Międzynarodowa Federacja Szachowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne
 
(Nie pokazano 17 wersji utworzonych przez 14 użytkowników)
Linia 1:
[[Plik:20140811 Assamblea FIDE.jpg|thumb|250px|Kongres FIDE, Tromsø 2014]]
{{spis treści}}
'''Międzynarodowa Federacja Szachowa''' ([[Język francuski|fr.]] ''Fédération Internationale des Échecs'', '''FIDE''') – utworzona 20 lipca 1924 roku w [[Paryż]]u [[organizacja międzynarodowa]], zrzeszająca narodowe związki [[szachy|szachowe]] z całego świata, w tym [[Polski Związek Szachowy]]. Mottem FIDE jest ''Gens una sumus'' ([[łacina|łac.]] ''Jesteśmy jedną rodziną''). Od 2018 na czele FIDE stoi [[Arkadij Dworkowicz]], były wicepremier [[Rosja|Federacji Rosyjskiej]]<ref>{{Cytuj |tytuł = FIDE Presidents |data dostępu = 2019-07-02 |opublikowany = www.fide.com |url = httpshttp://web.archive.org/web/20180815180147/http://www.fide.com/fide/fide-world-chess-federation/fide-presidents.html}}</ref>.
 
Do głównych zadań FIDE należy: definiowanie i ujednolicanie reguł gry w szachy oraz zasad rozgrywania międzynarodowych zawodów szachowych, obliczanie [[Ranking szachowy|rankingu]] szachistów, przyznawanie tytułów (zobacz [[arcymistrz]]) szachistom oraz sędziom szachowym. Federacja organizuje najważniejsze zawody szachowe o zasięgu światowym, w tym [[mistrzostwa świata w szachach|indywidualne mistrzostwa świata]] oraz [[olimpiada szachowa|olimpiady szachowe]], patronuje lub nadzoruje rozgrywanie niektórych turniejów międzynarodowych z udziałem najsilniejszych szachistów świata. Ogromna większość międzynarodowych zawodów szachowych odbywa się na zasadach określonych przez FIDE. Rozgrywki o zasięgu krajowym są organizowane w oparciu o przepisy narodowych związków szachowych, które z założenia nie mogą być sprzeczne z przepisami FIDE.
Linia 9:
W 1928 w [[Haga|Hadze]] FIDE jako pierwsza organizacja sportowa podjęła historyczną decyzję – zrównała prawa amatorów i zawodowców.
 
Początkowo FIDE była dość słabą organizacją, ponieważ [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związek Radziecki]] z przyczyn politycznych odmówił przystąpienia do federacji. Sytuacja uległa zmianie w [[1946]] roku, po śmierci ówczesnego mistrza świata [[AleksanderAleksandr Alechin|Aleksandra Alechina]] FIDE przystąpiła do organizacji turnieju w celu wyłonienia następcy. Po trudnych negocjacjach radziecki związek szachowy dołączył do federacji, z wieloma zastrzeżeniami dotyczącymi przyszłego kształtu tej organizacji.
 
W 1948 roku odbył się turniej o mistrzostwo świata, w którym zwyciężył [[Michaił Botwinnik]]. Od tego czasu aż do 1993 roku mistrz świata był wyłaniany w oficjalnych meczach organizowanych przez FIDE. Ustalono wielostopniowe eliminacje (turnieje strefowe, międzystrefowe i mecze kandydatów), których zwycięzca uzyskuje prawo gry z mistrzem świata.
Linia 17:
W 1993 narastający konflikt pomiędzy FIDE a ówczesnym mistrzem świata Kasparowem doprowadził do rozłamu. Kasparow i pretendent [[Nigel Short]], wyłoniony w eliminacjach zorganizowanych przez FIDE, założyli nową organizację [[Stowarzyszenie Zawodowych Szachistów|PCA]], pod auspicjami której rozegrali mecz, wygrany przez Kasparowa. Od tego czasu rozgrywki o tytuł mistrza świata organizowane były dwutorowo, przez FIDE oraz organizacje zakładane przez Kasparowa. Dopiero w roku 2006 doszło do zunifikowanego meczu o tytuł mistrza świata, w wyniku którego [[Władimir Kramnik]] został oficjalnym mistrzem świata w szachach.
 
Od 1953 FIDE prowadzi ''Złotą księgę FIDE'', która zawiera m.in. nazwiska zawodników, działaczy, sędziów, którzy odegrali ważną rolę w historii [[szachy|szachów]].
 
