Jezioro Powidzkie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
lit.
Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zaawansowana edycja mobilna
 
(Nie pokazano 34 wersji utworzonych przez 25 użytkowników)
Linia 1:
{{Jezioro infobox
|nazwa = Jezioro Powidzkie
|innenazwa nazwyoryginalna = =
|wyspyinne nazwy = =
|grafika = Jezioro Powidzkie.JPG
|opis grafiki =
|państwo = PL-WPPOL
|położenielokalizacja = =
|miasta nadbrzeżne = [[Powidz (województwo wielkopolskie)|Powidz]], [[Giewartów]], [[Kosewo (województwo wielkopolskie)|Kosewo]], [[Przybrodzin]]
|lokalizacja = Pojezierze Gnieźnieńskie
|region = [[Równina Wrzesińska]]
|wysokość npm lustra = 98,3-98,5
|commonswyspy =
|powierzchnia = 1035,9-1174,7 ha
|wymiary max długość = 11,05 × 2,06 km
|max szerokość = 2,06 km
|głębokość średnia = 11,5-12,7
|głębokość max = ok. 50
|długość brzegu = 33 910m910 m
|objętość = 134 776,2-131 279,2 tys. m³
|rodzaj jakości = jakość
|klasa czystości = II{{r|Raport2004}}{{r|Choinski2006}} (w roku 2004)
|jakość = II (w roku 2012)<ref name="klasa">{{cytuj stronę |url = http://poznan.wios.gov.pl/gis/ocena2013/jeziora/Jez_Powidzkie_2012.pdf |tytuł = Klasyfikacja wskaźników jakości wód |opublikowany = poznan.wios.gov.pl |język = pl |data dostępu = 2016-01-07}}</ref>
|wysokość npm = 98,3-98,5
|zasolenie =
|rzeki zasilające =
|rzeki wypływające = [[Meszna (dopływ Warty)|Meszna]]
|miasta nadbrzeżne = [[Powidz (województwo wielkopolskie)|Powidz]], [[Giewartów]], [[Kosewo (województwo wielkopolskie)|Kosewo]], [[Przybrodzin]]
|wyspy =
|rodzaj = rynnowe
|kod mapy = Powidz (gmina)
|stopniN = 52 |minutN = 24 |sekundN = 33
|współrzędne = 52°24′33″N 17°56′00″E
|stopniE = 17 |minutE = 56 |sekundE = 00
|opis mapkimapka jeziora =
|kod mapy = Powidz (gmina)
|mapkaopis mapki jeziora = =
|wikinewscommons =
|opis mapki jeziora =
|commons =
|wikinews =
|wikiquote =
}}
[[Plik:Giewartow - kapielisko.JPG|thumb|left|Kąpielisko w Giewartowie]]
[[Plik:Gniezno Narrow Gauge Railway (Poland, October 2011).jpg|thumb|left|Fragment linii [[Gnieźnieńska Kolej Wąskotorowa|GKW]] nad Jeziorem Powidzkim]]
'''Jezioro Powidzkie''' – jest [[jezioro polodowcowe|jeziorem polodowcowym]] typu [[jezioro rynnowe|rynnowego]] w [[Województwo wielkopolskie|woj.województwie wielkopolskim]], w [[Powiat słupecki|powiecie słupeckim]], w [[Powidz (gmina)|gminie Powidz]] (oraz częściowo w gminiei [[Ostrowite (gmina)|Ostrowite]]), leżące na terenie [[PojezierzeRównina GnieźnieńskieWrzesińska|PojezierzaRówniny GnieźnieńskiegoWrzesińskiej]]<ref>{{rCytuj |Raport2004}}tytuł = Regiony fizycznogeograficzne Polski po zmianach w 2018 r. Jest|data największym= jeziorem2018 [[województwo|opublikowany = warmaz.pl wielkopolskie|województwaurl wielkopolskiego]]= https://warmaz.pl/mapy/regiony/ |język = pl}}</ref>.
 
