Wikipedia

Genfersjøen: Skilnad mellom versjonar

Gå gjennom historikken
← Eldre endring
Sletta innhald Nytt innhald
VisuellWikitekst
Jeblad (bot) (diskusjon | bidrag)
Robotar
122 486 redigeringer
s Fjerner malen 'Commonskat', lekk i sidestolpen
Justeringar på middeldjupne og areal. Har nett oppdatert det på engelsk wikipedia.
Merke: mobilendring Mobil nettendring
 
(8 mellomliggjande versjonar av 5 brukarar er ikkje viste)
Line 1:
{{Infoboks innsjø
|namn = Genfersjøen
|fleire namn=Tysk ''Genfersee'', fransk ''Lac Léman'' eller ''le Léman'', 'Lémansjøen' og ''Lac de Genève'', 'Genèvesjøen'
|bilete = Genfersee bei montreux 2004 pischdi.JPG
|bilettekst = Genfersjøen sett frå [[Montreux]]
|biletstorleik =
|kart =Genfersee satellit.jpg
|karttekst =
|stad =
|koordinatar = {{koord|46|26|N|6|33|E|vising=pålinje,tittel|region:EU_type:waterbody}}
|type =
|tilsig = [[Rhône]], [[La Drance]], [[L'Aubonne]], [[La Morges]], [[Venoge]], og [[Veveyse]]
|utsig = [[Rhône]]
|tilsigsområde = 7 975 km²
|land = Sveits
|tilknytta_land =[[Sveits]], [[Frankrike]]
|lengdland1 = 73 kmFrankrike
|breiddlengd = 1473 km
|arealbreidd = 58214 km²
|djupareal = 154,4580 m
|største_djupdjup = 310 m153,4
|volumstørste_djup = 89310 km³
|volum = 89
|opphaldstid = 11,4 år
|kystlengd =
|høgd = 372 m
|øyar = [[Ile de la Harpe]], [[Ile de Peilz]]
|byar = [[Montreux]], [[Genève]], [[Lausanne]]
}}
'''Genfersjøen''' er den nest største ferskvassinnsjøen i [[Sentral-Europa]] etter [[Balatonsjøen]]. 60 % av innsjøen ligg i [[Sveits]] (kantonane [[Vaud]], [[Kantonen Genève|Genève]] og [[Valais]]), medan resten ligg i Frankrike og [[Haute-Savoie]] i Frankrike. Andre namn på sjøen er [[tysk]] ''Genfersee'', [[fransk]] ''Lac Léman'' eller ''le Léman'', 'Lémansjøen' og ''Lac de Genève'', 'Genèvesjøen'
 
Innsjøen, som vart danna av [[isbre]]ar under den siste [[istid]]a vert smalare frå [[Yvoire]] og sørover, og innsjøen vert derfor delt inn i dei to delane ''Grand Lac'' (Stor innsjø) i aust, og ''Petit Lac'' (Liten innsjø) i vest.
Rad 32 ⟶ 29:
Genfersjøen er ein innsjø på elva [[Rhône]]. Ho har sitt utspring ved [[Rhônebreen]] nær [[Grimselpasset]] aust for innsjøen og renn ned gjennom [[Valais]], og ut i innsjøen mellom [[Villeneuve i Vaud|Villeneuve]] og [[Saint-Gingolph]]. Ho renn vidare frå Genfersjøen ved [[Genève]]. Andre elvar som munnar ut i Genfersjøen er [[La Drance]], [[L'Aubonne]], [[La Morges]], [[Venoge]], og [[Veveyse]].
 
I 1960-åra var ikkje lenger innsjøen den viktige transport åratransportåra han hadde vore i mange hundre år. Seint på 1960-talet var innsjøen så forureina at det var farleg å bade ved enkelte strender, og turistar på tur i den lokale ubåten hadde nærast null sikt. Ubåten vart til slutt seld. I 1980-åra hadde kraftig miljøforureining ([[eutrofiering]]) tatt knekken på nesten all fisk i innsjøen. I dag er forureiningsnivået mykje lågare, og det er heilt trygt å ta seg eit bad. Innsjøen vert i dag nytta til segling, vindsurfing, båtsport (som vasski og wakeboard), roing, dykking og bading.
 
Kyststripa mellom [[Nyon]] og [[Lausanne]] vert kalla ''La Côte'', og mellom Lausanne og Vevey vert ho kalla ''[[Lavaux]]''.
 
== Namn ==
Rad 42 ⟶ 39:
== Ymse ==
* Keiserinna [[Elisabeth av Bayern|Elisabeth av Austerrike]] vart knivstukke i hjarta og drepen medan ho venta på ein båt ved innsjøen.
* [[Mary ShellyShelley|Mary]] og [[Percy Shelley]] og [[Lord Byron]] ferierte ved innsjøen og skrivskreiv spøkelseshistoriar. Ein av desse danna grunnlaget for romanen [[Frankenstein]].
* Popsongaren [[Phil Collins]] bur ved innsjøen.
* Mange meiner at oska til den britiske rockestjerna [[Freddie Mercury]] vart spreidd utover innsjøen.
* Songen [[Smoke on the Water]] av [[Deep Purple]] vart skriven då eit kasino i [[Montreux]] ved breidda av Genfersjøen byrja å brenne. Brannen starta under ein konsert med [[Frank Zappa and the Mothers of Invention]], medan Deep Purple såg det heile frå andre sida av innsjøen.
 
== Byar og tettstader ==
Rad 136 ⟶ 133:
== Bakgrunnsstoff ==
* [http://www.cipel.org Internasjonal kommisjon for vern av Genfersjøen (CIPEL)]
* [http://www.ports-leman.ch/ Les ports du lac Léman] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20061205052746/http://www.ports-leman.ch/ |date=2006-12-05 }} (fransk)
* [http://www.cgn.ch/ CGN Compagnie Générale de Navigation sur le lac Léman]
* [http://www.hydrodaten.admin.ch/e/2026.htm Vassnivå i Genfersjøen] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090625184115/http://www.hydrodaten.admin.ch/e/2026.htm |date=2009-06-25 }} ved [[Chillon]]
* [http://www.hydrodaten.admin.ch/e/2027.htm Vassnivå i Genfersjøen] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090625234632/http://www.hydrodaten.admin.ch/e/2027.htm |date=2009-06-25 }} ved [[Saint-Prex]]
* [http://www.hydrodaten.admin.ch/e/2028.htm Vassnivå i Genfersjøen] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090625092624/http://www.hydrodaten.admin.ch/e/2028.htm |date=2009-06-25 }} ved [[Genève]]
 
== KjeldeKjelder ==
<div class="references-small">
{{en|Lake Geneva}}
*''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Lake Geneva|Lake Geneva]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 15. april 2007.''
</div>
{{Autoritetsdata}}
 
Henta frå «https://nn.wikipedia.org/wiki/Genfersjøen»