Rośliny nasienne: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kenraiz (dyskusja | edycje)
m Wycofano edycje użytkownika Lelqwq (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Paweł Ziemian BOT.
Znacznik: Wycofanie zmian
 
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 10 użytkowników)
Linia 1:
{{Takson infobox
|nazwa = Rośliny nasienne
|obrazekgrafika = Magnolia seeds.jpg
|opis obrazkagrafiki = [[Nasienie (botanika)Nasiono|Nasiona]] [[Magnolia|magnolii]]
|alt grafiki =
|systematyka_ref=<ref name=cantino>{{cytuj stronę |url=http://www.phylodiversity.net/donoghue/publications/MJD_papers/2007/165_Cantino_Taxon07.pdf |rok=2007 |tytuł=Towards a phylogenetic nomenclature of Tracheophyta | autor=Philip D. Cantino i in. |opublikowany=''Taxon'' 56(3): 1-44 | data dostępu=2009-07-10 |język=en}}</ref>
|systematyka ref = <ref name="ruggiero" />
|domena = [[eukarionty]]
|królestwo=[[rośliny]]
|klad1królestwo = [[rośliny naczyniowe]]
|podkrólestwo = [[rośliny zielone]]
|klad2=''[[Euphyllophyta]]''
|klad3nadgromada = [[rośliny nasiennetelomowe]]
|gromada = [[rośliny naczyniowe]]
|łacina=Spermatophyta
|podgromada = rośliny nasienne
|autor=Britton & Brown
|nazwa łacińska = Spermatophytina
|autor =
|cytat =
|synonimy =
* ''Anthophyta''
|autor=* ''Spermatophyta'' Britton & Brown
|wikispecies =
|commons =
|wikisłownik = rośliny nasienne
}}
'''Rośliny nasienne''' (''Spermatophytina'', ''Spermatophyta'' Britton & Brown, dawniej też ''Anthophyta'') – grupa ([[klad]]) [[rośliny|roślin]] o różnej randze systematycznej w zależności od systemu klasyfikacji. W nomenklaturze filogenetycznej jest wyróżniana jako [[klad]] siostrzany dlawzględem grupy ''[[MonilophytaMonilofity|monilofitów]] ''Monilophyta''<ref name="cantino" />{{cytuj |autor = Philip D. Cantino, obejmującejJames niemalA. wszystkieDoyle, roślinySean zarodnikoweW. określaneGraham, dawniejWalter mianemS. paprotnikówJudd, Richard G. Olmstead, Douglas E. Soltis, Pamela S. Soltis, Michael J. Donoghue |tytuł = Towards a phylogenetic nomenclature of Tracheophyta |czasopismo = Taxon |s = E1-E44 |data = 2007 |wolumin = 56 |numer = 3 |doi = 10.1002/tax.563001 |język = en |dostęp = z}}</ref>, obejmującej niemal wszystkie [[paprotniki]] z wyjątkiem wcześniej oddzielonej linii rozwojowej [[widłaki|widłaków]]. W hierarchicznych systemach klasyfikacji wyróżniana na poziomie [[nadgromada|nadgromady]] ''Spermatophyta'' należącej do podkrólestwa [[rośliny naczyniowe|roślin naczyniowych]], królestwa [[rośliny|roślin]]<ref name="plants">{{cytuj stronę |url = http://plants.usda.gov/java/ClassificationServlet?source=display&classid=Spermatophyta |rok= |tytuł = The PLANTS Database | autor = |rok = |opublikowany = National Plant Data Center, Baton Rouge, LA 70874-4490 USA |język = en |data dostępu = 2009-07-10}}</ref> lub podgromady ''Spermatophytina'' w obrębie roślin naczyniowych mających rangę gromady (system Ruggiero i in. z 2015)<ref>{{ITIS |językTSN =en 846504 |nazwa = Spermatophytina |data dostępu = 2022-03-14}}</ref><ref name="ruggiero">{{Ruggiero |data dostępu = 2022-03-14}}</ref>.
 
== CharakterystykaBudowa ==
Są to [[rośliny naczyniowe]] o najwyższym stopniu przystosowania do życia na lądzie (część z nich adaptowała się w toku ewolucji ponownie do warunków wodnych). Proces [[zapłodnienie|zapłodnienia]] nie wymaga obecności wody, [[sporofit]] jest częściąstadium dominującądominującym. [[Gametofit]] rozwija się na sporoficie. Roślina składa się z [[korzeń|korzenia]], [[łodyga|łodygi]], [[liść|liści]] i [[kwiat]]u.
 
== Rozmnażanie ==
Rośliny nasienne rozmnażają się przede wszystkim za pomocą [[nasienie (botanika)nasiono|nasion]], które powstają w wyniku procesu płciowego. Nasiona mają charakter przetrwalników, zawierają substancje zapasowe, które wykorzystuje rozwijający się [[sporofit]].
 
