Hermann Franke: Różnice pomiędzy wersjami

|imię i nazwisko = Hermann August Robert Franke

|imięgrafika i nazwisko org =

|pseudonimopis grafiki =

|grafikaalt grafiki =

|opisdata urodzenia grafiki = [[18 czerwca]] [[1829]]

|podpis miejsce urodzenia = [[Bydgoszcz]]

|data urodzeniaśmierci = [[1829 czerwcalipca]] [[18291913]]

|miejsce urodzeniaśmierci = [[Bydgoszcz]]<br />[[Plik: Flag of Prussia 1892-1918.svg|20px]] = [[Królestwo PrusBydgoszcz]]

|dataodznaczenia śmierci = [[29 lipca]] [[1913]] = {{order|OKK}}

[[Plik:Rafineria spirytusu CA Franke od Młynówki b.jpg|thumb|240px|Istniejące do dzisiaj zabudowania po [[Rafineria spirytusu Augusta FrankeFrankego w Bydgoszczy|rafinerii spirytusu C.A.Franke]] nad [[Młynówka (Bydgoszcz)|Młynówką]] w [[Bydgoszcz]]y]]

'''Hermann August Robert Franke''' (ur. [[18 czerwca]] [[1829]] w [[Bydgoszcz]]y, zm. [[191329 lipca]] w [[Bydgoszcz1913]]y tamże) – pomorski [[kupiec]], przemysłowiec, radny i radca miejski [[Bydgoszcz]]yBydgoszczy, [[Honorowi Obywateleobywatele Bydgoszczy|Honorowy Obywatel Bydgoszczy]].

== Życiorys ==

Urodził się 18 czerwca [[1829]] r. w [[Bydgoszcz]]y. Był synem Carla Augusta i Caroline Keymer. Rodzina Franke przybyła do [[Bydgoszcz]]yBydgoszczy w [[1827]] r. z [[Leszno|Leszna]]. Jego ojciec założył w mieście znaną później [[Rafineria spirytusu Augusta FrankeFrankego w Bydgoszczy|destylarnię spirytusu C.A. Franke]]. Po śmierci ojca firma przeszła w ręce Hermana. Od tego momentu datował się jej stały, dynamiczny rozwój. W [[1857]] r. zainstalował pierwszą w mieście [[Maszyna parowa|maszynę parową]] o sile 3 KM. W [[1872]] r. uruchomił nową fabrykę przy ul. [[Ulica Podwale w Bydgoszczy|Podwale]] 11, w której wytwarzano czysty [[spirytus rektyfikowany]] do produkcji [[likier]]ów. Duża moc produkcyjna fabryki (3,5 tys. litrów dziennie) uczyniła z firmy Frankego monopolistę w dostawach spirytusu dla [[Bydgoszcz]]yBydgoszczy i okolic.

W [[1887]] r. zakupił parcelę przy ul. ks. A. Czartoryskiego (gdzie mieścił się tartak i warsztat ciesielski zmarłego rok wcześniej [[Heinrich Mautz|Heinricha Mautza]]), na której wybudował magazyny, a w [[1893]] r. nowoczesną [[Rafineria spirytusu Augusta FrankeFrankego w Bydgoszczy|rafinerię spirytusu]]. Oba zakłady: stara fabryka przy ul. [[Ulica Podwale w Bydgoszczy|Podwale]] oraz nowo wybudowana rafineria osiągnęły zdolność produkcyjną około 10 tys. litrów spirytusu dziennie. Przy obu zakładach istniały zakłady kąpielowe, które do czasu rozbudowy sieci [[wodociągInstalacja wodociągowa|wodociągowej]]owej oraz instalacji [[Łazienka|łazienek]] w domach zaspokajały potrzeby mieszkańców miasta.

W [[1901]] r. założył wraz z synem Konradem [[tartak]] parowy przy ul. Czartoryskiego<ref>późniejPóźniej mieszczący się przy III śluzie Kanału Bydgoskiego, obok ul. Świętej Trójcy.</ref>. Sprzedawane przez niego drewno zyskało odbiorców nie tylko wśród mieszkańców [[Bydgoszcz]]y i okolic, lecz zbywane także było w [[Berlin]]ie, [[Oldenburg]]u i [[Saksonia|Saksonii]]. Do firmy C.A. Franke należały również: destylarnia i sklep firmowy przy ul. [[Ulica Mostowa w Bydgoszczy|Mostowej]] 10 oraz probiernia przy ul. [[Ulica Gdańska w Bydgoszczy|Gdańskiej]] 19.

