Hopp til innhald

Tuvinsk: Skilnad mellom versjonar

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Sletta innhald Nytt innhald
SieBot (diskusjon | bidrag)
s robot endra: br:Tuvaeg
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.2
 
(45 mellomliggjande versjonar av 27 brukarar er ikkje viste)
Line 1: Line 1:
{{Infoboks språk
{{Infoboks språk
|namn=Tuvinsk
|namn=Tuvinsk
|heimnamn=Тыва дыл
|heimnamn=тыва дыл
|familycolor=altaisk
|familycolor=altaisk
|land=[[Russland]]
|land=[[Russland]]
|distrikt=[[Tuva i Russland|Tuva]]
|distrikt=[[Tyva]]
|talarar=om lag 270 000
|talarar=om lag 270 000
|utbreiing=''Ikkje topp-100''
|utbreiing=''Ikkje topp-100''
|familie=[[Altaiske språk]]<br>
|slekt=[[Altaiske språk]]
&nbsp;[[tyrkiske språk|tyrkiske]]<br>
|slekt2=[[tyrkiske språk|tyrkiske]]
&nbsp;&nbsp;[[nordtyrkiske språk|nordtyrkiske]]<br>
|slekt3={{ikkjeraud|nordtyrkiske språk|nordtyrkisk}}
&nbsp;&nbsp;&nbsp;'''tuvinsk'''
|slekt4='''tuvinsk'''
|abc=[[Kyrillisk alfabet]]
|abc=[[Kyrillisk alfabet]]
|iso2=tyv
|iso2=tyv
Line 16: Line 16:
}}
}}


'''Tuvinsk''' (Тыва дыл (''Tyva dyl'') eller ''Tıva dıl'') er eit [[nordtyrkisk språk|nordtyrkisk]] [[språk]] som vert snakka av omkring 243 000 [[tuvinarar]] i [[Russland]] (ved folketeljinga i 2002), hovudsakleg i republikken [[Tuva]] i sør i sentrale [[Sibir]] samt av om lag 27 000 i [[Mongolia]] og [[Kina]]. Språket har lånt eit stort antal røter frå [[mongolsk språk|mongolsk]] og eit fåtal ord frå [[russisk språk|russisk]].
'''Tuvinsk''' ([[kyrillisk]] тыва дыл, ''tyva dyl'' eller ''tıva dıl'') er eit [[tyrkiske språk|nordtyrkisk]] [[språk]] som vert snakka av omkring 253 700 [[tuvinarar]] i [[Russland]] (ved folketeljinga i 2010),<ref name="Folketeljing2010">[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/perepis_itogi1612.htm Vserossijskaja perepis naselenija 2010] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130315114013/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/perepis_itogi1612.htm |date=2013-03-15 }} - Folketeljinga i Russland 2010</ref> hovudsakleg i republikken [[Tuva]] i sør i sentrale [[Sibir]] dessutan av om lag 27 000 i [[Mongolia]] og [[Kina]]. Språket har lånt eit stort antal røter frå [[mongolsk]] og eit fåtal ord frå [[russisk]].


Tuvinsk kan delast inn i fleire dialekter, og skilnadane på dei er relativt store. Blant desse kan ein nemne [[tozja]], [[vestlig tuva]], [[erzin]], [[kungurtuch]] med fleire.
Tuvinsk kan delast inn i fleire dialekter, og skilnadane på dei er relativt store. Blant desse kan ein nemne tozja, vestleg tuva, erzin, kungurtuch med fleire.


==Ortografi==
== Ortografi ==
Språket sitt fyrste skriftsystem, ein variant av [[det latinske alfabetet]] med nokre spesialteikn for å spegle tuvinsk sin lyd, vart oppfunne av den tuvinske buddhistmunken [[Mongusj Lopsan-Tjimit]] i byrjinga på 1930-talet. Det latinska alfabetet vart i 1941 erstatta med ein variant av [[det kyrilliske alfabetet]] som utover det russiske kyrilliske alfabetet inneheld bokstavane Ңң ('ng'; [ŋ]), Өө ('ö'; [ø]) og Үү ('ü'; [y]). Etter [[Sovjetunionen]] sitt fall har det vokse opp ei viss interesse for å igjeninnføre det latinske alfabetet.
Språket sitt fyrste skriftsystem, ein variant av [[det latinske alfabetet]] med nokre spesialteikn for å spegle tuvinsk sin lyd, vart oppfunne av den tuvinske buddhistmunken [[Mongusj Lopsan-Tjimit]] i byrjinga på 1930-talet. Det latinska alfabetet vart i 1941 erstatta med ein variant av [[det kyrilliske alfabetet]] som utover det russiske kyrilliske alfabetet inneheld bokstavane Ңң ('ng'; [ŋ]), Өө ('ö'; [ø]) og Үү ('ü'; [y]). Etter [[Sovjetunionen]] sitt fall har det vakse opp ei viss interesse for å igjeninnføre det latinske alfabetet.

