ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਜ਼ੀਨੌਨ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
(Xenon ਤੋਂ ਮੋੜਿਆ ਗਿਆ)
{{#if:3.057[3]| }}
ਜ਼ੀਨਾਨ
54Xe
Kr

Xe

Rn
ਆਇਓਡੀਨਜ਼ੀਨਾਨਸੀਜ਼ੀਅਮ
ਦਿੱਖ
ਰੰਗਹੀਣ ਗੈਸ, ਉੱਚ ਵੋਲਟਤਾ ਵਾਲੀ ਬਿਜਲਾਣੂ ਫੀਲਡ ਵਿੱਚ ਨੀਲੀ ਚਮਕ ਦਿੰਦੀ ਹੈ


ਜ਼ੀਨਾਨ ਦੀਆਂ ਪਰਛਾਈਂ ਰੇਖਾਵਾਂ
ਆਮ ਲੱਛਣ
ਨਾਂ, ਨਿਸ਼ਾਨ, ਅੰਕ ਜ਼ੀਨਾਨ, Xe, 54
ਉਚਾਰਨ /ˈzɛnɒn/ ZEN-on[1]
or /ˈznɒn/ ZEE-non[2]
ਧਾਤ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਨੋਬਲ ਗੈਸ
ਸਮੂਹ, ਪੀਰੀਅਡ, ਬਲਾਕ 185, p
ਮਿਆਰੀ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਭਾਰ 131.293(6)
ਬਿਜਲਾਣੂ ਬਣਤਰ [Kr] 5s2 4d10 5p6
2, 8, 18, 18, 8
History
ਖੋਜ ਵਿਲੀਅਮ ਰੈਮਜ਼ੇ ਅਤੇ ਮੌਰਿਸ ਟਰੈਵਰਜ਼ (੧੮੯੮)
First isolation ਵਿਲੀਅਮ ਰੈਮਜ਼ੇ ਅਤੇ ਮੌਰਿਸ ਟਰੈਵਰਜ਼ (੧੮੯੮)
ਭੌਤਿਕੀ ਲੱਛਣ
ਅਵਸਥਾ gas
ਘਣਤਾ (0 °C, 101.325 ਪਾਸਕਲ)
5.894 g/L
[[ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ|ਉਃ ਦਃ] 'ਤੇ ਤਰਲ ਦਾ ਸੰਘਣਾਪਣ 3.057[3] ਗ੍ਰਾਮ·ਸਮ−3
ਪਿਘਲਣ ਦਰਜਾ (101.325 kPa) 161.4 K, -111.7 °C, -169.1 °F
ਉਬਾਲ ਦਰਜਾ (101.325 kPa) 165.03 K, -108.12 °C, -162.62 °F
ਤੀਹਰਾ ਦਰਜਾ 161.405 K (-112°C), 81.6[4] kPa
ਨਾਜ਼ਕ ਦਰਜਾ 289.77 K, 5.841 MPa
ਇਕਰੂਪਤਾ ਦੀ ਤਪਸ਼ (101.325 kPa) 2.27 kJ·mol−1
Heat of (101.325 kPa) 12.64 kJ·mol−1
Molar heat capacity 5R/2 = 20.786 J·mol−1·K−1
pressure
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 83 92 103 117 137 165
ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਲੱਛਣ
ਆਕਸੀਕਰਨ ਅਵਸਥਾਵਾਂ 0, +1, +2, +4, +6, +8
(ਕਦੇ-ਕਦਾਈ ੦ ਤੋਂ ਵੱਧ)
(ਕਮਜ਼ੋਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਆਕਸਾਈਡ)
ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨੈਗੇਟਿਵਟੀ 2.6 (ਪੋਲਿੰਗ ਸਕੇਲ)
energies 1st: {{{ਪਹਿਲੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਊਰਜਾ}}} kJ·mol−1
2nd: {{{ਦੂਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਰਜਾ}}} kJ·mol−1
3rd: {{{ਤੀਜੀ ਆਇਓਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਊਰਜਾ}}} kJ·mol−1
ਸਹਿ-ਸੰਯੋਜਕ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ 140±9 pm
ਵਾਨ ਦਰ ਵਾਲਸ ਅਰਧ-ਵਿਆਸ 216 pm
ਨਿੱਕ-ਸੁੱਕ
ਬਲੌਰੀ ਬਣਤਰ ਮੁੱਖ-ਕੇਂਦਰਤ ਘਣਾਕਾਰ
Magnetic ordering ਅਸਮਚੁੰਬਕੀ[5]
ਤਾਪ ਚਾਲਕਤਾ 5.65×10-3  W·m−੧·K−੧
ਅਵਾਜ਼ ਦੀ ਗਤੀ (ਤਰਲ) 1090 m/s; (ਗੈਸ) 169 m·s−੧
CAS ਇੰਦਰਾਜ ਸੰਖਿਆ 7440-63-3
ਸਭ ਤੋਂ ਸਥਿਰ ਆਈਸੋਟੋਪ
Main article: ਜ਼ੀਨਾਨ ਦੇ ਆਇਸੋਟੋਪ
iso NA ਅਰਥ ਆਯੂ ਸਾਲ DM DE (MeV) DP
124Xe 0.095% >4.8×1016 y β+β+ 0.825 124Te
125Xe syn 16.9 h ε 1.652 125I
126Xe 0.089% 126Xe is stable with 72 neutrons
127Xe syn 36.345 d ε 0.662 127I
128Xe 1.91% 128Xe is stable with 74 neutrons
129Xe 26.4% 129Xe is stable with 75 neutrons
130Xe 4.07% 130Xe is stable with 76 neutrons
131Xe 21.2% 131Xe is stable with 77 neutrons
132Xe 26.9% 132Xe is stable with 78 neutrons
133Xe syn 5.247 d β 0.427 133Cs
134Xe 10.4% >1.1×1016 y ββ 2.864 134Ba
135Xe syn 9.14 h β 1.16 135Cs
136Xe 8.86% 2.11×1021 y[6] ββ 2.45783[7] 136Ba
· r

