El conde Lucanor
Lo Libro de los enxiemplos del Conde Lucanor et de Patronio (en castelhan ancian) qu'ei ua òbra composada per l'Infant don Juan Manuel, princi de Villena). Que ho compausat de cap a 1330 o 1335 e qu'ei ua de las principalas òbras de la literatura medievala en castelhan.
Estructura
[modificar | Modificar lo còdi]Que's composa de 5 partidas que la mei famosas be'n ei la garba de 51 "exemples", tant vau díser de contes moralisants e didactics hargats sus ua estructuras quasi constanta on lo narrator explica que lo Conte Lucanor expausa ua coenta que'u trebuca lo cap a son mentor Patronio. Aqueste, dab grana umilitat, que li responeish en li bèth condant un conte illustrant e resolvant lo cas ; lo Conte que demora satis.hèit e que manda que sia marcat. Ua darrièra frasa sistematicament e curiosament indica que l'"estoria" d'aquesta hèita e segueish mes totun be i a arren. Que's considera alavètz qu'aquestas "estoria" son dens la lenga de Don Juan Manuel d'enluminaduras qu'èran presentas dens los manescrits originaus (Dens lo son quite tèxte l'autor explica qu'emparè uns manscrits referenciaus de caduna de las soas òbras dehens lo monatèri que fondè a Peñafiel, mes malurosant aquestas que cremèn amassa dab los bastiments).
Lo libe deus exemples
[modificar | Modificar lo còdi]Que s'obreish dab un prològ seguit deus contes que a maugrat la soas longor varia un pauc, l'encastre estructurau e narrartiu que demòra hèra repetitiu : lo Comte que ven consulta son mèste Patronio per ua cuenta lo hè prémer enter duas opcion. Patronio que responeish tostemps que lo comte que sap miélher qu'eth çò que cau har mes puish que's demanda la soa opinion que'u va contar ua hèita qu'illustra aquesta cuenta. A la fin que'n tira ua conclusion moralisanta qui agrada au comte que decidí donc de la botar per escrite, misteriosament, lo tèxte que mentau fin finala qu'ei illustrada per l'"istòria" seguenta, shens que i ague arren a la seguida. L'interpretacion generau qu'ei que dens los menescrits originaus cremats, "istòria" que voleva díser enluminadura qui literalament illustravan la hèita.
Exemple 1
[modificar | Modificar lo còdi]De lo que contesçió a un rey con un su privado : Istòria d'un Rei qui cònta a son conselher que li vòu tot deishar per se retirar de la vita publica entà en realitat espravar la soa fidelitat.
Exemple 2
[modificar | Modificar lo còdi]De lo que contesçió a un omne bueno con su fijo : un òme e son hiu que van entà la vila dab un bròs shens saber sa cvau miélher s'estar los dus dessús, sonsue un, lo pair o lo hiu e cada còp suu camin lo monde que'us ditz qu'ac cau pas har atau e fin finala que tornan har çò que hesèn a la debuta.
Exemple 3
[modificar | Modificar lo còdi]Del salto que fizo el rey Richalte de Inglaterra en la mar contra los moros
Honts
[modificar | Modificar lo còdi]Los contes que son inspirats de composicions classicas (Esòp mei que mei) mes tanben arabias, indias e la critica que mentau quitament un parallèl japonès.
Versions
[modificar | Modificar lo còdi]Don Juan Manuel explica eth medish dens l'òbra qu'entà l'emparar de las maichantas copias que deishè ua version referenciau de tots los sons libes dens lo convent de Sant Pau de Peñafiel[1]. Aquestas que cremèn e que demoran pas sonque copias. Que son classadas atau :
- S : considerada com la melhora, conservat devath lo numero 6376 dens la Biblioteca Nacionala d'Espanha.
- P : que ho proprietat deu Comte de Puñonrostro, conservat dens la Biblioteca Nacionau de Madrid devath lo numero 15.
- H : conservat dens la Real Academia de la Historia.
- M : conservat dens la Biblioteca Nacional dab lo numero 4236.
- G : que ho proprietat de Pascual de Guayangos e conservat dens la Biblioteca Nacional dab lo numero 18415.
- O : conservat dens la Biblioteca Menéndez Pelayo.
- A : Edicion de Gonçalo de Argote y de Molina, estampada a Sevilha en çò de Hernando Díaz, en 1575.
Edicion modèrna
[modificar | Modificar lo còdi]- María Jesús Lacarra, El Conde Lucanor, Madrid : Espasa Calpe, 1999 (Austral, 21).
- Enrique Moreno Baez, El Conde Lucanor, Madrid : Editorial Castalia, 1976, ISBN 84-7039-024-4.
- Alfonso I. Sotelo, Elconde Lucanor, Madrid : Cátedra, 1999.
Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- Barcia, Pedro Luis. Análisis de El conde Lucanor. Buenos Aires : Centro Editor de América Latina, 1968.
- Devoto, Daniel. Introducción al estudio de don Juan Manuel y en particular de El Conde Lucanor: Una bibliografía. París : Ediciones hispano-americanas, 1972.
- Lida de Malkiel, María Rosa. «Tres notas sobre don Juan Manuel». Romance Philology 4.2-3 (1950): 155-94.
Nòtas
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ "[...] si fallaren alguna palabra mal puesta, que non pongan la culpa en él [don Juan Manuel], fasta que bean el libro mismo que don Johan fizo [...] E estos libros están en 'l monasterio de los fraires predicadores que él fizo en Peñafiel." ("[...] si trobassen auguna paraula mau botada, que non diguen pas qu'ei per'mor de la soa fauta abans que vedessen lo quite libe de hè don Johan [...] E aquestes libes que demoran dehens lo monasteri qu'eth e hè a Peñafiel.") El conde Lucanor, edicion de A. sotelo, Catedra (70).