== Charakterystyka ==
Jest największym jeziorem [[województwo wielkopolskie|województwa wielkopolskiego]] i najczystszym jeziorem w [[Polska|Polsce]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Wyborcza.pl |data dostępu = 2023-08-28 |opublikowany = poznan.wyborcza.pl |url = https://poznan.wyborcza.pl/poznan/7,36001,30105532,najczystsza-woda-w-polskim-jeziorze-jest-w-powidzu-to-dla-niej.html}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = Telewizja Polska S.A |tytuł = Jeziora w Polsce z krystalicznie czystą wodą. Tu wypoczniesz jak na Malediwach |data dostępu = 2023-08-28 |opublikowany = www.tvp.pl |url = https://www.tvp.pl/71134278/jeziora-w-polsce-z-krystalicznie-czysta-woda-tu-wypoczniesz-jak-na-malediwach |język = pl}}</ref>.
[[Plik:Źródło Meszny.jpg|alt=Jezioro Powidzkie w Giewartowie, źródło Meszny|lewo|mały|Wypływ rzeki Meszny z Jeziora Powidzkiego]]
Jezioro Powidzkie jest źródłem rzeki [[Meszna (dopływ Warty)|Meszny]], wypływającej z jeziora pomiędzy [[Giewartów|Giewartowem]] a [[Kochowo|Kochowem]]<ref>{{Cytuj |tytuł = JEZIORO POWIDZ – Wedkarski Powidz |data dostępu = 2017-06-01 |opublikowany = wedkarskipowidz.pl |url = http://wedkarskipowidz.pl/jezioro-powidz/ |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Powidzkie Jezioro – WIEM, darmowa encyklopedia |data dostępu = 2017-06-01 |opublikowany = portalwiedzy.onet.pl |url = http://portalwiedzy.onet.pl/9156,,,,powidzkie_jezioro,haslo.html}}</ref>.
 
W ciągu ostatnich kilku lat brzegi jeziora przesunęły się w niektórych miejscach do 5 metrów, a [[mielizna]] na środku jeziora, przekształciła się w małą wyspę. Jezioro objęte jest strefą ciszy, co sprawia, że wody jeziora są czyste z dobrze rozwiniętą [[fauna|fauną]] (m.in. [[łabędź niemy]] czy [[Żuraw zwyczajny|żuraw]]) i [[flora|florą]] (np. [[Komonica wąskolistna|komornica wąskolistna]])<ref name=":0">Piotr Maluśkiewicz, Województwo konińskie : szkic monograficzny, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawn. Nauk, 1983, s. 250-251, <nowiki>ISBN 83-01-00534-3</nowiki>, OCLC 11783554</ref>.
 
W części północnej w jezioro wrzyna się długi na 3,5 km Półwysep Ostrowski<ref name=":0" />.
 
Jezioro ma doskonałe warunki do kąpieli oraz do uprawienia sportów wodnych. Kąpieliska znajdują się m.in. w Giewartowie, [[Kosewo (województwo wielkopolskie)|Kosewie]], [[Powidz (województwo wielkopolskie)|Powidzu]] i [[Przybrodzin|Przybrodzinie]]<ref name=":0" />.
 
Podczas zaborów przez jezioro przebiegała granica rosyjsko-pruska<ref name=":0" />.
 
== Dane morfometryczne ==
Powierzchnia zwierciadła wody według różnych źródeł wynosi od 1035,9 [[hektar|ha]]{{r|Raport2004}} przez 1097,5 ha{{r|Choinski2006}} do 1174,7 ha{{r|IRS}}.
 
Zwierciadło wody położone jest na wysokości 98,4-984–98,5 [[metr|m]] [[n.p.m.]]{{r|Choinski2006}} lub 98,3 m n.p.m.{{r|IRS}} Średnia głębokość jeziora wynosi 11,5 m{{r|IRS}} lub 12,7 m{{r|Raport2004}}, natomiast głębokość maksymalna 46,0 m{{r|IRS}} lub 45,4 m{{r|Raport2004}}.
 
Na podstawie badań przeprowadzonych w 2004 roku wody jeziora zaliczono do [[Klasy czystości wód|II klasy czystości]]{{r|Raport2004}}{{r|Choinski2006}} i II kategorii podatności na degradację{{r|Raport2004}}. W późniejszych latach czystość wody w jeziorze uległa poprawie. Według badań z 2015 roku, Jezioro Powidzkie zostało zaliczone do [[Klasy czystości wód|I klasy czystości]]<ref name="WIOS Poznań" />. W 2023 roku rekord widzialności w tym jeziorze wyniósł aż 10,38 m<ref>{{Cytuj |autor = LM.pl |tytuł = Rekordowy pomiar w Jeziorze Powidzkim. Naukowcy byli zszokowani |data = 2023-06-10 |data dostępu = 2023-08-28 |opublikowany = LM.pl - pierwszy portal w regionie |url = https://www.lm.pl/aktualnosci/rekordowy-pomiar-w-jeziorze-powidzkim-naukowcy-byli-zszokowani |język = pl}}</ref>.
{{fakt|Rozwinięcie linii brzegowej wynosi – 2,97; Wskaźnik odsłonięcia – 81,6.|data=2011-05}}. Powierzchnia zlewni całkowitej (z jeziorem) wynosi 80,1 km²{{r|Raport2004}}.
 