ਜ਼ੀਨੌਨ ਜਾਂ ਜ਼ੀਨਾਨ ਇੱਕ ਰਸਾਇਣਕ ਤੱਤ ਹੈ ਜਿਹਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ Xe ਅਤੇ ਐਟਮੀ ਸੰਖਿਆ 54 ਹੈ। ਇਹ ਰੰਗਹੀਣ, ਭਾਰੀ, ਗੰਧਹੀਣ ਨੋਬਲ ਗੈਸ ਹੈ ਜੋ ਧਰਤੀ ਦੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਥੋੜ੍ਹੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।[8] ਭਾਵੇਂ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਇਹ ਅਕਿਰਿਆਤਮਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਕੁਝ ਰਸਾਇਣਕ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਜ਼ੀਨਾਨ ਹੈਕਸਾਫ਼ਲੋਰੋਪਲੈਟੀਨੇਟ ਦੇ ਬਣਨ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਨੋਬਲ ਗੈਸ ਦਾ ਯੋਜਕ ਸੀ।[9][10][11]

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. Simpson, J. A.; Weiner, E. S. C., eds. (1989). "Xenon". Oxford English Dictionary. Vol. 20 (2nd ed.). Clarendon Press. ISBN 0-19-861232-X.
  2. "Xenon". Dictionary.com Unabridged. 2010. Retrieved 2010-05-06.
  3. "Krypton". Gas Encyclopedia. Air Liquide. 2009.
  4. Section 4 "Properties of the Elements and Inorganic Compounds; Melting, boiling, triple, and critical temperatures of the elements" in Lide, D. R., ed. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  5. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Lide, D. R., ed. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (86th ed.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
  6. Ackerman, N.; Aharmim, B. (2011). "Observation of Two-Neutrino Double-Beta Decay in 136Xe with the EXO-200 Detector". Physical Review Letters. 107 (21): 212501. Bibcode:2011PhRvL.107u2501A. doi:10.1103/PhysRevLett.107.212501. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (|display-authors= suggested) (help)
  7. doi:10.1103/PhysRevLett.98.053003
    This citation will be automatically completed in the next few minutes. You can jump the queue or expand by hand
  8. Staff (2007). "Xenon". Columbia Electronic Encyclopedia (6th ed.). Columbia University Press. Retrieved 2007-10-23.
  9. Husted, Robert; Boorman, Mollie (December 15, 2003). "Xenon". Los Alamos National Laboratory, Chemical Division. Retrieved 2007-09-26.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  10. Rabinovich, Viktor Abramovich (1988). Thermophysical properties of neon, argon, krypton, and xenon (English-language ed.). Washington, DC: Hemisphere Publishing Corp. ISBN 0-89116-675-0. Retrieved 2009-04-02. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)—National Standard Reference Data Service of the USSR. Volume 10.
  11. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named beautiful