężarowego transportu drogowego – „tiry na tory”) i alternatywnego przebiegu europejskiej drogi ekspresowej Via Baltica, omijającego bardzo cenną przyrodniczo Dolinę Rospudy.

Historia

Założycielami Zielonych były osoby wywodzące się z różnych środowisk, zwłaszcza organizacji pozarządowych: ekologicznych, feministycznych, a także działających na rzecz praw człowieka oraz równouprawnienia mniejszości światopoglądowych, seksualnych, narodowych i innych. Większość z nich tworzyła „Grupę Referendalną Zieloni”, działającą w kampanii referendalnej na rzecz przystąpienia Polski do Unii Europejskiej wiosną 2003. Rok 2004 w nazwie Zielonych wiązał się z członkostwem Polski w UE od 1 maja 2004. Partia należy do Europejskiej Partii Zielonych – ogólnoeuropejskiej partii politycznej powołanej 22 lutego 2004 w Rzymie. Zieloni ściśle współpracują z grupą Zieloni – Wolny Sojusz Europejski w Parlamencie Europejskim, której deputowani m.in. protestowali przeciwko budowie rządowego wariantu obwodnicy Augustowa przez dolinę Rospudy oraz doprowadzili do debat i przyjęcia rezolucji Parlamentu Europejskiego na temat homofobii w Polsce i całej Europie (ostatnia 26 kwietnia 2007).

Udział w wyborach

Wybory do Parlamentu Europejskiego w 2004

Pod hasłem „Do Unii po zmiany!” partia startowała w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2004. Zarejestrowała listy w 3 z 13 okręgów wyborczych. Uzyskała 16 288 głosów, co dało jej 0,27% poparcia w skali kraju i 17. miejsce spośród 21 komitetów.

Wybory parlamentarne w 2005

31 maja 2005 Zieloni zawarli porozumienie z Socjaldemokracją Polską i Unią Pracy o wspólnym starcie w wyborach parlamentarnych w 2005 (pod szyldem SDPL). Poparli również Marka Borowskiego w wyborach prezydenckich. Lista SDPL zdobyła 459 380 głosów (3,89% poparcia w skali kraju), z czego sami Zieloni uzyskali 19 644 głosów, co dało 0,17% poparcia w skali kraju (partia przyjęła regułę wystawienia po jednej osobie w okręgu wyborczym). Jedynkami Zielonych w tych wyborach byli ich współprzewodniczący: Magdalena Mosiewicz w okręgu podwarszawskim, w którym uzyskała 2506 głosów oraz Dariusz Szwed w okręgu olsztyńskim, w którym uzyskał 1223 głosy.

Wybory samorządowe w 2006

Lokalne struktury Zielonych samodzielnie decydowały o formule startu w wyborach samorządowych w 2006 (m.in. dlatego władze krajowe partii odrzuciły zaproszenie do tworzącego się bloku Lewicy i Demokratów). Samodzielna lista Zielonych w Warszawie uzyskała 11 210 głosów (1,68%) i 7. miejsce na 14. Niecały 1% poparcia uzyskały we Wrocławiu i Gdańsku współtworzone przez Zielonych z Młodymi Socjalistami komitety lokalne. W innych miastach osoby związane z partią kandydowały z list lokalnych (głównie niepartyjnych) albo koalicji LiD. W jednym przypadku (Konin) komitet „Demokraci” z udziałem Zielonych zawarł umowę o tzw. blokowaniu list z PO.

Wybory parlamentarne w 2007

W wyborach parlamentarnych w 2007 partia wystawiła czworo kandydatów do Senatu, rejestrując jednego z nich. Monika Paca uzyskała w okręgu katowickim 21 336 głosów (4,5% spośród głosujących), zajmując 8. miejsce spośród 10 kandydatów.

Wybory do Parlamentu Europejskiego w 2009

1 lutego 2009 Zieloni wraz z Socjaldemokracją Polską i Partią Demokratyczną – demokraci.pl powołali koalicję Porozumienie dla Przyszłości, która przed wyborami do Parlamentu Europejskiego 13 marca 2009 zarejestrowała Koalicyjny Komitet Wyborczy Porozumienie dla Przyszłości – CentroLewica. KW PdP-CentroLewica zdobył 179 602 głosy (2,44% w skali kraju), w tym 26 002 głosy oddane na kandydatów Zielonych (0,35% w skali kraju). Jedynkami Zielonych w tych wyborach byli ich przewodniczący: Dariusz Szwed otwierający listę w okręgu gdańskim, w którym uzyskał 1758 głosów oraz popierana przez Zielonych Magdalena Środa startująca z pierwszej pozycji w okręgu łódzkim, w którym uzyskała 10 798 głosów.

