Diecezja warszawsko-bielska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Administratura kościelna infobox}}
 
(Nie pokazano 47 wersji utworzonych przez 18 użytkowników)
Linia 1:
{{Administratura kościelna infobox
|administraturanazwa = Diecezja warszawsko-bielska
|pozycja napisu nazwa oryginalna =
|typ administratury = Diecezja
|nazwagrafika miejscowa =
|kod języka opis grafiki = pl
|grafika alt grafiki = Diecezja_warszawsko-bielska_PAKP_(2014).svg
|podpis grafiki = Diecezja na tle struktury [[Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny|PAKP]] w Polsce
|państwo = POL
|miejscowość = [[Warszawa]]
|adres = [[Aleja „Solidarności” w Warszawie|Alal. „Solidarności”]] 52<br />03-402 Warszawa
|data powołania = 1949
|data zamknięcia =
|wyznanie = [[prawosławiePrawosławie|prawosławne]]
|kościół = [[Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny]]
|nadrzędna administratura typ = [[Metropolia (religia)|Metropolia]]
|nadrzędna administratura nazwa = [[Podział administracyjny Kościoła prawosławnego w Polsce|warszawska i całej Polski]]
|obiekt sakralny typ = [[Katedra|Katedra diecezjalna]]
|obiekt sakralny nazwa = [[Sobór metropolitalny Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny w Warszawie]]
|administrator = [[File:Metropolita Sawa (Hrycuniak.jpg|70px]]<br /> [[arcybiskupArcybiskup|abp]] [[Sawa (Hrycuniak)]],<br />''metropolita warszawski i całej Polski''
|administrator pomocniczy = arcybiskup bielski [[File:Biskup JerzyGrzegorz (PańkowskiCharkiewicz) 2.jpg|70px]]<br; />bpbiskup hajnowski [[JerzyPaweł (PańkowskiTokajuk)]],<br; />''biskup siemiatycki'' [[Warsonofiusz (Doroszkiewicz)]]
|administrator senior =
|rok danych statystycznych = 2010
|liczba wiernych = ok. 182 800
|procent wiernych =
|liczba kapłanówwiernych = 174ok. 182 800
|liczba kapłanów diecezjalnych =
|liczba kapłanów zakonnych =
|liczba wiernychkapłanów = ok. 182 800174
|liczba osób zakonnych =
|liczba diecezji =
Linia 31 ⟶ 32:
|liczba klasztorów = 4
|powierzchnia =
|mapa = Diecezja warszawsko-bielska PAKP (2014).svg
|podpisopis mapy grafiki = Diecezja na tle struktury [[Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny|PAKP]] w Polsce
|commonsalt mapy =
|kod mapy = Warszawa
|współrzędne = 52°15'17.209"N, 21°101'59.967"E
|opiscommons miejsca = Category:Orthodox Diocese of Warsaw and Bielsk
|pozycja napisu =
|commons =
|www =
}}
'''Diecezja warszawsko-bielska''' (metropolitalna) – jedna z 6 [[diecezjaDiecezja|diecezji]] [[Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny|kościoła prawosławnego]] w [[Polska|Polsce]], utworzona w 1948<ref>{{cytujCytuj książkę | autor = Mironowicz A.| |tytuł = Kościół prawosławny w Polsce| |wydawca = Białostockie Towarzystwo Historyczne| |rok = 2006| |strony = 680| |isbn = 836045602X}}</ref>. Graniczy z diecezjami: [[diecezjaDiecezja białostocko-gdańska|białostocko-gdańską]], [[diecezjaDiecezja lubelsko-chełmska|lubelsko-chełmską]] i [[diecezjaDiecezja łódzko-poznańska|łódzko-poznańską]].
 
== Historia ==
[[Plik:Sobor marii magdaleny warszawa od wschodu.JPG|thumbmały|leftlewo|250px|<center>[[Sobór metropolitalny Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny w Warszawie|Sobór św. Marii Magdaleny w Warszawie]]</center>]]
=== Korzenie ===
Pierwsza cerkiew w Warszawie powstała w 1796 w [[Pałac Sapiehów w Warszawie|pałacu Sapiehów]] przy [[Ulica Zakroczymska w Warszawie|ul. Zakroczymskiej]]. W 1818 z inicjatywy warszawskich kupców pochodzenia greckiego Dobricza, Barącza i Dadaniego zakupiono dom przy [[Ulica Podwale w Warszawie|ul. Podwale]] 5, w którego podwórzu wybudowano niewielką [[Cerkiew Świętej Trójcy na Podwalu w Warszawie|kaplicę]] na ok. 250 osób, wyświęconą ku czci [[Trójca Święta|Świętej Trójcy]].
 