{{fakt|Rozwinięcie linii brzegowej wynosi – 2,97; Wskaźnik odsłonięcia – 81,6.|data=2011-05}}. Powierzchnia zlewni całkowitej (z jeziorem) wynosi 80,1 &nbsp;km²{{r|Raport2004}}.
W ciągu ostatnich kilku lat brzegi jeziora przesunęły się w niektórych miejscach do 5 metrów, a [[mielizna]] na środku jeziora, przekształciła się w małą wyspę. Jezioro objęte jest strefą ciszy, co sprawia, że wody jeziora są czyste z dobrze rozwiniętą [[fauna|fauną]] i [[flora|florą]].
 
== Legenda ==
{{Przypisy|przypisy=
Według dawnej legendy przed wiekami nad Jeziorem Powidzkim stał kamienny posąg pogańskiego bożka Powidza, a w pobliskim [[Chram|chramie]] jego nieśmiertelna córka Diwa strzegła wiecznie płonącego ognia. Któregoś dnia [[Mieszko I]], głosząc nową wiarę, strącił jednak posąg do jeziora. Widząc to Diwa rzuciła się za posągiem w fale jeziora. Do dnia dzisiejszego w marcowe noce ma wynosić na brzeg posąg swojego ojca, śpiewając przy tym dawne pieśni ludowe<ref name=":0" />.
* <ref name="Choinski2006">{{Cytuj książkę | nazwisko = Choiński | imię = Adam | autor link = Adam Choiński | tytuł= Katalog jezior Polski | data = 2006 | wydawca = Wydawnictwo Naukowe UAM | miejsce = Poznań | isbn = 83-232-1732-7 | strony = 545}}</ref>
 
* <ref name="IRS">według [[Instytut Rybactwa Śródlądowego|IRŚ]] za {{Cytuj książkę | nazwisko = Choiński | imię = Adam | autor link = Adam Choiński | tytuł = Katalog jezior Polski | data = 2006 | wydawca = Wydawnictwo Naukowe UAM | miejsce = Poznań | isbn = 83-232-1732-7 | strony = 545}}</ref>
Na podstawie tej legendy [[Józef Aleksander Miniszewski|Józef Aleksander Mniszewski]] napisał [[poemat]] ''Powidzianka''<ref name=":0" />.
* <ref name="Raport2004">{{cytuj książkę|tytuł= Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2004|strony=91 |url= http://www.poznan.pios.gov.pl/publikacje/raport2004/raport2004.pdf |data dostępu = 2011-05-14}}</ref>
 
}}
{{== Przypisy|przypisy ==
<references>
* <ref name="Choinski2006">{{Cytuj książkę | nazwisko = Choiński | imię = Adam | autor link = Adam Choiński | tytuł = Katalog jezior Polski | data = 2006 | wydawca = Wydawnictwo Naukowe UAM | miejsce = Poznań | isbn = 83-232-1732-7 | strony = 545}}</ref>
* <ref name="IRS">wedługWedług [[Instytut Rybactwa Śródlądowego im. Stanisława Sakowicza|IRŚ]] za {{Cytuj książkę | nazwisko = Choiński | imię = Adam | autor link = Adam Choiński | tytuł = Katalog jezior Polski | data = 2006 | wydawca = Wydawnictwo Naukowe UAM | miejsce = Poznań | isbn = 83-232-1732-7 | strony = 545}}</ref>
* <ref name="Raport2004">{{cytuj książkę |tytuł = Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2004|strony=91 |url = http://www.poznan.pioswios.gov.pl/monitoring-srodowiska/publikacje/raport2004raport-o-stanie-srodowiska-w-wielkopolsce-w-roku-2004/raport2004.pdf |strony = 91 |data dostępu = 2011-05-14}}</ref>
* <ref name="WIOS Poznań">[http://poznan.wios.gov.pl/gis/ocena2016/jeziora/Jez_Powidzkie_2015.pdf Klasyfikacja wskaźników jakości wód jezior w województwie wielkopolskim za rok 2015].</ref>
</references>
 
== Linki zewnętrzne ==
Linia 55 ⟶ 74:
{{Największe jeziora w Polsce}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Powidzkie, Jezioro}}
[[Kategoria:Jeziora Pojezierzapolodowcowe Gnieźnieńskiegow województwie wielkopolskim]]
[[Kategoria:Powidz|JezioroJeziora na Równinie Wrzesińskiej]]
[[Kategoria:Powidz (województwo wielkopolskie)|Jezioro]]
[[Kategoria:Jeziora w gminie Ostrowite]]
[[Kategoria:Jeziora w gminie Powidz]]
[[Kategoria:Miejsca do nurkowania w Polsce]]