Sjå kjelda til Rogaland fylke

{{Infoboks norsk fylke
| namn = Rogaland
| våpen = Rogaland_våpen.svg
| kart = Norway_Counties_ Rogaland_Position.svg
| senter = [[Stavanger]]
| areal = 9376
| landareal = 8605
| vassareal = 771
| målform = nøytral
| fylkesordførar = Ole Ueland
| fylkesordførarparti = [[H]]
| fylkesmann = [[Bent Høie]]
| fylkesnummer = 11
| nettstad = [http://www.rogfk.no/ www.rogfk.no]
}}
'''Rogaland''' er eit [[fylke]] i [[Noreg]]. Det grensar i nord til [[Vestland fylke|Vestland]] og i aust til [[Vestfold og Telemark fylke|Vestfold og Telemark]] og [[Agder fylke|Agder]]. I vest har fylket kystline mot [[Nordsjøen]].

Fylket svarar til det tidlegare [[Stavanger amt]] og har sitt nåverande namn frå 1919. Namnet stammar frå [[folkegruppa rygene|rygene]], der fyrste ledd er genitiv av det [[norrønt|norrøne]] ordet ''rygir''. Landskapet i fylket femner det meste av norsk natur og Rogaland vert med dette ofte kalla eit Noreg i miniatyr. Her kan ein nemne høgfjell med snø og is som aldri smeltar, mektig fjordlandskap, frodig jordbruksland og berr kyst. Største by og administrerande senter i fylket er [[Stavanger]].

Fylkesvåpenet er teikna av [[Hallvard Trætteberg]] og vart godkjent ved kongeleg resolusjon 11. januar 1974. Motivet er ein utskrådd kross med spiss fot, og er forma etter minnesteinen over [[Erling Skjalgsson]] som vart reist år 1029. Fylkesblomsteren til Rogaland er [[klokkelyng]], fylkesfuglen er [[vipa]] og fylkessteinen er [[anortositt]].

== Administrasjon ==
Stavanger er sete for [[Statsforvaltar|statsforvaltaren]] og administrasjonen i fylkeskommunen. Av statsadministrasjon har ein [[Oljedirektoratet]] i Stavanger.

Stavanger bispedømme femnar heile Rogaland, som omfattar åtte prosti med 44 prestegjeld og 88 sokn. Rogaland tilhøyrer Sør-Vest politidistrikt, og er delt i to tingrettsdistrikt.<ref>{{Cite journal|last=Thorsnæs|first=Geir|date=2022-03-18|title=Rogaland|url=http://snl.no/Rogaland|journal=Store norske leksikon|language=nb}}</ref> Rogaland fylkeskommune driver 25 kommunale vidaregåande skular i fylket. 

Fylket har til saman 23 kommunar.

