Hopp til innhald

Kampsport: Skilnad mellom versjonar

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Sletta innhald Nytt innhald
JAnDbot (diskusjon | bidrag)
sInkje endringssamandrag
 
(35 mellomliggjande versjonar av 21 brukarar er ikkje viste)
Line 1: Line 1:
[[fil:Master nelly chacin.jpg|mini|[[Taekwondo]]utøvaren Maria Nelly Chacin.]]
{{flytt|kampsport}}
[[fil:Umar Khan performing a flying knee.jpg|mini|[[Umar Khan]], pakistansk [[stuntmann]] og kampsport[[koreograf]], utfører eit flygespark. ]]
'''Kampaktivitetar''' ('''kampsport''', '''kampkunst''') er ei samlenemning på systematisert [[kamp]] mellom to eller fleire personar. Oftast foregår kampaktivitetane utan bruk av moderne [[våpen]]. Ein kan studere kampsport for [[sjølvforsvar]], [[sjølvutvikling]], [[mental trening]] og [[fysiske trening]].
'''Kampsport''' eller '''kampkunst''' er ei samlenemning på systematisert [[kamp]] mellom to eller fleire personar. Oftast foregår kampaktivitetane utan bruk av moderne [[våpen]]. Ein kan studere kampsport for [[sjølvforsvar]], [[sjølvutvikling]], [[mental trening]] og [[fysisk trening]].


==Ulike kampaktivitetar==
==Ulike kampaktivitetar==
Kampaktevitetar kan nytte ulike teknikkar som [[gripeteknikk]]ar, [[kasteteknikk]]ar, [[låseteknikk]]ar, [[slag]], [[spark]] og bruk av [[våpen]]. Her følgjer ei liste over ein del kampaktevitetar gruppert etter kva teknikkar som er mest framtredande for akteviteten. Det er også oppgjeve kvar akteviteten har opphavet sitt.
Kampaktivitetar kan nytte ulike teknikkar som [[gripeteknikk]]ar, [[kasteteknikk]]ar, [[låseteknikk]]ar, [[slag]], [[spark]] og bruk av [[våpen]]. Her følgjer ei liste over ein del kampaktivitetar gruppert etter kva teknikkar som er mest framtredande for aktiviteten. Det er også oppgjeve kvar aktiviteten har opphavet sitt.


===Mjuke kampaktivitetar===
===Mjuke kampaktivitetar===
Mjuke kampaktivitetar legg i hovudsak vekt på kaste og låseteknikk.
Mjuke kampaktivitetar legg i hovudsak vekt på kaste og låseteknikk.
*[[Aikido]]: [[japansk]], søkjer harmoni, kasteteknikk, låseteknikk, trevåpen (stav, sverd, kniv)
*[[Aikido]]: Japansk, søkjer harmoni, kasteteknikk, låseteknikk, trevåpen (stav, sverd, kniv)
*[[Brazilian Jujutsu]]: [[brasiliansk]], grepsteknikk, oftast i liggjande eller sittjande stilling
*[[Brazilian jujutsu]]: Brasiliansk, grepsteknikk, oftast i liggjande eller sitjande stilling
*[[Bryting]]: [[orientalsk]] og [[helenistisk]], grepsteknikk, låseteknikk
*[[Bryting]]: Finst i mange former frå heile verda. Grepsteknikk, låseteknikk
*[[Glima]]: [[islandsk]] bryting i ståande stilling
*[[Glima]]: Islandsk bryting i ståande stilling
*[[Hapkido]]: [[koreansk]] kasteteknikk, låseteknikk, slag, spark, våpen (stav, sverd, tau)
*[[Hapkido]]: Koreansk kasteteknikk, låseteknikk, slag, spark, våpen (stav, sverd, tau)
*[[Judo]]: [[japansk]], kasteteknikk, låseteknikk
*[[Judo]]: Japansk, kasteteknikk, låseteknikk
*[[Jujutsu]] (også jiujitsu): [[japansk]], kasteteknikk, låseteknikk, slalg, spark, noko våpenbruk
*[[Jujutsu]] (også jiujitsu): Japansk, kasteteknikk, låseteknikk, slag, spark, noko våpenbruk
*[[Ninjutsu]] eller [[ninja]]: [[japansk]], grepsteknikk, våpen, kamuflasje
*[[Ninjutsu]] eller [[ninja]]: Japansk, grepsteknikk, våpen, kamuflasje
*[[Sambo]]: [[russisk]] bryting
*[[Sambo]]: Russisk bryting
*[[Shuai jiao]]: [[kinesisk]] bryting
*[[Shuai jiao]]: Kinesisk bryting
*[[Sumo]]: [[japansk]] bryting i ståande stilling
*[[Sumo]]: Japansk bryting i ståande stilling


