Führer: Różnice pomiędzy wersjami

'''Führer''' (z [[język niemiecki|niem.]] ''wódz'')<ref>[https://pl.pons.com/t%C5%82umaczenie?q=F%C3%BChrer&l=depl&in=ac_de&lf=pl&qnac=F%C3%BChrer+ ''Słownik Wyrazów Obcych''].</ref> – tytuł używany przez [[Adolf Hitler|Adolfa Hitlera]], przywódcę [[III Rzesza|nazistowskich Niemiec]] po przejęciu pełni władzy w kraju po śmierci prezydenta Rzeszy [[Paul von Hindenburg|Paula von Hindeburga]] 2 sierpnia 1934<ref>[http://dexonline.ro/definitie/führer ''Fuhrer''], dexonline.ro, [dostęp: 1 stycznia 2017].</ref>. Sam Hitler nie przyznawał się do autorstwa tytułu, wyrażając się o nim: ''Tytuł Führer jest najpiękniejszy, bo wyrasta z ducha języka''<ref>''Rozmowy przy stole'', Wyd. Charyzma 1996, s. 178, {{ISBN|8385820027}}.</ref>.

Symbolizował on całkowitą władzę nad państwem i jego obywatelami (pełny tytuł to ''Der Führer und Reichskanzler'' – „wódz i [[Kanclerze Niemiec|kanclerz]] [[Rzesza|Rzeszy]]”). Tytuł ''Führera'' był wcześniej używany wewnątrz [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]] na określenie zwierzchniej władzy jej przywódcy (miało to miejsce od 1921-1922<ref>A. Mix, ''Führer'', [w:] ''Polska-Niemcy. Wojna i Pamięć'', red. J. Kochanowski, B. Kosmala, Warszawaa-Poczdam 2013, s. 262.</ref>). Hitler jako ''Führer'' posiadał całkowite zwierzchnictwo nad [[Wehrmacht|siłami zbrojnymi III Rzeszy]], równocześnie stał na czele partii NSDAP oraz był głową państwa i szefem rządu. Na mocy ustawy [[Reichstag]]u z 26 kwietnia 1942 stał się również najwyższym zwierzchnikiem sądowym, mającym prawo karania wszystkich Niemców, nie będąc przy tym związany żadnymi ograniczeniami wynikającymi z przepisów prawa<ref>{{Cytuj książkę | autor = Bartosz Nieścior | tytuł = Prawno-organizacyjne aspekty wcielania do III Rzeszy Sudetenlandu i Austrii – rozprawa doktorska na kierunku prawo, wykonana pod kierunkiem prof. dr hab. Marka Wąsowicza | url = https://www.wpia.uw.edu.pl/uploads/media/5edf76e532734/2200-dr-pr-91100504697.pdf | wydawca = Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego | miejsce = Warszawa | rok = 2020 | strony = 116}}</ref>.

* '''Najwyższy Sędzia Narodu Niemieckiego''' (''Oberster Richter des Deutschen Volkes'') – tytuł otrzymany po „[[Noc długich noży|nocy długich noży]]”, 30 czerwca 1934<ref name="Beck">{{Cytuj książkę |tytuł = Münchener Studien zur Politik |url = https://books.google.com/books?ei=gJUBTo6XN8LsOcSb1KIO&ct=result&hl=pl&id=FVQKAAAAIAAJ&dq=%22Richter+des+deutschen+volkes%22+r%C3%B6hm&q=%22Richter+des+deutschen+volkes%22&redir_esc=y| |wydawca = Beck |data = 1969 |strony = 22 |tom = 9}}</ref>.

* '''Pierwszy Robotnik Nowych Niemiec''' (''Erster Arbeiter des neuen DeutschlandDeutschlands'')<ref name="GK">{{Cytuj książkę |autor = Gert Kerschbaumer |tytuł = Faszination Drittes Reich: Kunst und Alltag der Kulturmetropole Salzburg |url = https://books.google.com/books?id=TFK3AAAAIAAJ&q=%22erste+Arbeiter+des+neuen+Deutschland%22&dq=%22erste+Arbeiter+des+neuen+Deutschland%22&hl=pl&ei=5pwBToDzI9DtOb746J0O&sa=X&oi=book_result&ct=result&redir_esc=y| |wydawca = O. Müller |data = 1988 |strony = 53, 55 |isbn = 9783701307326}}</ref>.