Holon: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawa nazwy izraelskich miejscowości + drobne zmiany redakcyjne
EmptyBot (dyskusja | edycje)
m int.
 
(Nie pokazano 26 wersji utworzonych przez 17 użytkowników)
Linia 1:
{{Inne znaczenia|miasta w Izraelu|[[Holon (ujednoznacznienie)]]}}
{{MiastoMiejscowość infobox
|nazwa = Holon
|nazwa oryginalna = {{k|he|חולון}}
|zdjęcie = STRUMA memorial in Holon.jpg
|opis zdjęcia = Pomnik w Holonie
|herb = HolonCoat COAof arms of Holon.pngsvg
|flaga = Flag of Holon Version3.svg{{!}}border
|dopełniacz nazwy = Holonu
|dewiza = brak
|przydomek =
|państwo = ISR
|1. jednostka administracyjna = [[Tel Awiw (dystrykt)|Dystrykt Tel AwiwuAwiw]]
|data założenia =
|prawa miejskie =
|stanowisko zarządzającego = burmistrz
|zarządzający = Motti Sasson
Linia 23 ⟶ 19:
|numer kierunkowy = +972 3
|kod pocztowy = 58000, 58125
|tablice rejestracyjne =
|podziałwspółrzędne miasta = 32°1′4″N 34°46′48″E
|plan miasta =
|stopniN = 32 |minutN = 01 |sekundN = 04
|stopniE = 34 |minutE = 46 |sekundE = 48
|commons = Category:Holon
|wikinewswww =
|wikicytaty =
|wikisłownik =
|www = http://www.holon.muni.il/htmls/english/openning.asp
}}
'''{{Wymowa|Holon.ogg|Holon}}''' ([[język hebrajski|hebr.]] חולון, ''Cholon''; [[język arabski|arab.]] حولون, ''Hulun'') – miasto położone w dystrykcie [[Tel Awiw (dystrykt)|Dystrykcie Tel AwiwuAwiw]] w [[Izrael]]u. Leży na nadmorskiej [[Równina Szaron|równinie Szaron]] w zespole miejskim [[Gusz Dan]].
 
'''{{Wymowa|Holon.ogg|Holon}}''' ([[język hebrajski|hebr.]] חולון, ''Cholon''; [[język arabski|arab.]] حولون, ''Hulun'') – miasto położone w [[Tel Awiw (dystrykt)|Dystrykcie Tel Awiwu]] w [[Izrael]]u. Leży na nadmorskiej [[Równina Szaron|równinie Szaron]] w zespole miejskim [[Gusz Dan]].
 
== Położenie ==
Linia 43 ⟶ 32:
Holon jest położony na kontynencie [[azja]]tyckim, na wschodnim wybrzeżu [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]] {{Współrzędne|32°01′04″N 34°46′48″E|type:city|umieść=w tekście}}. Miasto leży na nadmorskiej [[równina Szaron|równinie Szaron]], na historycznej drodze lądowej łączącej [[Europa|Europę]], [[Azja|Azję]] i [[Afryka|Afrykę]].
 
Z powodu rozwoju [[Tel Awiw-Jafa|Tel Awiwu]] i [[obszar metropolitalny|obszaru metropolitalnego]] Gusz Dan, nie istnieją wyraźne granice pomiędzy Holonem a położonym na północy Tel Awiwem. Holon jest położony w odległości 54 [[Kilometr|km]] na północny zachód od [[Jerozolima|Jerozolimy]] i 91&nbsp;km na południe od [[Hajfa|Hajfy]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.timeanddate.com/worldclock/distances.html?n=676 | tytuł = Current local times and distance from Tel Aviv | data dostępu = 21 października 2009-10-21 | autor = time and date.com | język = en}}</ref>. Graniczy od północy z Tel Awiwem, miasteczkiem [[Azor]] i wioskąwsią edukacyjną [[Mikwe Jisra’el]], od zachodu z [[Bat Jam]], od południa z [[Riszon le-Cijjon]], od zachodu z [[moszaw]]em [[Miszmar ha-Sziwa]]<ref>{{cytuj stronę| url = httphttps://www.science.co.il/Israelisrael/Carta-map-Carta.aspphp | tytuł = Map of Israel | data dostępu = 21 maja 2008-05-21 | autor = Israel Science and Technology Homepage | język = en}}</ref>.
 