Ustabilizowana sytuacja finansowa pozwalała Frankemu na działalność społeczną i publiczną. W latach [[1858]]-[[1875]]1858–1875 piastował godność członka rady miejskiej, a w latach [[1875]]-[[1905]]1875–1905 był niepłatnym radcą miejskim. W bydgoskim magistracie zajmował się organizowaniem pomocy dla ubogich i bezrobotnych. Udzielał się także charytatywnie, m.in. przekazał miastu fundusz w wysokości 30 tys. marek na budowę domu starców i przytułka dla nieuleczalnie chorych, podobną kwotę na budowę [[Kościół św. Andrzeja Boboli w Bydgoszczy|kościoła ewangelickiego w Bydgoszczy]] oraz wspierał fundusze stypendialne dla uczniów szkół średnich.

W [[1896]] r. został mianowany przez władze państwowe radcą komercjalnym, a następnie w [[1903]] r. tajnym radcą komercjalnym. W latach [[1876]]-[[1906]]1876–1906 był prezesem utworzonej w [[1875]] r. Izby Handlowej w Bydgoszczy, ciesząc się szacunkiem i zaufaniem miejscowych przedsiębiorców i kapców niemieckich.

Uczestniczył aktywnie w życiu kulturalno-społecznym miasta. Był m.in.

* członkiem rady kościelnej [[KościółKościoły ewangelicko-unijnyunijne|ewangelickiej]] gminy wyznaniowej w [[Bydgoszcz]]y oraz rady prowincjalnej w [[Poznań|Poznaniu]];

* członkiem założycielem powstałego w [[1880]] r. [[Towarzystwo Historyczne Obwodu Nadnoteckiego|Towarzystwa Historycznego Obwodu Nadnoteckiego]], przez blisko 30 lat pełniąc w nim funkcję skarbnika;

* członkiem założycielem ([[1878]] r.) oraz członkiem zarządu [[Niemieckie Towarzystwo Sztuki i Nauki w Bydgoszczy|Niemieckiego Towarzystwa Sztuki i Wiedzy]], uczestnicząc w działalności wydziałów: sztuki, przyrodniczego, historycznego, śpiewaczego i muzycznego;

* członkiem rady starszych [[Bydgoskie Bractwo Kurkowe|Związku Strzeleckiego]] (od [[1877]] r.);

* pasjonatem lokalnej historii; jego zbiór eksponatów archeologicznych i historycznych stał się zaczątkiem [[Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy|Muzeum Miejskiego w Bydgoszczy]].

12 grudnia [[1900]] r. rada miejska i magistrat Bydgoszczy nadały mu tytuł [[Honorowi Obywateleobywatele Bydgoszczy|Honorowego Obywatela Bydgoszczy]]. W uzasadnieniu wskazywano na długoletnią działalność we władzach miasta, zaangażowanie w pracy na rzecz jego rozwoju, zarówno na polu gospodarczym, jak i kulturalnym oraz społecznym.

W [[1905]] r. z uwagi na stan zdrowia wycofał się z czynnego życia społecznego. Zmarł 29 lipca [[1913]] r. Pochowano go na cmentarzu ewangelickim przy ul. [[Ulica Jagiellońska w Bydgoszczy|Jagiellońskiej]] (dzisiaj [[Park Ludowy w Bydgoszczy|Park Ludowy im. Wincentego Witosa]]).

Ostatnia wolą zmarłego było podwyższenie ustanowionej wcześniej fundacji na budowę domu starców o następne 30 tys. marek. Przekazał także 13 tys. marek na wzniesienie ozdobnej fontanny na placu przed [[Teatr Miejski w Bydgoszczy|Teatrem Miejskim]].

== Rodzina ==

Hermann Franke był żonaty z Minna z d. Elsner. Miał dwóch synów:

* Georga Hermanna Karla (ur. [[1858]]) -– profesora [[Uniwersytet Techniczny w Berlinie|Akademii Górniczej w Berlinie]];

* Konrada Moritza Ernsta (ur. [[1865]]) - – radnego i radcę magistratu bydgoskiego.

Zamieszkiwał w [[Bydgoszcz]]y przy ul. [[Ulica Mostowa w Bydgoszczy|Mostowej]] 10. Po śmierci Frankego jego imieniem nazwano jedną z ulic (dzisiaj ul. [[Ulica Stary Port w Bydgoszczy|Stary Port]]), która utrzymywała do [[1945]] r. swą nazwę.

== Zobacz teżUpamiętnienie ==

== Bibliografia ==

{{DEFAULTSORTSORTUJ:Franke, Hermann}}