Wybory prezydenckie w 2010

W wyborach prezydenckich w 2010 Zieloni poparli Grzegorza Napieralskiego w oparciu o analizę programów najważniejszych kandydatów. Kandydat SLD uzyskał w rankingu Zielonego Indeksu najwyższy wynik: 78 w skali od -200 do +200 punktów. W drugiej turze członkowie partii zachęcali do głosowania, ale nie poparli żadnego z kandydatów, wskazując na ich konserwatyzm światopoglądowy i neoliberalizm gospodarczy.

Wybory samorządowe w 2010

Przed wyborami samorządowymi w 2010 Zieloni podpisali porozumienie z SLD, Partią Kobiet, Unią Pracy i OPZZ. Zieloni startowali z list SLD m.in. w Warszawie i na Śląsku. W niektórych innych miastach, np. Bydgoszczy i Lublinie, Zieloni wystartowali w ramach innych list lewicowych.

W wyniku wyborów Zieloni zdobyli pierwsze mandaty w samorządzie: 3 w radach miast i gmin (Warszawa, Opole i Kąty Wrocławskie) oraz 2 w sejmikach wojewódzkich (śląskim i zachodniopomorskim).

Wybory parlamentarne w 2011

W wyborach parlamentarnych w 2011 przedstawiciele partii ponownie znaleźli się na listach Sojuszu Lewicy Demokratycznej, jednak nie uzyskali żadnego mandatu w Sejmie. Sami kandydaci Zielonych uzyskali 23 421 głosów, co dało 0,16% poparcia w skali kraju. Jedyną jedynką Zielonych był ich przewodniczący Dariusz Szwed otwierający listę w okręgu chrzanowskim, w którym uzyskał 3842 głosy.

Wybory do Parlamentu Europejskiego w 2014

W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 Zieloni utworzyli własny Komitet Wyborczy Partia Zieloni. Start z list komitetu Zielonych zapowiedzieli przedstawiciele Partii Kobiet, Polskiej Partii Socjalistycznej i Młodych Socjalistów. Komitet zarejestrował listy w pięciu okręgach. Komitet Zielonych uzyskał w wyborach 22 481 głosów (0,32%), zajmując 10. miejsce (wyprzedzając m.in. komitet Demokracji Bezpośredniej, którego listy były zarejestrowane w sześciu okręgach).

Wybory samorządowe w 2014

W wyborach samorządowych w 2014 Zieloni wystawili własne listy do rady miasta w Warszawie i Wrocławiu, w Warszawie wystawiając Joannę Erbel jako własną kandydatkę na prezydenta miasta, a we Wrocławiu popierając kandydata SLD. W Krakowie współtworzyli razem ze związkami zawodowymi i ruchami miejskimi komitet Kraków Przeciw Igrzyskom. W Opolu dotychczasowa radna Zielonych Beata Kubica (wybrana w 2010 z listy SLD) kandydowała do rady miasta z listy Mniejszości Niemieckiej. W województwie lubuskim Zieloni współtworzyli razem z Ruchem Sprawiedliwości Społecznej, związkami zawodowymi i ruchami obywatelskimi komitet Nowy Ład w wyborach do tamtejszego sejmiku. Zieloni wystawili również kilkunastu kandydatów w Jednomandatowych Okręgach Wyborczych w całej Polsce.

W wyniku wyborów samodzielne listy Partii Zieloni w Warszawie otrzymały 2,55% głosów do rady miasta. Podobny wynik (2,48%) otrzymała kandydatka na prezydenta miasta Joanna Erbel. Wrocławskie listy Zielonych otrzymały 1,97% głosów do rady miasta. W Krakowie komitet Kraków Przeciw Igrzyskom, współtworzony przez Zielonych, otrzymał 6,7% głosów, co nie przełożyło się na mandaty (Tomasz Leśniak otrzymał poparcie 4,84% w wyborach na prezydenta miasta). Komitet Wyborczy Nowy Ład, współtworzony przez Zielonych, w wyborach do Sejmiku Województwa Lubuskiego otrzymał 0,62% poparcia (był to 10. wynik spośród 11 komitetów). Żaden kandydat Zielonych na radnego w JOW-ach nie uzyskał mandatu.

Wybory prezydenckie w 2015

Kandydatką partii w wyborach prezydenckich w 2015 została ogłoszona posłanka Anna Grodzka, która jednak nie zebrała wymaganej liczby 100 tysięcy podpisów.