Od 1834 Warszawa była siedzibą wikariuszy eparchii [[eparchiaEparchia wołyńska (Patriarchat Moskiewski)|wołyńskiej]], zaś od 1840 – biskupów warszawskich i nowogieorgijewskich<ref>{{cytujCytuj książkę | autor = Mironowicz A.| |tytuł = Kościół prawosławny w Polsce| |wydawca = Białostockie Towarzystwo Historyczne | rok = 2006| |strony = 464 i 477| |isbn = 836045602X}}</ref>. Eparchia ta funkcjonowała w latach 1875–1905 jako eparchia chełmsko-warszawska, zaś do 1922 – jako eparchia warszawska i nadwiślańska.
{{osobnyOsobny artykuł|Eparchia warszawska i nadwiślańska}}
 
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, w 1922 patriarcha moskiewski i całej Rusi [[Tichon (patriarcha Moskwy)|Tichon]] zgodził się na powołanie w II Rzeczypospolitej egzarchatu kierowanego przez metropolitę warszawskiego [[Jerzy (Jaroszewski)|Jerzego]]. Dla władz niepodległej Polski nie było to rozwiązanie satysfakcjonujące, dążyły one do uzyskania przez Kościół prawosławny w Polsce [[autokefaliaAutokefalia|autokefalii]] (zakończone powodzeniem)<ref>{{cytujCytuj książkę | autor = Mironowicz A. | tytuł = Kościół prawosławny w Polsce| |wydawca = Białostockie Towarzystwo Historyczne| |rok = 2006 | strony = 520-521520–521 | isbn = 836045602X}}</ref>. W 1922 w Warszawie powołano [[diecezjaDiecezja warszawsko-chełmska|diecezję warszawsko-chełmską]]<ref>{{cytujCytuj książkę | autor = Mironowicz A. | tytuł = Kościół prawosławny w Polsce| |wydawca = Białostockie Towarzystwo Historyczne| |rok = 2006| |strony = 530| |isbn = 836045602X}}</ref>.
{{osobnyOsobny artykuł|Diecezja warszawsko-chełmska}}
W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] [[Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny]] został przekształcony w [[Autokefaliczny Kościół Prawosławny w Generalnej Guberni]]. Warszawa została siedzibą diecezji warszawsko-radomskiej<ref>{{cytujCytuj książkę | autor = Mironowicz A.| |tytuł = Kościół prawosławny w Polsce| |wydawca = Białostockie Towarzystwo Historyczne| |rok = 2006| |strony = 636| |isbn = 836045602X}}</ref>.
 
== Historia eparchii warszawsko-bielskiej ==
W 1948 powstała eparchia warszawska PAKP. Kolejna reorganizacja podziału administracyjnego Kościoła miała miejsce w 1951. Obszar diecezji warszawskiej po wydzieleniu z niej diecezji [[Diecezja łódzko-poznańska|łódzko-poznańskiej]], [[Diecezja białostocko-gdańska|białostocko-gdańskiej]] i [[Diecezja wrocławsko-szczecińska|wrocławsko-szczecińskiej]] skurczył się do obszaru ówczesnych województw warszawskiego i lubelskiego oraz powiatu [[Bielsk Podlaski]] w województwie białostockim. W 1958 ponownie włączono do niej obszar województwa rzeszowskiego. W tym kształcie diecezja utrzymała się przez niemal 25 lat. W 1983 zostajezostała restytuowana po ponad 280 latach nieistnienia diecezja [[Diecezja przemysko-nowosądeckagorlicka|przemysko-nowosądecka]], a w 1989 diecezja [[Diecezja lubelsko-chełmska|lubelsko-chełmska]], których terytoria zostajązostały wydzielone z diecezji warszawsko-bielskiej<ref>[http://instytut_hajnowka.republika.pl/diecez.htm Historia diecezji warszawsko-bielskiej]</ref>.
 
Obecnie diecezja warszawsko-bielska jest najmniejszą obszarowo diecezją kościoła prawosławnego w Polsce, obejmując swoją jurysdykcją północną część [[województwoWojewództwo mazowieckie|województwa mazowieckiego]] i południową [[województwoWojewództwo podlaskie|województwa podlaskiego]].
 
