Carles Molin
Carles Molin (en francés: Charles Mouly), nascut a la Vinzèla[1] (Avairon) lo 19 de març de 1919[1], mòrt lo 1er de març 2009 a Vigolen e Ausil (Nauta Garona) èra un jornalista de ràdio e de premsa, escrivan e autor de teatre, illustrator, creator dels personatges de Catinon e Jacotin que coneguèron una granda celebritat dins lo Tolosenc dins la segonda mitat del sègle XX.
Biografia
modificar
Es lo filh d'Enric Molin (1896-1981), majoral del Felibritge, autor de mai de 30 obratges (poesia, romans, teatre) en lenga occitana, creador de l'Almanac rouèrgas. Carles Molin garda de son paire un estacament prigond per son terrador. Canta tre l'edat de 15 ans al teatre del Capitòli de Tolosa (Le Mas de Joseph Canteloube). Debutèt sus l'empont en 1921, al Cercle de la Daurada a Tolosa. En 1934, canta d'aires tradicionals dins d'espectacles organizats en Roergue per «l'Estélo de Bessou».
En 1937, fondèt la tropa de teatre «Las Brugos carcinolos». Dos ans aprèp acabèt la licéncia en letras al licèu Fermat de Tolosa. En 1940, integrèt l'Escòla dels oficièrs de l'Armada de l'Aire. L'ivèrn d'aquela annada, dintrèt dins la tropa del «Teatre d'Òc» de Juliette Dissel, que i faguèt la coneissença de Dominique, actor qu'i jòga lo ròtle de sògra raunhaira. Fin 1942, desmobilizat, participèt a d'emissions de Ràdio Tolosa, e ne venguèt responsable dels programas. Quand se faguèt la Liberacion de Tolosa, en 1944, foguèt Molin lo primièr a anonciar la nòva sus las ondas. Foguèt aquela annada que creèt lo personatge de Catinon, femnassa plan pesuga de lenga leugièra.
Foguèt en 1946, del temps qu'èra mobilizat tornarmai, al teatre de las armadas a París, qu'i apondèt lo marit <Jacotin>, dins de cronicas regularas que mandava a La République de Tolosa (e pus tard, a La Dépêche), lo parelh fetiche foguèt enrodat pauc a cha pauc d'una galariá de personatges, un pichon mond que s'exprimís en occitan, lenga qu'en aquel temps encara s'emplegava bravament dins lo país, e qu'èra compresa per totes los publics, siá en Lengadòc o en Gasconha.
Catinon e Jacotin
modificarCatinon e Jacotin demòran dins un vilatge nomenat Minjacèbas o Minjocèbos. Minjacèbas existís en realitat: es un masatge de la comuna de Sent Lis (Nauta Garona) que reivindica amb orguèlh son títol de patria de Catinon e Jacotin. Aqueles personatges prenián vida regularament dins d'emissions de Radio-Toulouse (mai d'un milierat d'emissions), comèdias escrichas per Carles Molin (un desenat, que totalizan mai de 4000 representacions), e de representacions teatralas son jogadas duscas dins los recantons mai pichonèls dels departaments de la region.
Catinon èra interpretada per Dominique, (Gaston Dominique, 1903-1965), un comedian que ne serà la mai remarcabla composicion. La capitada es fenomenala: comerçants e industrials esitan pas a utilizar los personatges e los noms per lor publicitat, sens pagar de dreches.
Carles Molin es a mai lo creador del personatge de Pirolet, interpretat per Georges Vaur, eròi d'emissions de ràdio, e tanben d'una comèdia musicala.
Catinon quitèt d'existir a la mòrt de Dominique, en 1965. Pasmens, lo ròtle de la Catinon foguèt représ ambe succès sus l'empont dins las annadas 2000 pel comedian Michel Saint-Raymond.
Carles Molin èra vicepresident de l'Acadèmia de las Arts, Letras e Sciéncias de Lengadòc. Tornant nosar amb una tradicion un pauc perduda, prononcièt son discors de recepcion en occitan.
Òbras
modificar- Le dictionnaire de la Catinou, Tolosa, Loubatières, 1997
- Catinou et Jacouti et le petit monde de Minjecèbes, Tolosa, Loubatières, 1998
- La cuisine de Catinou, Tolosa, Loubatières, 2000
- Escafalados de Minjecébos, Tolosa, Loubatières, 2002
- Risouletos de Minjecébos, Tolosa, Loubatières, 2002
- Adissiats pla brave mounde, dessenhs, Éditions du Raffût, 2007
- Mon sabot de verre, Éditions du Raffût, 2008
Fonts
modificar- Le Dictionnaire de Toulouse, Tolosa, Loubatières, 2004
- Jacques Arlet, Des Toulousains remarquables, Loubatières, 2002
Referéncias
modificar- ↑ 1,0 et 1,1 Ladepeche.fr Nòta : A passat sa joventut a Complibat mas i es pas nascut.