=== Podział administracyjny ===
W mieście znajdują się liczne osiedla mieszkaniowe: [[Aviv]], [[Shchunat Am]], [[Shikun Amami]], [[KiryatKirjat AvodaAwoda]], [[Ne'ot Rachel]], [[Shikun Hadash]], [[Neve Remez]], [[Jessi Cohen]], [[Meches]], [[KiryatKirjat ItschakIcchak Rabin]], [[KiryatKirjat Ben Gurion]], [[Kiryat Pinchas EilonElon]], [[Giv'atGiwat Holon]], [[Moledet (Holon)|Moledet]], [[KiryatKirjat SharetSzaret]], [[Ne'ot Shoshanim]], [[Ha-Shomronim]], [[Ne'ot Yehudit]], [[Neve Arazim]] i [[Midfe Ezrachi]].
 
W granicach administracyjnych miasta znajduje się także wioskawieś edukacyjna [[Mikwe Jisra’el]].
 
== Środowisko naturalne ==
Linia 54 ⟶ 43:
 
=== Klimat ===
Holon ma [[klimat śródziemnomorski]], który charakteryzuje się gorącymi i wilgotnymi latami oraz chłodnymi i deszczowymi zimami<ref>{{cytuj stronę| url = http://web.archive.org/web/*/http://encarta.msn.com/text_761575008___2/israel.html | tytuł = Israeli Encarta | data dostępu = 2008-05-21 maja 2008 | autor = | język = en}}</ref>. Wiosna rozpoczyna się w marcu, a w drugiej połowie maja rozpoczyna się lato. Średnia temperatura latem wynosi 26 [[Skala Celsjusza|°C]], a zimą 12&nbsp;°C (średnia z lat [[1988]]-[[2000]])<ref>{{cytuj stronę| url = http://cbs.gov.il/reader/shnaton/templ_shnaton_e.html?num_tab=st01_03x&CYear=2009 | tytuł = Weather averages for Cholon | data dostępu = 20 października 2009-10-20 | autor = Israel Central Bureau of Statistics | język = en}}</ref>. Opady śniegu są rzadkością, ale zdarza się spadek temperatury do 5&nbsp;°C. Największe opady deszczu występują pomiędzy październikiem a kwietniem. Suma rocznych opadów atmosferycznych wynosi 530 [[Milimetr|mm]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://cbs.gov.il/www/yarhon/a1_e.htm | tytuł = Precipitation | data dostępu = 17 października 2009-10-17 | autor = Israel Central Bureau of Statistics | język = en}}</ref>.
 
== Demografia ==
Zgodnie z danymi [[Centralne Biuro Statystyki Izraela|Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych]] w [[2009]] roku w mieście żyło 171,7 tys. mieszkańców, z czego 92,7% to Żydzi, a 7,3% inne narodowości<ref>{{cytuj stronę| url = http://cbs.gov.il/reader/cw_usr_view_Folder?ID=141| tytuł = Israel Central Bureau of Statistics| data dostępu = 2008-05-19 maja 2008| autor = | język = en}}</ref>. W [[1954]] [[Prezydent Izraela|prezydent]] [[Jicchak Ben Cewi]] pomógł w utworzeniu [[Samarytanie|samarytańskiego]] osiedla na peryferiach Holonu<ref>{{cytuj stronę|url= http://www.jewishmag.com/78mag/samaritans/samaritans.htm |tytuł= Guard's of Mount Grizim |data dostępu= 2008-12-30 grudnia 2008 |praca= The Samaritans |język= en}}</ref>.
 