== Struktura ==
Linia 70 ⟶ 72:
# [[Dekanat Narew|Narew]] (6 parafii)
# [[Dekanat Siemiatycze (diecezja warszawsko-bielska)|Siemiatycze]] (14 parafii)
# [[Dekanat Warszawa|Warszawa]] (9 parafii i punktów duszpasterskich)
 
=== Monastery ===
* [[Stauropigia]]lny [[Monaster św. Onufrego w Jabłecznej]] (na terenie klasztoru znajdują się: [[Cerkiew św. Onufrego w Jabłecznej|cerkiew główna św. Onufrego]], [[cerkiew refektarzowa]] św. Jana Teologa, [[Kaplica Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Jabłecznej|kaplica Zaśnięcia Bogurodzicy]], [[Kaplica Świętego Ducha w Jabłecznej|kaplica Świętego Ducha]], kaplica domowa św. Atanazego Brzeskiego)
* [[Grabarka (góra)|Klasztor Świętych Marty i Marii na górze Grabarka]] (na terenie klasztoru znajdują się: [[Grabarka (góra)|cerkiew główna Przemienienia Pańskiego]], [[Cerkiew Ikony Matki Bożej „Wszystkich Strapionych Radość” w Grabarce|cerkiew Ikony Matki Bożej „Wszystkich Strapionych Radość”]], [[Cerkiew Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Grabarce|cerkiew refektarzowa (''trapieznaja'') Zaśnięcia Bogurodzicy]])
* [[Monaster św. Dymitra Sołuńskiego w Sakach]]
* [[Monaster św. Katarzyny w Zaleszanach]]
Linia 104 ⟶ 106:
* 1965–1969 – abp [[Stefan (Rudyk)|Stefan]] (Rudyk), metropolita warszawski i całej Polski
* 1970–1998 – abp [[Bazyli (Doroszkiewicz)|Bazyli]] (Doroszkiewicz), metropolita warszawski i całej Polski
* od 1998 – nadal – abp [[Sawa (Hrycuniak)|Sawa]] (Hrycuniak), metropolita warszawski i całej Polski
 
* [[Biskup sufragan|Wikariusz]]e:
* 1922 – bp [[Aleksander (Inoziemcow)]], lubelski
* 1998–2010 – bp [[Miron (Chodakowski)]], hajnowski ([[Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego|ordynariusz polowy Wojska Polskiego]])
* 1998–20081923–1928 – bp [[GrzegorzAntoni (CharkiewiczMarcenko)]], bielskilubelski
* 1932–1937 – bp [[Sawa (Sowietow)]], lubelski
* 2006 – nadal – bp [[Jerzy (Pańkowski)]], siemiatycki (od 2010 ordynariusz polowy Wojska Polskiego)
* 1938–1940 – bp Tymoteusz (Szretter), lubelski
 
* 1960–1961 – bp Bazyli (Doroszkiewicz), bielski
{{Przypisy}}
* 1965–1966 – bp [[Nikanor (Niesłuchowski)]], lubelski
* 1969–1970 – bp [[Aleksy (Jaroszuk)]], lubelski
* 1979–1981 – bp [[Szymon (Romańczuk)]], lubelski
* 1983 – bp [[Adam (Dubec)]], lubelski
* 1983 – bp [[Jeremiasz (Anchimiuk)]], bielski
* 1998–2010 – bp (od 2008 abp) [[Miron (Chodakowski)]], hajnowski ([[Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego|ordynariusz polowy Wojska Polskiego]])
* 1998–2008 i od 2017 – bp (od 2017 abp) [[Grzegorz (Charkiewicz)]], bielski
* 2006 – nadal2006–2017 – bp [[Jerzy (Pańkowski)]], siemiatycki (od 2010 ordynariusz polowy Wojska Polskiego)
* od 2017 – bp [[Paweł (Tokajuk)]], hajnowski
* od 2017 – bp [[Warsonofiusz (Doroszkiewicz)]], siemiatycki
 
== Zobacz też ==
* [[Biskupi warszawscy i bielscy (prawosławni)|Biskupi warszawscy i bielscy]]
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
{{Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny}}
 
[[Kategoria:Diecezja warszawsko-bielska|! ]]
[[Kategoria:ReligiaPrawosławie w Warszawie]]
[[Kategoria:ReligiaPrawosławie w powiecieBielsku bielskim (województwo podlaskie)|*Podlaskim]]