FIDE dopuszcza międzynarodowe [[drużyna sportowa|drużyny]] [[Głuchota|niesłyszących]] ([[Międzynarodowy Komitet Szachistów Niesłyszących|ICSC]]), [[Ślepota|niewidomych]] ([[Międzynarodowe Stowarzyszenie Szachistów Niewidomych|IBCA]]), [[Niepełnosprawność|niepełnosprawnych]] z dysfunkcją [[Narząd ruchu|narządu ruchu]] ([[Międzynarodowe Szachowe Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych Narządu Ruchu|IPCA]]) na prawach [[państwo|państwa]], do [[Olimpiada szachowa|rozgrywek olimpijskich]].
Linia 23:
W 1999 FIDE została oficjalnie uznana przez [[Międzynarodowy Komitet Olimpijski]]. Dwa lata później federacja przyjęła przepisy antydopingowe MKOl. Istnieją plany włączenia szachów do Igrzysk Olimpijskich.
 
Według stanu na 18 czerwca 2014 roku, FIDE zrzeszała 181 krajowych federacji (54 federacje z Europy, 51 federacjefederacji z Azji, 42 federacje z Afryki, 34 federacje z Ameryki)<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.fide.com/component/fidedirectory/?view=federations |tytuł = FIDE - World Chess Federation |data dostępu = 2014-06-18}}</ref>.
 
Najwyższym organem organizacji jest Kongres, organizowany co roku (z wyjątkiem tzw. Kongresów nadzwyczajnych, które mogą zostać zwołane na wniosek Prezydenta FIDE). W Polsce odbyły się dwa Kongresy, w 1935 w [[Warszawa|Warszawie]] oraz w 2011 w [[Kraków|Krakowie]] (82. edycja)<ref>„[[Magazyn Szachista]]” nr 12/2011, strs. 3-63–6.</ref>.
 
W dniu powstania FIDE – 20 lipca jest obchodzony [[Międzynarodowy Dzień Szachów]]<ref>[http://www.fide.com/component/content/article/1-fide-news/6324-international-chess-day.html International Chess Day].</ref>.
 
== Prezydenci FIDE ==
Linia 41:
 
== Kongresy FIDE ==
{{Układ wielokolumnowy |szerokość=11em <!-- od 9 do 14 --> |liczba=3 |
<div style="-moz-column-count:2; column-count:2;">
# 1924 Paryż
# 1925 Zurych
Linia 51:
# 1931 Praga
# 1932 Paryż
# 1933 FolkstoneFolkestone
# 1934 Zurych
# 1935 Warszawa
Linia 127:
# 2013 Tallinn
# 2014 Tromso
# 2015 Abu Zabi
# 2015 Abu Zabi<ref>[http://de.chessbase.com/post/86-fide-kongress-in-abu-dhabi86. FIDE-Kongress in Abu Dhabi von André Schulz]</ref>
# 2016 Baku
</div>
# 2017 Goynuk
# 2018 Batumi
# 2020 Abu Zabi<ref>{{Cytuj |tytuł = 90th FIDE Congress: 2020 FIDE Extraordinary General Assembly Minutes and Annexes |data dostępu = 2021-11-20 |opublikowany = www.fide.com |url = https://www.fide.com/fide/documents/439 |język = en}}</ref>
# 2021 Warszawa
# 2022 Ćennaj
# 2023 [[Online]]
# 2024 Budapeszt
}}
 
== Liderzy rankingu FIDE ==
{{Osobny artykuł|Liderzy rankingu FIDE|FIDE Top 100}}
 
== Zobacz też ==
Linia 142 ⟶ 153:
 
== Bibliografia ==
* [[Andrzej Filipowicz]] "Dzieje„Dzieje Polskiego Związku Szachowego"Szachowego”, Wydawnictwo "O„O-K"K”, Warszawa 2007
* [[Władysław Litmanowicz|W.Litmanowicz]], [[Jerzy Giżycki (krytyk filmowy)|J.Giżycki]], "Szachy„Szachy od A do Z"Z”, Warszawa 1986-19871986–1987, strs. 592 (tom I), 1359 (tom II)
* [{{Cytuj stronę | url = http://www.wjcc2010.pl/pl/fide | tytuł = FIDE: opracowanie IA Andrzeja Filipowicza | opublikowany = wjcc2010.pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20110702132137/http://www.wjcc2010.pl/pl/fide FIDE:| opracowaniezarchiwizowano IA= Andrzeja Filipowicza]2011-07-02}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.fide.com/ Oficjalna strona FIDE] {{lang|en}}
 
{{Mistrzowie świata w szachach}}