===Harde kampaktivitetar===
===Harde kampaktivitetar===
[[fil:Boxe-francaise.jpg|mini|[[Savate|Fransk boksing]] (1900).]]
Harde kampaktivitetar nyttar slag og spark.
Harde kampaktivitetar nyttar slag og spark.
*[[Boksing]]: [[helenistisk]]/[[europeisk]] kamp med polstra nevar
*[[Boksing]]: Gresk/europeisk kamp med polstra nevar
*[[Capoeira]]: [[brasiliansk]] kampdans grunnlagt av slavar
*[[Capoeira]]: Brasiliansk kampdans grunnlagt av slavar
*[[Karate]] eller [[Karate-do]]: [[asiatisk]], slag/spark/albogestøyt/knestøyt, ingen våpen
*[[Karate]] eller [[karate-do]]: Asiatisk, slag/spark/albogestøyt/knestøyt, ingen våpen
*[[Kickboxing]]: [[USA]], neveslag som boksing og spark som i karate
*[[Kickboxing]]: USA, neveslag som boksing og spark som i karate
*[[Kung fu]]: [[kinesisk]], slag/spark, eterliknar åtak frå dyr
*[[Kung fu]]: Kinesisk, slag/spark, eterliknar åtak frå dyr
*[[MMA-kampsport|MMA]] (''[[MMA-kampsport|Mixed Martial Arts]]'')
*[[Muay thai]]: [[tailandsk]] boksing med spark og knestøyt
*[[Muay-thai]]: Tailandsk boksing med spark og knestøyt
*[[Qwan Ki Do]]: [[vietnamesisk]], hand-/fotteknikk, hopp, etterliknar åtak frå dyr, våpen som sverd og knivar
*[[Qwan ki do]]: Vietnamesisk, hand-/fotteknikk, hopp, etterliknar åtak frå dyr, våpen som sverd og knivar
*[[Savate]]: fransk boksing med spark
*[[Savate]]: Fransk boksing med spark
*[[Silat]] eller [[Pencak Silat]]: [[sørasiatisk]], slag/spark, etterlikanr åtak frå dyr
*[[Silat]] eller [[pencak silat]]: Sørasiatisk, slag/spark, etterliknar åtak frå dyr
*[[Taekwondo]] (også Tae Kwon Do, Taekwon-Do, Tae Kwon-Do): [[koreansk]], slag/spark
*[[Taekwondo]] (også Tae Kwon Do, Taekwon-Do, Tae Kwon-Do): [[koreansk]], slag/spark
*[[Vale tudo]]: [[brasiliansk]], kamp utan våpen som følgjer minimale reglar
*[[Vale tudo]]: Brasiliansk, kamp utan våpen som følgjer minimale reglar
*[[Wing Chun]]: [[kinesisk]], spesielt aggressiv nærkamp
*[[Wing Chun]]: Kinesisk, spesielt aggressiv nærkamp


===Våpen===
===Våpen===
[[fil:Bundesarchiv Bild 102-11582, Berlin, Damen-Fechtakademie.jpg|mini|[[Fekting]] i Tyskland (1941).]]
Enkelte kampaktivitetar nyttar i hovudsak våpen.
Enkelte kampaktivitetar nyttar i hovudsak våpen.
*[[Eskrima]]: [[filipinsk]], stokkar, svard, knivar
*[[Eskrima]]: Filipinsk, stokkar, sverd, knivar
*[[Fekting]]: væpna kamp med [[spyd]], [[sverd]], [[kniv]]ar, [[klubb]]er, i idrett med [[florett]], [[korde]], [[sabel]]
*[[Fekting]]: Væpna kamp med [[spyd]], [[sverd]], [[kniv]]ar, [[klubb]]er, i idrett med [[florett]], [[korde]], [[sabel]]
*[[Gatka]]: [[sikhisme]] frå [[Panjab]], stokk, sverd
*[[Gatka]]: Sikhistisk frå [[Panjab]], stokk, sverd
*[[Jogo do Pau]]: [[portugisisk]], stokkar
*[[Jogo do Pau]]: Portugisisk, stokkar
*[[Jukendo]]: [[japansk]], [[bajonett]] på tregevær
*[[Jukendo]]: Japansk, [[bajonett]] på tregevær
*[[Kendo]]: [[japansk]] fekting med sverd
*[[Kendo]]: Japansk fekting med sverd
*[[Silambam]]: [[indisk]] fekting med stokkar
*[[Silambam]]: Indisk fekting med stokkar


