Twierdza Bobrujsk: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
dod do nowej kat Twierdze na Białorusi
WP:SK+ToS+Bn+mSI.v2.1, usunięcie zbędnych linków do dat, drobne redakcyjne, drobne techniczne
 
(Nie pokazano 22 wersji utworzonych przez 16 użytkowników)
Linia 1:
{{Budynek infobox
[[Plik:Babrujsk fortress and the Babrujka river.JPG|right|thumb|250px|Twierdza Bobrujsk]]
|nazwa = Twierdza Bobrujsk
'''Twierdza [[Bobrujsk]]''' - wzniesiona w [[1810]] r. jako jeden z obiektów nowej linii obronnej na zachodniej granicy Cesarstwa Rosyjskiego.
|nazwa oryginalna =
|zabytek =
|zdjęcie = AFRE Bobruisk.jpg
|opis zdjęcia = Plan twierdzy Bobrujsk
(z atlasu ''Атлас крепостей Российской империи'' wydanego ok. 1830 r.)
|alt zdjęcia =
|państwo = BLR
|miejscowość = [[Bobrujsk]]
|adres =
|typ budynku =
|styl architektoniczny =
|architekt =
|inwestor =
|wysokość całkowita =
|wysokość do dachu =
|kondygnacje =
|powierzchnia użytkowa =
|rozpoczęcie budowy =
|ukończenie budowy = 1810
|przebudowy =
|zniszczono =
|odbudowano =
|pierwszy właściciel =
|kolejni właściciele =
|właściciel =
|plan budynku =
|kod mapy = Bobrujsk
|współrzędne = 53.142°N 29.241°E
|znak na mapie = Legenda zabytek techniki.svg
|commons = Category:Babruysk Fortress
|www =
}}
'''Twierdza [[Bobrujsk]]''' - wzniesiona w [[1810]] r. jako jeden z obiektów nowej linii obronnej na zachodniej granicy Cesarstwa Rosyjskiego.
 
Wstępny projekt umocnień opracował inż. wojsk. [[Teodor Narbutt]], a wersję ostateczną - inż. wojsk. [[Carl Opperman]]. Zbudowano ziemno-drewnianą [[cytadela|cytadelę]] o narysie półowalu, z sześcioma [[bastion]]ami i dwoma półbastionami oraz trzema murowanymi [[brama]]mi. Na południe od cytadeli wzniesiono ziemne Umocnienie Górskie.
 
W okresie lipiec-wrzesień [[1812]] r. [[twierdza]] była blokowana przez korpus polski pod dowództwem gen. [[Jan Henryk Dąbrowski|Jana H. Dąbrowskiego]]. W latach 1819-18251819–1825 przeprowadzono modernizację umocnień (projekt gen. ppor. Carla Oppermana). Przekształcono narys cytadeli na poligonalny, w miejscu Umocnienia Górskiego wzniesiono poligonalne, ziemno-murowane Umocnienie „Fryderyk Wilhelm”, a na zachód od niego – murowaną wieżę artyleryjską „Hrabia Opperman”. Na północ od cytadeli powstały murowano-ziemne [[luneta (fortyfikacja)|lunety]] „A” i „B”. W latach 60. XIX w. twierdza zaczęła tracić znaczenie. W [[1886]] r. przemianowano ją na twierdzę–skład, a w [[1897]] r. formalnie skasowano.
 
W latach [[1915]]-[[1916]]1915–1916, w rejonie Bobrujska[[Bobrujsk]]a formowano polskie jednostki rosyjskiego Frontu Zachodniego. W drugiej połowie [[1917]] r. na ich bazie utworzono [[I Korpus Polski w Rosji|I Korpus Polski]] pod dowództwem gen. [[Józef Dowbor-Muśnicki|Józefa Dowbora-Muśnickiego]], który w lutym [[1918]] r. zajął Bobrujsk. Twierdza stała się centrum tzw. Rzeczypospolitej Bobrujskiej – polskiej strefy okupacyjnej w trójkącie [[Mohylew]] – [[Żłobin (Białoruś)|Żłobin]] – [[Słuck]]. W maju [[1918]] r. Muśnicki został zmuszony przez niemieckie Dowództwo Naczelne do rozformowania jednostki i ewakuacji żołnierzy do [[Królestwo Polskie (1916-1918)|Królestwa Polskiego]]. Podczas wojny polsko-bolszewickiej w rejonie Bobrujska walczyła kombinowana Dywizja Wielkopolska.
Twierdza Bobrujsk uległa częściowemu zniszczeniu, m.in. na skutek walk sowiecko-niemieckich w czerwcu [[1944]] r. Do 2008 r. zachowała się część umocnień i budynków koszarowych z licznymi detalami klasycystycznymi. W mieście funkcjonuje Bobrujskie Muzeum Krajoznawcze, posiadające m.in. [[diorama|dioramę]] fragmentu cytadeli, makiety fortów, dokumentację rysunkową i fotograficzną.
 