{| class="wikitable"
<center>
|+Populacja miasta pod względem wieku:
{| border=1 cellpadding=4 cellspacing=0 style="background: #f9f9f9; font-size: 95%; text-align:center; margin: 10px"
|-
!Wiek (w latach)
!Procent populacji w [[Procent|%]]
|-
| 0-40–4
| 7,2%
|-
| 5-95–9
| 6,6%
|-
| 10-1410–14
| 6,4%
|-
| 15-1915–19
| 6,7%
|-
| 20-2920–29
| 15,2%
|-
| 30-4430–44
| 19,0%
|-
| 45-5945–59
| 19,0%
|-
Linia 121 ⟶ 109:
</timeline><br />
<small>''Źródło danych: [http://cbs.gov.il/reader/ Central Bureau of Statistics].''</small>
</center>
 
== Historia ==
[[Plik:Tel Giborim pillbox.JPG|thumb|left|180px|Bunkier na wzgórzu Tel Giborim w Holonie]]
 
Osada powstała w [[1935]] na [[wydma]]ch położonych w odległości 6 [[Kilometr|km]] od Tel Awiwu. Początkowo istniało tutaj kilka oddzielnych, samodzielnych osiedli (Shunat Am, Greene, Agrobank, KiryatKirj AvodaAwoda oraz Moledet), których mieszkańcy dojeżdżali do pracy w pobliskich miastach. Osiedla stopniowo się rozrastały, jednak każde z nich borykało się z poważnymi trudnościami. Najwięcej trudności sprawiała ciężka pustynna okolica pozbawiona jakiejkolwiek infrastruktury. Osadnicy byli zmuszeni od podstaw budować drogi, sieci elektryczne i systemy nawadniania pól. W [[1936]] zdecydowano o połączeniu samodzielnych dzielnic w jedną osadę Holon<ref name="Guide">{{cytuj książkę |nazwisko= Vilnay |imię= Zeev |tytuł= The Guide to Israel |wydawca= Hamakor Press |miejsce= Jerusalem |rok= 1972 |strony= 239 |isbn=}}</ref>.
 
[[Żydzi|Żydowscy]] imigranci z [[Łódź|Łodzi]] w [[Polska|Polsce]] założyli tutaj fabrykę włókienniczą ''Łódź''<ref name="Guide"/>. W dniu [[8 lipca]] [[1940]] Holon otrzymał status [[Samorząd lokalny (Izrael)|samorządu lokalnego]]<ref name="IriyatHolon">{{cytuj stronę|url= http://www.crwflags.com/fotw/flags/il-hulon.html |tytuł= Iriyat Holon |data dostępu= 30 grudnia 2008-12-30 |praca= Flags Of The World |język= en}}</ref>.
 
Podczas [[Wojnawojna domowa w Mandacie PalestynyPalestynie|Wojnywojny domowej w Mandacie Palestyny]] w [[1948]] Holon znalazł się na linii frontu pomiędzy walczącymi ze sobą oddziałami arabskimi i żydowskimi. Arabowie atakowali od strony wioski Tel Arish i sąsiedniego miasta [[Jafa]]. Atak [[Hagana|Hagany]] na wioskęwieś Tel Arish został krwawo odparty. Członkowie Hagany korzystali w tym okresie z fortu „''Hosmasa''”, położonego w południowej części Holonu. Poprawę sytuacji przyniosło dopiero zajęcie Jafy (podczas [[I wojna izraelsko-arabska|Wojnywojny o Niepodległośćniepodległość]]) w dniu [[14 maja]] [[1948]]. Przyśpieszyło to upadek okolicznych arabskich wiosek i zmusiło ludność arabską do ucieczki. Wielu z nich opuściło granice [[Palestyna|Palestyny]] i zamieszkało w [[Obóz dla uchodźców|obozach dla uchodźców]]<ref>{{cytuj stronę|url= http://web.archive.org/web/20090828134228/http://dover.idf.il:80/IDF/English/News/today/2007/08/1401.htm |tytuł= Burial Place of Five Tel Arish Casualties has been Located |data dostępu= 24 października 2009-10-24 |praca= Israel Defense Force |język= en}}</ref>.
 