=== Kommunar ===
Folketala i oversynet under er frå [[SSB]] per {{Folkemengd norske kommunar|dato}}.
{|class="wikitable sortable" border="1" cellpadding="5" cellspacing="0"
![[Kommunenummer|Nr.]]
!Namn
!Adm.senter
!Folkemengd
!Flatevidd (km²)
!Målform<ref>{{Kjelde www | url = https://lovdata.no/dokument/SF/forskrift/2019-12-20-2114| tittel = Forskrift om målvedtak i kommunar og fylkeskommunar (målvedtaksforskrifta)| dato = 2019-12-20| vitja = 2020-12-23| verk = [[Lovdata]]}}</ref>
!Distrikt
|-align="center"
|1101
|align="left"|[[Fil:Eigersund_komm.svg|20px|Eigersund kommune]] [[Eigersund kommune|Eigersund]]
|[[Egersund]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1101}}}}
|align="right"|{{nts|432}}
|bokmål
|[[Dalane]]
|-align="center"
|1103
|align="left"|[[Fil:Stavanger_komm.svg|20px|Stavanger kommune]] [[Stavanger kommune|Stavanger]]
|[[Stavanger]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1103}}}}
|align="right"|{{nts|71}}
|nøytral
|[[Jæren]]
|-align="center"
|1106
|align="left" | [[Fil:Haugesund_komm.svg|20px|Haugesund kommune]] [[Haugesund kommune|Haugesund]]
|[[Haugesund]]
|align="right" | {{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1106}}}}
|align="right" | {{nts|73}}
|bokmål
|[[Haugalandet]]
|-align="center"
|1108
|align="left"|[[Fil:Sandnes_komm.svg|20px|Sandnes kommune]] [[Sandnes kommune|Sandnes]]
|[[Sandnes]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1108}}}}
|align="right"|{{nts|304}}
|rowspan="3" align="center"|nøytral
|[[Jæren]]
|-align="center"
|1111
|align="left"|[[Fil:Sokndal_komm.svg|20px|Sokndal kommune]] [[Sokndal kommune|Sokndal]]
|[[Hauge i Dalane|Hauge]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1111}}}}
|align="right"|{{nts|295}}
|rowspan="3" align="center"|[[Dalane]]
|-align="center"
|1112
|align="left"|[[Fil:Lund_komm.svg|20px|Lund kommune]] [[Lund kommune|Lund]]
|[[Moi]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1112}}}}
|align="right"|{{nts|409}}
|-align="center"
|1114
|align="left"|[[Fil:Bjerkreim_komm.svg|20px|Bjerkreim kommune]] [[Bjerkreim kommune|Bjerkreim]]
|[[Vikeså]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1114}}}}
|align="right"|{{nts|651}}
|nynorsk
|-align="center"
|1119
|align="left"|[[Fil:Hå_komm.svg|20px|Hå kommune]] [[Hå kommune|Hå]]
|[[Varhaug]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1119}}}}
|align="right"|{{nts|258}}
|nøytral
|rowspan="6" align="center"|[[Jæren]]
|-align="center"
|1120
|align="left"|[[Fil:Klepp_komm.svg|20px|Klepp kommune]] [[Klepp kommune|Klepp]]
|[[Kleppe]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1120}}}}
|align="right"|{{nts|114}}
|rowspan="2" align="center"|nynorsk
|-align="center"
|1121
|align="left"|[[Fil:Time_komm.svg|20px|Time kommunar]] [[Time kommune|Time]]
|[[Bryne]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1121}}}}
|align="right"|{{nts|183}}
|-align="center"
|1122
|align="left"|[[Fil:Gjesdal_komm.svg|20px|Gjesdal kommune]] [[Gjesdal kommune|Gjesdal]]
|[[Ålgård]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1122}}}}
|align="right"|{{nts|618}}
|rowspan="4" align="center"|nøytral
|-align="center"
|1124
|align="left"|[[Fil:Sola_komm.svg|20px|Sola kommune]] [[Sola kommune|Sola]]
|[[Solakrossen|Sola]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1124}}}}
|align="right"|{{nts|69}}
|-align="center"
|1127
|align="left"|[[Fil:Randaberg_komm.svg|20px|Randaberg kommune]] [[Randaberg kommune|Randaberg]]
|[[Randaberg]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1127}}}}
|align="right"|{{nts|25}}
|-align="center"
|1130
|align="left"|[[Fil:Strand_komm.svg|20px|Strand kommune]] [[Strand kommune|Strand]]
|[[Jørpeland]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1130}}}}
|align="right"|{{nts|218}}
|rowspan="5" align="center"|[[Ryfylke]]
|-align="center"
|1133
|align="left"|[[Fil:Hjelmeland_komm.svg|20px|Hjelmeland kommune]] [[Hjelmeland kommune|Hjelmeland]]
|[[Hjelmelandsvågen]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1133}}}}
|align="right"|{{nts|1090}}
|rowspan="3" align="center"|nynorsk
|-align="center"
|1134
|align="left"|[[Fil:Suldal_komm.svg|20px|Suldal kommune]] [[Suldal kommune|Suldal]]
|[[Sand i Ryfylke|Sand]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1134}}}}
|align="right"|{{nts|1736}}
|-align="center"
|1135
|align="left"|[[Fil:Sauda_komm.svg|20px|Sauda kommune]] [[Sauda kommune|Sauda]]
|[[Sauda]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1135}}}}
|align="right"|{{nts|546}}
|-align="center"
|1144
|align="left"|[[Fil:Kvitsøy_komm.svg|20px|Kvitsøy kommune]] [[Kvitsøy kommune|Kvitsøy]]
|[[Ydstebøhavn]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1144}}}}
|align="right"|{{nts|6}}
|nøytral
|-align="center"
|1145
|align="left"|[[Fil:Bokn_komm.svg|20px|Bokn kommune]] [[Bokn kommune|Bokn]]
|[[Føresvik]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1145}}}}
|align="right"|{{nts|47}}
|rowspan="2" align="center"|nynorsk
|rowspan="5" align="center"|[[Haugalandet]]
|-align="center"
|1146
|align="left"|[[Fil:Tysvær_komm.svg|20px|Tysvær kommune]] [[Tysvær kommune|Tysvær]]
|[[Aksdal]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1146}}}}
|align="right"|{{nts|425}}
|-align="center"
|1149
|align="left"|[[Fil:Karmøy_komm.svg|20px|Karmøy kommune]] [[Karmøy kommune|Karmøy]]
|[[Kopervik]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1149}}}}
|align="right"|{{nts|230}}
|rowspan="2" align="center"|nøytral
|-align="center"
|1151
|align="left"|[[Fil:Utsira_komm.svg|20px|Utsira kommune]] [[Utsira kommune|Utsira]]
|[[Utsira]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1151}}}}
|align="right"|{{nts|6}}
|-align="center"
|1160
|align="left"|[[Fil:Vindafjord_komm.svg|20px|Vindafjord kommune]] [[Vindafjord kommune|Vindafjord]]
|[[Ølensjøen]]
|align="right"|{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|1160}}}}
|align="right"|{{nts|620}}
|nynorsk
|- bgcolor="pink" align="center" class="sortbottom"
|'''11'''
|align="left"|[[Fil:Rogaland_våpen.svg|20px]] '''Rogaland'''
|[[Stavanger]]
|align="right"|'''{{nts|{{Folkemengd norske kommunar|11}}}}'''
|align="right"|'''{{nts|9376}}'''
|nøytral
|'''Rogaland'''
|}