Twierdza stała się centrum tzw. Rzeczypospolitej Bobrujskiej – polskiej strefy okupacyjnej w trójkącie [[Mohylew]] – [[Żłobin (miasto)|Żłobin]] – [[Słuck]], gdzie między innymi utworzono polski pociąg pancerny „[[Związek Broni]]”. W lutym i marcu 1918 r. doszło w okolicy twierdzy do ciężkich [[Walki o Bobrujsk (1918)|walk o Bobrujsk]] z bolszewikami, zakończonych zwycięstwem żołnierzy polskich. [[Walki o Bobrujsk (1918)|Walki]] te były jednymi z pierwszych starć żołnierza polskiego z [[Bolszewicy|bolszewikami]]. W maju 1918 r. Muśnicki został zmuszony przez niemieckie Dowództwo Naczelne do rozformowania jednostki i ewakuacji żołnierzy do [[Królestwo Polskie (1917–1918)|Królestwa Polskiego]].
W roku 2008 w polecenia prezydenta [[Białoruś|Białorusi]] [[Alaksandr Łukaszenka|Alaksandra Łukaszenki]] w najbliższym sąsiedztwie twierdzy zbudowano tzw. "Pałac Lodowy" (kryte lodowisko).
 
Podczas wojny polsko-bolszewickiej w rejonie Bobrujska walczyła kombinowana Dywizja Wielkopolska.
 
Twierdza Bobrujsk uległa częściowemu zniszczeniu, m.in. na skutek walk sowiecko-niemieckich w czerwcu [[1944]] r. Do 2008 r. zachowała się część umocnień i budynków koszarowych z licznymi detalami klasycystycznymi. W mieście funkcjonuje Bobrujskie Muzeum Krajoznawcze, posiadające m.in. [[diorama|dioramę]] fragmentu cytadeli, makiety fortów, dokumentację rysunkową i fotograficzną.
 
W roku 2008 wz polecenia prezydenta [[Białoruś|Białorusi]] [[Alaksandr Łukaszenka|Alaksandra Łukaszenki]] w najbliższym sąsiedztwie twierdzy zbudowano tzw. "Pałac„Pałac Lodowy"Lodowy” (kryte lodowisko).
 
<gallery widths="200" heights="200" perrow="5" caption="Galeria">
Plik:Babruysk fortress 1811.jpg|Twierdza w 1811 r.
Plik:Babrujskaja fartecyja. Бабруйская фартэцыя (3.05.1918).jpg|Uroczystości z okazji [[Święto Narodowe Trzeciego Maja|Święta Trzeciego Maja]] w 1918 r.
Plik:Babrujskaja fartecyja, Kaplica. Бабруйская фартэцыя, Капліца (1919).jpg|Kaplica w twierdzy w 1919 r.
[[Plik:Babrujsk fortress and the Babrujka river.JPG|right|thumb|250px|Twierdza Bobrujsk]]w 2007 r.
Plik:06-б-5-6-048a.jpg|Twierdza w 2012 r.
</gallery>
 
== Bibliografia ==
* [[Przemysław Boguszewski|Boguszewski Przemysław]], „Twierdza Bobrujsk”, [w:] „Muzealnictwo Wojskowe”, tom 8: „MWP 1920-2005”, wydawcy: Muzeum Wojska Polskiego i Wydawnictwo «Comandor», Warszawa 2005, s. 43-6843–68. ({{ISBN |83-88329-91-X}})
* [[Przemysław Boguszewski|Boguszewski Przemysław]], „Twierdza nad Berezyną”, [w:] „Spotkania z Zabytkami”, nr 4 (242), wydawcy: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami i «Argraf» Sp. z o.o., Warszawa 2007, s. 33-3533–35. (ISSN 0137-222X)
 
[[Kategoria{{SORTUJ:Bobrujsk]]}}
[[Kategoria:FortyfikacjeBobrujsk|Twierdza na Białorusi|Bobrujsk]]
[[Kategoria:Fortyfikacje rosyjskie do 1917 roku]]
[[Kategoria:Twierdze na Białorusi|Bobrujsk]]
[[Kategoria:Fortyfikacje na Białorusi|Bobrujsk]]
 
[[be:Бабруйская крэпасць]]
[[be-x-old:Бабруйская фартэцыя]]
[[en:Babruysk fortress]]
[[ru:Бобруйская крепость]]