== Systematyka ==
; Kladogram przedstawiający powiązania filogenetyczne<ref>Kenrick, Paul & Peter R. Crane. 1997. The Origin and Early Diversification of Land Plants: A Cladistic Study. (Washington, D.C.: Smithsonian Institution Press).</ref><ref>Smith,{{cytuj A.|autor = Alan R. Smith, K.Kathleen M. Pryer, E.Eric Schuettpelz, P.Petra Korall, H.Harald Schneider, & P.Paul G. Wolf. 2006.|tytuł = A classification for extant ferns. ''Taxon''|czasopismo = TAXON |data = 2006-08 |data dostępu = 2023-10-05 |wolumin = 55( |numer = 3): |s = 705–731 [http://www|doi = 10.jstor.org/stable2307/25065646 |jstor = 25065646 |język = en |dostęp online]= z}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = James A. Doyle 2006:|tytuł = Seed ferns and the origin of angiosperms. |czasopismo = The Journal of the Torrey Botanical Society |jstor = 20063826 |wolumin = 133 (|numer = 1): |data = 2006 |s = 169–209. |język = en |dostęp = r}}</ref>
 
{{Klad
|style = line-height:90%
| 1 = ''[[Rośliny naczyniowe|Tracheophyta]]''
| 1.1 = [[widłaki]] (''Lycopodiophyta'')
| 1.21 = ''[[Euphyllophytawidłaki]] (''Lycopodiophyta'')
| 1.2.1.1 = '''''Spermatophyta'''[[Euphyllophyta]]''
| 1.2.1.1.1 = ''[[Pteridospermatophyta]]''&nbsp;†'Spermatophyta'''''
| 1.2.1.1.2.1 = ''[[Magnoliophytapaprocie nasienne]] ''Pteridospermatophyta''&nbsp;†
| 1.2.1.1.2.2.1 = ''[[Cycadophytaokrytonasienne]] ''Magnoliophyta''
| 1.2.1.1.2.2.2.1 = ''[[Ginkgophytanagonasienne]]''
| 1.2.1.1.2.2.2.2.1.1 = ''[[Gnetophytasagowcowe]] ''Cycadopsida''
| 1.2.1.1.2.2.2.2.1.2 = ''[[Pinaceaemiłorzębowe]] ''Ginkgoopsida''
| 1.2.1.1.2.2.2.2.21 = reszta ''[[PinophytaGniotowce|gniotowe]] ''Gnetopsida''
| 1.2.1.1.2.2.2.2.2.1 = ''[[Progymnospermophytaiglaste]] ''Pinopsida''&nbsp;†
| 1.2.1.2 = ''[[Monilophytapranagozalążkowe]] ''Progymnospermophyta''&nbsp;†
|1.2.2 = [[monilofity]] ''Monilophyta''
}}
 
; Systemy hierarchiczne
Według starszej klasyfikacji rośliny nasienne to [[typ (biologia)|gromada]] roślin obejmująca dwie podgromady: [[okrytonasienne]] (''Angiospermae'') i [[nagonasienne]] (''Gymnospermae''). W podziale [[James L. Reveal|Jamesa Reveala]] (2008)<ref>{{cytuj stronę |url = http://www.plantsystematics.org/reveal/pbio/fam/vascplfam.html |rok=2008tytuł |tytuł= Classification of extant Vascular Plant Families - An expanded family scheme | autor = James L. Reveal |rok = 2008 |opublikowany = plantsystematics.org |język = en |data dostępu = 2009-07-10 |język=en}}</ref> takson nie wyróżnianyniewyróżniany, zaś [[nagonasienne]] (''Cycadopsida'' Brongn., Enum. Pl. Mus. Paris: xxxii, 136. 12 Aug 1843) i [[okrytonasienne]] (''Magnoliopsida'' Brongn., Enum. Pl. Mus. Paris: xxvi, 95. 12 Aug 1843) w randze klas włączane są do gromady [[rośliny naczyniowe|roślin naczyniowych]].
 
Podział systematyczny roślin nasiennych:
* Gromada: [[paprocie nasienne]] (''Pteridospermatophyta'') <small>([[rośliny kopalne]])</small>
* Gromada: [[pranagozalążkowe]] (''Progymnospermophyta'') <small>([[rośliny kopalne]])</small>
* Gromada: [[nagonasienne]] (''Pinophyta'', ''Coniferophyta'')
* Gromada: [[okrytonasienne]] (''Magnoliophyta'', ''Angiospermophyta'')
 
Istnieje także alternatywna klasyfikacja zakładająca istnienie w obrębie roślin nasiennych 5 gromad: ''Cycadophyta'', ''Ginkgophyta'', ''Gnetophyta'', ''Pinophyta'' i ''Magnoliophyta''.
 
== Przypisy ==