== Klima ==
Fylket ligg i den sørlege utkanten av eit klimabelte med sterkt [[maritimt klima|maritimt]], «vestorientert» preg og der høge fjell, djupe fjordar og dalar skaper store kontrastar. Innan Rogaland skjer det ein gradvis overgang til det meir einsarta tilhøvet som pregar det «sørorienterte» Agder. Kyststraumen frå [[Skagerrak]] er ein vesentleg klimafaktor. 

Om vinteren bles det oftast frå søraust, og om sommaren frå nordvest. Sommarvinden har ofte ein market dagleg variasjon på grunn av [[solgangsbris]]en, noko som fører til at vindstyrken ofte kjem opp i [[liten kuling]] eller meir. Årsmiddelet av kuling ved kysten er kring 20 %, medan liten storm eller meir skjer ca. 1 % av tida. 

Februar er som regel den kaldaste månaden med ein middeltemperatur på kring 1&nbsp;°C ved kysten, og frå –5 til –8&nbsp;°C i indre strøk og i fjellet. Dei lågaste temperaturane som er målte er frå desember til februar og er frå -15 til –20&nbsp;°C og ned til ca. –25&nbsp;°C i indre strøk. Den varmaste tida er juli eller august med ein middeltemperatur på 14–15&nbsp;°C. Dei høgaste temperaturane er målte i juni-august og er 27–33&nbsp;°C.<ref>{{Cite journal|last=Dannevig|first=Petter|date=2022-05-03|title=Rogaland – klima|url=http://snl.no/Rogaland_-_klima|journal=Store norske leksikon|language=nb}}</ref>

Nedbørsfordelinga er forholdsvis einsarta og både ved kysten og i fjellet er årssummane 1000–1200 mm, i enkelte maksimalområde 30–60 km frå kysten går dei opp i kring 2500 mm. Lågare fjell, mindre vinternedbør og høgare sommartemperatur enn i [[Hordaland]] og [[Sogn og Fjordane]] gjer at det ikkje er større isbrear i fylket. 

Det er langt meir tåke i Rogaland enn på resten av Vestlandet, noko som delvis skuldast vårtåke over den kalde kyststraumen og at området er meir utsett mot fuktige luftstraumar frå sør. Ved kysten er det tåke 2-3 % av året, med opp mot 4-8 % i april.

== Sjå òg ==
* [[Tettstader i Rogaland]]

== Kjelder ==
* https://snl.no/Rogaland i Store norske leksikon, snl.no.
<references />

== Bakgrunnsstoff ==
* [http://www.rogfk.no/ Rogaland fylkeskommune]
* [https://www.statsforvalteren.no/nn/Rogaland/Om-oss/ Statsforvaltaren i Rogaland]
* [http://www.nrk.no/rogaland/ NRK Rogaland]
* [http://www.yr.no/stad/Noreg/Rogaland/ Vêrvarsel for Rogaland] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100630014858/http://www.yr.no/stad/Noreg/Rogaland/ |date=2010-06-30 }}

{{Rogaland fylke}}
{{Fylke}}
{{Autoritetsdata}}

[[Kategori:Rogaland fylke| ]]
[[Kategori:Fylke i Noreg]]