Po wojnie Holon wchłonął w swoje granice obszar opuszczonych arabskich wiosek Tel Arish i Yazur (arab. يازور). Na części ziemi Yazur powstało żydowskie miasteczko [[Azor]]. Holon w ten sposób w ciągu jednego roku podwoił swoją powierzchnię. Pierwsze lata niepodległego Izraela charakteryzowały się dużą imigracją napływającą do kraju z całego świata. Populacja Holonu wówczas również znacznie wzrosła, głównie za sprawą imigrantów pochodzących z arabskich krajów. Wycięto wówczas gaje pomarańczowe i wybudowano nowe osiedla mieszkaniowe oraz strefę przemysłową. [[14 listopada]] [[1950]] Holon otrzymał prawa miejskie<ref name="IriyatHolon"/>.
Linia 136 ⟶ 123:
=== Nazwa ===
Nazwa miasta pochodzi od [[Język hebrajski|hebrajskiego]] słowa ''chol'' ([[Język polski|pol.]] ''piasek'') i jest wzmiankowane w [[Biblia|Biblii]] w [[Księga Jozuego|Księdze Jozuego]] 21:15
{{cytatD|Cytat
|treść = '''''Cholon''' z jego pastwiskami, [[Debir]] z jego pastwiskami''
|styl = środek
|width=390px|align=center}}
|szerokość = 390px
}}
 
== Polityka ==
Linia 168 ⟶ 157:
 
== Kultura ==
Holon szczyci się mianem „miasta dzieci” i jest siedzibą teatru młodzieżowego ''Mediatheque''. Wielką tutejszą atrakcją są uliczne parady organizowane podczas żydowskiego święta [[Purim]]. Ulice są wówczas zamknięte dla ruchu samochodowego, a tysiące dzieci paraduje w świątecznych przebraniach uczestnicząc w różnorodnych zabawach<ref>{{cytuj stronę|url= http://web.archive.org/web/20090221162538/http://www.haaretz.com:80/hasen/spages/988802.html |tytuł= Post-championship Holon dreams of prosperity, tourism |data dostępu= 2008-12-30 grudnia 2008 |praca= HaaretzHa-Arec |język= en}}</ref>.
 
[[Plik:Mediatech2.JPG|thumb|220px|Kompleks kinowo-rozrywkowy w Holonie]]
[[Plik:Bitknest2.jpg|thumb|220px|Wejście do [[Samarytanie|samarytańskiej]] [[Synagoga|synagogi]] w Holonie]]
 
Ciekawostką jestW ''Muzeum Dzieci Izraela'' (Mifratz Shlomo rd., Peres Park), które oferuje dzieciom i rodzicom ekscytujące doświadczenia. W odróżnieniu od innych muzeów tutaj dzieci mogą dotykać eksponaty i przeprowadzać na nich wszelkie doświadczenia, które rozwijają wyobraźnię. Muzeum oferuje dwa programy edukacyjne przeznaczone dla dzieci w grupach wiekowych 4-7 lat i 8-12 lat<ref>{{cytuj stronę|url= http://web.archive.org/web/20080724113941/http://www.haaretz.com:80/hasen/spages/968258.html |tytuł= Israel Children's Museum (Holon) |data dostępu= 2008-12-30 grudnia 2008 |praca= HaaretzHa-Arec |język= en}}</ref>. Innym ciekawym miejscem jest interaktywne muzeum nauki ''Havayeda'' (16 Yirmiyahu St.), które oferuje interaktywne prezentacje naukowe dla dzieci i młodzieży z dziedzin: optyka, elektryka, komunikacja, budownictwo, geologia, świat wody oraz iluzje optyczne. Zwiedzający mogą przeprowadzać liczne doświadczenia w laboratoriach i pracowniach komputerowych. W mieście jest także muzeum opisujące historię linii autobusowych [[Egged]].
 