==Asiatiske kampaktivitetar==
==Asiatiske kampaktivitetar==
Asiatiske kampaktivitetar vert gjerne delt inn i desse kategoriane etter opphavslandet:
Asiatiske kampaktivitetar vert gjerne delt inn i desse kategoriane etter opphavslandet:
*[[Budo]] = [[Japan|Japanske]] kampaktivitetar
*[[Budo]], kampformer av [[japan]]sk opphav
*[[Mudo]] = [[Korea|Koreanske]] kampaktivitetar
*[[Mudo]], kampformer av [[korean]]sk opphav
*[[Wushu]] = [[Kina|Kinesiske]] kampaktivitetar
*[[Wushu]], kampformer av [[Kina|kinesisk]] opphav

Tradisjonelle asiatiske kampaktivitetar har ofte namn som endar på -jutsu (kunst). Moderne asiatiske kampaktivitetar, som i hovudsak har fått si noverande form på 1900-talet, har ofte namn som endar på -do (veg).
Tradisjonelle asiatiske kampaktivitetar har ofte namn som endar på ''-jutsu'' (kunst). Moderne asiatiske kampaktivitetar, som i hovudsak har fått si noverande form på 1900-talet, har ofte namn som endar på ''-do'' (veg).


==Bakgrunnsstoff==
==Bakgrunnsstoff==
Line 57: Line 62:
*[http://www.ntkd.no National Taekwon-Do Norway (NTN)]
*[http://www.ntkd.no National Taekwon-Do Norway (NTN)]
*[http://www.aikikan.no/ Aikikan Norge]
*[http://www.aikikan.no/ Aikikan Norge]
{{Autoritetsdata}}


[[Kategori:Kampsport| ]]
[[Kategori:Kampsport| ]]

<!--interwiki (no, sv, da first; then other languages alphabetically by name)-->

[[no:Kampsport]]
[[sv:Kampsport]]
[[da:Kampsport]]
[[ar:فنون قتالية]]
[[ast:Artes marciales]]
[[az:Şərq döyüş növləri]]
[[bs:Borilačke vještine]]
[[bg:Бойно изкуство]]
[[ca:Art marcial]]
[[cs:Bojové umění]]
[[de:Kampfkunst]]
[[el:Πολεμικές τέχνες]]
[[en:Martial arts]]
[[es:Arte marcial]]
[[eo:Luktosporto]]
[[fa:هنر‌های رزمی]]
[[fr:Art martial]]
[[fy:Fjochtsport]]
[[ga:Ealaín oscartha]]
[[gl:Arte marcial]]
[[ko:무예]]
[[hr:Borilačke vještine]]
[[id:Seni bela diri]]
[[ia:Arte martial]]
[[is:Bardagaíþrótt]]
[[it:Arte marziale]]
[[he:אמנות לחימה]]
[[la:Artes martiales]]
[[hu:Harcművészet]]
[[mt:Arti marzjali]]
[[ms:Seni bela diri]]
[[nl:Vechtsport]]
[[ja:格闘技]]
[[nap:Arte marziale]]
[[oc:Art marcial]]
[[pl:Sztuki walki]]
[[pt:Artes marciais]]
[[ro:Artă marţială]]
[[ru:Единоборства]]
[[sq:Arti luftarak]]
[[scn:Arti marziali]]
[[simple:Martial art]]
[[sk:Bojové umenie]]
[[sl:Borilne veščine]]
[[sr:Борилачка вештина]]
[[sh:Borilačke vještine]]
[[fi:Itsepuolustuslaji]]
[[ta:போர்க் கலை]]
[[th:ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว]]
[[vi:Võ thuật]]
[[tr:Savaş sanatları]]
[[uk:Бойові мистецтва]]
[[cbk-zam:Arte Martial]]
[[bat-smg:Kuovas menā]]
[[zh:武術]]

Siste versjonen frå 8. november 2019 kl. 11:39

Taekwondoutøvaren Maria Nelly Chacin.
Umar Khan, pakistansk stuntmann og kampsportkoreograf, utfører eit flygespark.