== Fotnotar ==
{{refstart}}
{{refslutt}}


{{nordtyrkiske språk}}
{{tyrkiske språk}}
{{tyrkiske språk}}
{{Autoritetsdata}}


[[kategori:tyrkiske språk]]
[[Kategori:Tyrkiske språk]]
[[kategori:nordtyrkiske språk]]
[[Kategori:Nordtyrkiske språk]]
[[Kategori:Språk i Russland]]

[[Kategori:Einskildspråk]]
<!--interwiki (no,sv,da first; then other languages alphabetically by name)-->

[[no:Tuvinsk]]
[[sv:Tuvinska]]
[[br:Tuvaeg]]
[[bg:Тувински език]]
[[ca:Tuvinià]]
[[de:Tuwinische Sprache]]
[[en:Tuvan language]]
[[es:Idioma tuvano]]
[[eo:Tuva lingvo]]
[[fr:Touvain]]
[[ga:Túvais]]
[[ko:투바어]]
[[hr:Tuvanski jezik]]
[[id:Bahasa Tuva]]
[[it:Lingua tuvana]]
[[he:טובאנית]]
[[mk:Тувански јазик]]
[[ms:Bahasa Tuvan]]
[[nl:Toevaans]]
[[ja:トゥバ語]]
[[pl:Język tuwiński]]
[[ru:Тувинский язык]]
[[scn:Lingua tuva]]
[[fi:Tuvan kieli]]
[[th:ภาษาตูวัน]]
[[tr:Tuvaca]]
[[uk:Тувинська мова]]
[[zh:图瓦语]]

Siste versjonen frå 15. oktober 2022 kl. 20:33

Tuvinsk
тыва дыл
Klassifisering Altaiske språk
 tyrkiske
  nordtyrkisk
   tuvinsk
Bruk
Tala i Russland
Område Tyva
Tuvinsktalande i alt om lag 270 000
Rangering Ikkje topp-100
Skriftsystem Kyrillisk alfabet
Språkkodar
ISO 639-2 tyv
ISO 639-3 tyv

Tuvinsk (kyrillisk тыва дыл, tyva dyl eller tıva dıl) er eit nordtyrkisk språk som vert snakka av omkring 253 700 tuvinarar i Russland (ved folketeljinga i 2010),[1] hovudsakleg i republikken Tuva i sør i sentrale Sibir dessutan av om lag 27 000 i Mongolia og Kina. Språket har lånt eit stort antal røter frå mongolsk og eit fåtal ord frå russisk.

Tuvinsk kan delast inn i fleire dialekter, og skilnadane på dei er relativt store. Blant desse kan ein nemne tozja, vestleg tuva, erzin, kungurtuch med fleire.

Språket sitt fyrste skriftsystem, ein variant av det latinske alfabetet med nokre spesialteikn for å spegle tuvinsk sin lyd, vart oppfunne av den tuvinske buddhistmunken Mongusj Lopsan-Tjimit i byrjinga på 1930-talet. Det latinska alfabetet vart i 1941 erstatta med ein variant av det kyrilliske alfabetet som utover det russiske kyrilliske alfabetet inneheld bokstavane Ңң ('ng'; [ŋ]), Өө ('ö'; [ø]) og Үү ('ü'; [y]). Etter Sovjetunionen sitt fall har det vakse opp ei viss interesse for å igjeninnføre det latinske alfabetet.

  1. Vserossijskaja perepis naselenija 2010 Arkivert 2013-03-15 ved Wayback Machine. - Folketeljinga i Russland 2010