W mieście odbywają się liczne festiwale: ''Festiwal Dziecięcych Dźwięków'' (podczas święta [[Sukkot (święto)|Sukkot]]), ''Festiwal Filmów Rodzinnych i Dziecięcych'' (podczas święta [[Chanuka]]), ''Międzynarodowy Festiwal Sztuki Kobiecej'' ([[8 marca]]) i inne. [[Fortepian|Pianista]] Daniel Barenboim organizuje w mieście doroczny letni obóz muzyczny.
Linia 180 ⟶ 169:
W mieście znajduje się 30 szkół podstawowych i 12 szkół średnich.
 
W Holonie swoją siedzibę ma ''Instytut Technologii'' ([[Język angielski|ang.]] ''Holon Institute of Technology''; [[Język hebrajski|hebr.]] מכון טכנולוגי חולון), który został utworzony w [[1969]]. Uczy się tutaj około 2,5 tys. studentów. Oprócz działalności edukacyjnej prowadzone są tutaj prace naukowe w zakresie elektroniki, komunikacji, informatyki itp.<ref>{{cytuj stronę|url= http://web.archive.org/web/*/http://www.hait.ac.il |tytuł= Holon Institute of Technology |data dostępu= 30 grudnia 2008-12-30 |praca= Holon Institute of Technology |język= en}}</ref>.
 
Z uczelni religijnych są tutaj ''Chabad of Holon'' i ''Chabad of Kiryat Ben Gurion''<ref>{{cytuj stronę|url= http://www.chabad.org/centers/default_cdo/city/Holon/country/Israel/jewish/Chabad-Lubavitch.htm |tytuł= Chabad-Lubavitch Centers in „Holon Israel” |data dostępu= 2008-12-30 grudnia 2008 |praca= Chabad Centers |język= en}}</ref>. W granicach administracyjnych miasta znajduje się także wioskawieś edukacyjna [[Mikwe Jisra’el]].
 
== Sport i rekreacja ==
W mieście znajduje się założony w [[1985]] klub [[piłka nożna|piłkarski]] [[Ha-Po’elHapoel Cafririm Holon|Hapoel Tzafririm Holon]], grającybiorący udział w trzeciej lidze Liga Alef. Jest tu także drużyna [[koszykówka|koszykarska]] Hapoel Holon, grająca w pierwszej lidze.
 
Miejscem dobrego wypoczynki i rozrywki w Holonie jest ''Aqua Center Yamit'', w którym można uprawiać różnorodne sporty wodne. W północnej części miasta znajduje się ''Centrum Treningowe Volffson'', na którego boiskach trenuje klub piłkarski [[Hapoel Tel Awiw]]. W jego pobliżu znajduje się ośrodek sportowy z 16 kortami tenisowymi i boiskiem piłkarskim.
 
== Gospodarka ==
Strefa przemysłowa miasta Holon jest drugą pod względem wielkości strefą przemysłową w Izraelu (po [[Hajfa|Hajfie]]). Pracuje tutaj ponad 40 tys. ludzi w prawie 2 tys. zakładów przemysłowych – [[Nowe technologie|high-tech]], [[medycyna]], [[elektronika]], [[mechanika]] itp. W strefie znajdują się także nowoczesne centra handlowo-rozrywkowe<ref>{{cytuj stronę |url= http://www.holonfoundation.org.il/htmls/Industrial_Zone.html |tytuł= Industrial Area |data dostępu= 2009-10-24 października 2009 |praca= The Friends of Holon Foundation |język= en |archiwum= https://web.archive.org/web/20091027235150/http://www.holonfoundation.org.il/htmls/Industrial_Zone.html |zarchiwizowano= 27 października 2009 }}</ref>.
 