Kampsport eller kampkunst er ei samlenemning på systematisert kamp mellom to eller fleire personar. Oftast foregår kampaktivitetane utan bruk av moderne våpen. Ein kan studere kampsport for sjølvforsvar, sjølvutvikling, mental trening og fysisk trening.

Ulike kampaktivitetar

[endre | endre wikiteksten]

Kampaktivitetar kan nytte ulike teknikkar som gripeteknikkar, kasteteknikkar, låseteknikkar, slag, spark og bruk av våpen. Her følgjer ei liste over ein del kampaktivitetar gruppert etter kva teknikkar som er mest framtredande for aktiviteten. Det er også oppgjeve kvar aktiviteten har opphavet sitt.

Mjuke kampaktivitetar

[endre | endre wikiteksten]

Mjuke kampaktivitetar legg i hovudsak vekt på kaste og låseteknikk.

  • Aikido: Japansk, søkjer harmoni, kasteteknikk, låseteknikk, trevåpen (stav, sverd, kniv)
  • Brazilian jujutsu: Brasiliansk, grepsteknikk, oftast i liggjande eller sitjande stilling
  • Bryting: Finst i mange former frå heile verda. Grepsteknikk, låseteknikk
  • Glima: Islandsk bryting i ståande stilling
  • Hapkido: Koreansk kasteteknikk, låseteknikk, slag, spark, våpen (stav, sverd, tau)
  • Judo: Japansk, kasteteknikk, låseteknikk
  • Jujutsu (også jiujitsu): Japansk, kasteteknikk, låseteknikk, slag, spark, noko våpenbruk
  • Ninjutsu eller ninja: Japansk, grepsteknikk, våpen, kamuflasje
  • Sambo: Russisk bryting
  • Shuai jiao: Kinesisk bryting
  • Sumo: Japansk bryting i ståande stilling

Harde kampaktivitetar

[endre | endre wikiteksten]
Fransk boksing (1900).

Harde kampaktivitetar nyttar slag og spark.

  • Boksing: Gresk/europeisk kamp med polstra nevar
  • Capoeira: Brasiliansk kampdans grunnlagt av slavar
  • Karate eller karate-do: Asiatisk, slag/spark/albogestøyt/knestøyt, ingen våpen
  • Kickboxing: USA, neveslag som boksing og spark som i karate
  • Kung fu: Kinesisk, slag/spark, eterliknar åtak frå dyr
  • MMA (Mixed Martial Arts)
  • Muay-thai: Tailandsk boksing med spark og knestøyt
  • Qwan ki do: Vietnamesisk, hand-/fotteknikk, hopp, etterliknar åtak frå dyr, våpen som sverd og knivar
  • Savate: Fransk boksing med spark
  • Silat eller pencak silat: Sørasiatisk, slag/spark, etterliknar åtak frå dyr
  • Taekwondo (også Tae Kwon Do, Taekwon-Do, Tae Kwon-Do): koreansk, slag/spark
  • Vale tudo: Brasiliansk, kamp utan våpen som følgjer minimale reglar
  • Wing Chun: Kinesisk, spesielt aggressiv nærkamp
Fekting i Tyskland (1941).

Enkelte kampaktivitetar nyttar i hovudsak våpen.

Asiatiske kampaktivitetar

[endre | endre wikiteksten]

Asiatiske kampaktivitetar vert gjerne delt inn i desse kategoriane etter opphavslandet:

Tradisjonelle asiatiske kampaktivitetar har ofte namn som endar på -jutsu (kunst). Moderne asiatiske kampaktivitetar, som i hovudsak har fått si noverande form på 1900-talet, har ofte namn som endar på -do (veg).

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]