Wybory parlamentarne w 2015

W wyborach parlamentarnych w 2015 partia wystartowała wraz z SLD, Twoim Ruchem, Unią Pracy i PPS w koalicji Zjednoczona Lewica, która nie zdobyła mandatów. Sami kandydaci Zielonych uzyskali 39 582 głosy, co dało 0,26% poparcia w skali kraju. Jedynkami Zielonych w tych wyborach byli ich przewodniczący: Małgorzata Tracz w okręgu wrocławskim, w którym uzyskała 14 542 głosy (10. wynik wśród wszystkich kandydatów koalicji) oraz Adam Ostolski w okręgu szczecińskim, w którym uzyskał 6444 głosy.

Przewodniczące i przewodniczący

W Zielonych od kół do Zarządu Krajowego obowiązuje zasada parytetu płci, a przewodniczy zawsze jednocześnie kobieta i mężczyzna (dwoje przewodniczących, do marca 2008 nazywanych „współprzewodniczącymi”).

Przewodniczące:

• od września 2003 do marca 2008 – Magdalena Mosiewicz
• od marca 2008 do kwietnia 2010 – Agnieszka Grzybek
• od kwietnia 2010 do grudnia 2011 – Małgorzata Tkacz-Janik
• od grudnia 2011 do maja 2015 – Agnieszka Grzybek
• od maja 2015 – Małgorzata Tracz

Przewodniczący:

• od września 2003 do listopada 2004 – Jacek Bożek
• od listopada 2004 do grudnia 2011 – Dariusz Szwed
• od grudnia 2011 do marca 2013 – Radosław Gawlik
• od marca 2013 do lutego 2016 – Adam Ostolski
• od lutego 2016 – Marek Kossakowski

Reprezentacja parlamentarna

Pod koniec czerwca 2014 do Zielonych przystąpiła posłanka Anna Grodzka, która wystąpiła z Twojego Ruchu (pozostała początkowo w klubie poselskim TR, jednak trzy miesiące później jej członkostwo w nim wygasło). Po roku wystąpiła jednak z partii.

Kongresy Zielonych

• Kongres Założycielski, 6–7 września 2003, Warszawa

Kongres przyjął Zielony Manifest, będący podstawowym dokumentem programowym powstającej partii.

• I Kongres, 12–14 listopada 2004, Gdańsk
• II Kongres, 24–26 lutego 2006, Katowice
• III Kongres, 1–2 marca 2008, Warszawa

Kongres przyjął poprawki do statutu, zastępując określenia „współprzewodniczący” i „współprzewodnicząca” ich krótszymi wersjami. Zieloni przyjęli również kilka stanowisk dotyczących polityki zagranicznej, m.in. w sprawie wycofania wojska z Iraku i Afganistanu oraz sprzeciwu wobec tarczy antyrakietowej.

• IV Kongres, 16–18 kwietnia 2010, Warszawa

Kongres przyjął cztery uchwały programowe: w sprawie ordynacji wyborczej, priorytetów polityki społecznej, polityki zdrowotnej i polityki edukacyjnej.

• Kongres Programowy, 2–3 września 2011, Warszawa

Kongres przyjął pięć uchwał programowych, dotyczących: zielonej gospodarki, ochrony praw pracowniczych, polityki energetyczno-klimatycznej, świeckiego państwa i polityki kulturalnej.

• VI Kongres Sprawozdawczo-Wyborczy, 2–4 grudnia 2011, Warszawa

Kongres wybrał nowe władze partii.

• VII Kongres Sprawozdawczo-Wyborczy, 2–3 marca 2013, Warszawa

Kongres wybrał nowe władze partii, przyjął również dwie uchwały programowe, dotyczącą polityki europejskiej oraz polityki wspierania odnawialnych źródeł energii. Zmieniono też nazwę partii z „Zieloni 2004” na „Zieloni”.

• VIII Kongres Sprawozdawczo-Wyborczy, 12–13 lipca 2014, Warszawa

Kongres ponownie wybrał Agnieszkę Grzybek i Adama Ostolskiego na przewodniczących partii, przyjął również uchwały dotyczące wyborów samorządowych, prezydenckich i parlamentarnych.

• IX Kongres Sprawozdawczo-Wyborczy, 30–31 maja 2015, Warszawa

Kongres dyskutował o sprawach programowych, wybrał także nowe władze partii.

• X Kongres Sprawozdawczo-Wyborczy, 20–21 lutego 2016, Warszawa

Kongres wybrał nowe władze partii i przyjął Zielony Manifest 2.0.

Zobacz też

• Porozumienie dla Przyszłości
• Zjednoczona Lewica
• Partie polityczne Polski

Bibliografia

• Program wyborczy Zielonych 2004 z 2005

Linki zewnętrzne

• Nowa strona partii
• Stara strona partii