== Infrastruktura ==
W północnej części miasta znajduje się ''Centrum Medyczne Wolfsona'', które zostało założone w [[1980]] przez ''Fundację Wolfsona'', brytyjskiego filantropyfilantropa o żydowskich korzeniach, sir [[Isaac Wolfson|Isaaca Wolfsona]]a. Szpital posiadama 650 łóżek na 60 różnych oddziałach medycznych. Centrum pełni również funkcję szpitala akademickiego, w którym kształcą się studenci medycyny [[Uniwersytet Telawiwski|Uniwersytetu Tel Awiwu]]<ref>{{cytuj stronę |url= http://www.wolfson.org.il/Index.asp?CategoryID=158&ArticleID=560 |tytuł= About The Edith Wolfson Medical Center |data dostępu= 2009-10-24 października 2009 |praca= The Edith Wolfson Medical Center |język= en |archiwum= https://web.archive.org/web/20110721145250/http://www.wolfson.org.il/Index.asp?CategoryID=158&ArticleID=560 |zarchiwizowano= 21 lipca 2011 }}</ref>.
 
== Transport ==
Wzdłuż zachodniej granicy miasta przebiega [[Autostrada 20 (Izrael)|autostrada nr 20]] [[Plik:ISR-HW20FW-20.pngsvg|25px]] ([[Riszon le-Cijjon]]-[[Riszpon]]). Wzdłuż granicy północnej przebiega [[Droga ekspresowa 44 (Izrael)|droga ekspresowa nr 44]] [[Plik:ISR-HW44HW-44.pngsvg|25px]] (Holon-[[Eszta’ol]]), a wzdłuż granicy wschodniej biegnie [[Autostrada 4 (Izrael)|autostrada nr 4]] [[Plik:ISR-HW4Blue.png|25px]] ([[Erez]]-[[Kefar Rosz ha-Nikra]]).
 
[[Transport]] w Holonie jest obsługiwany tylko przez autobusy. Będąc częścią aglomeracji miejskiej Gusz Dan, wszystkie linie autobusowe wychodzą poza granice miasta, tworząc dogodne połączenia z sąsiednimi miastami. Największą ilość linii autobusowych w mieście obsługuje [[Dan Bus Company]] i [[Egged]].
Linia 202 ⟶ 191:
== Osoby związane z miastem ==
* [[Dana International]] – piosenkarka [[Muzyka pop|pop]], mieszka w Holonie.
* [[LiorLi’or Narkis]] – piosenkarz, urodzony w Holonie.
* [[Ben Sahar]] – piłkarz, urodzony w mieście.
* [[Asi Azar]] – prezenter telewizyjny, urodzony w Holonie.
 
== Miasta partnerskie ==
Linia 212 ⟶ 202:
* {{Flaga|USA}} [[Dayton]], Ohio, [[Stany Zjednoczone|USA]]
* {{Flaga|USA}} [[Cleveland]], Ohio, [[Stany Zjednoczone|USA]]
* {{Flaga|Polska}} [[Busko-Zdrój|Busko Zdrój]], [[Polska]] (I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Busku Zdroju; projekt realizowany co roku między uczniami szkoły a uczniami szkół Holonu polegający na zwiedzaniu miejsc poświęconych holocaustowi w ramach programu „Zachowaj Pamięć”)
 
* {{Flaga|Polska}} [[Busko-Zdrój|Busko Zdrój]], [[Polska]] (I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Busku Zdroju; projekt realizowany co roku między uczniami szkoły a uczniami szkół Holonu polegający na zwiedzaniu miejsc poświęconych holocaustowi w ramach programu „Zachowaj Pamięć”)
 
== Zobacz też ==
* [[Mikwe Jisra’el]]
 
{{== Przypisy|2}} ==
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [https://web.archive.org/web/20021017142532/http://www.holon.muni.il/htmls/english/openning.asp Archiwalna strona miasta]
* [http://maps.google.com/maps?t=h&q=Israel&ie=UTF8&ll=32.015645,34.787521&spn=0.043666,0.077248&z=14 Zdjęcie satelitarne Holonu] Google Maps
* [httphttps://amudanan.co.il/?lon=34.7801&lat=32.0177 Mapa Holonu] Amudanan
 
{{Izrael - Dystrykt Tel Awiwu}}
{{Izrael - populacja miast}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
 
[[Kategoria:Holon| ]]
[[Kategoria:Dystrykt Tel Awiwu]]
[[Kategoria:Osiedla żydowskie utworzone w 1935]]
[[Kategoria:Miasta w Izraelu]]